Liên hệ: 0912 699 269  Đăng nhập  Đăng ký

Cơn Lốc Núi

Xuân Nguyên (1931-2006) là một cái tên quen thuộc đối với người dân Yên Bái. Ông là một trong số những hội viên đầu tiên tham gia sáng lập Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Yên Bái. Cuộc đời Xuân Nguyên gắn bó với sự hình thành, phát triển của báo chí và văn nghệ Cách mạng ở tỉnh miền núi, biên giới Lao Cai qua hai chặng đường chống Pháp và chống Mỹ gian khổ, ác liệt, sau đó là tỉnh Hoàng Liên Sơn – Yên Bái. Ông đã sớm có tác phẩm được đăng trên báo Văn nghệ - một tờ báo có uy tín lúc bấy giờ với hai truyện ngắn viết về đồng bào các dân tộc năm 1968 – 1969 là: Hai ông già chăn dê và Mùa hoa Đi-O-Khang. Hầu hết các tác phẩm của Xuân Nguyên đều viết về đồng bào các dân tộc ở miền núi Lào Cai – Yên Bái như tập truyện ngắn Hoa đào tháng chín (1975), Người mẹ suối Lũng Pô (1980), Đêm mưa giông (1983), tiểu thuyết Cơn mưa giông (1995), Hạnh phúc chẳng ngọt ngào (2007). Ông là người từng trải, giàu vốn sống, am hiểu phong tục tập quán của đồng bào các dân tộc Tây Bắc, ông luôn có ý thức học hỏi ngôn ngữ các dân tộc, nhất là dân tộc Mông. Vì vậy, văn phong của ông gần gũi, giản dị, có sự kết hợp hài hòa giữa lối nói của người Kinh và lời ăn tiếng nói của các dân tộc vùng cao một cách nhuần nhuyễn. Điều này thể hiện ở trong các truyện ngắn như Giàng Tủa, Chiếc vòng bạc... Nhiều truyện của Xuân Nguyên thường là sự đan cài giữa quá khứ và hiện tại làm nổi lên hình ảnh cuộc sống tối tăm, cơ cực của đồng bào các dân tộc thiểu số vùng cao dưới chế độ cũ, quá trình vùng lên chiến đấu của đồng bào dưới sự lãnh đạo của Đảng, cuộc đấu tranh gian khổ không kém phần quyết liệt để từ bỏ những hủ tục, tập quán lạc hậu do chế độ cũ để lại, trong các tác phẩm Rừng ma, Hoa đào tháng chín... Đặc biệt, tiểu thuyết Cơn lốc núi đề cập đến nội dung tiễu phỉ, một vấn đề nhạy cảm, hấp dẫn nhưng cũng không hề dễ viết. ***  Lại đến phiên chợ. Hồ Thầu rộn rịch tiếng vó ngựa từ lúc gà gáy. Còn tối đất, tiếng nhạc ngựa đã rung loong coong trên đường mòn.          Sau một đêm thao thức chờ trời sáng, lúc này Vàng Khúa Ly đã trở dậy. Cô ra máng nước ở đầu bếp vã nước rửa mặt. Nước lạnh làm tan hẳn cơn ngái ngủ. Cô rút chiếc khăn chàm còn mới treo trên cái móc bằng mắt tre vấn lên đầu. Sau đó Khua Ly lấy chiếc áo xáo-khỏa và cái quần mới đã gói từ đêm trước để sẵn ở đầu giường bỏ vào mã làn cùng với những thứ hàng mang đi chợ bán.          - Bắt con gà mái vàng béo nhất mang đi mà đổi muối. - Tiếng mẹ cô từ trong buồng nói vọng ra.          - Vâng. - Vàng Khúa Ly đáp.          - Nhớ mà về sớm. Dạo này lính Phăng Ky[1]hay ra chợ cướp gà và trêu con gái đấy ! Bọn con trai các bản cũng hay đi “cướp vợ”, nhớ rủ bạn đi cho đông... Đừng nhẹ dạ tin người buôn ở chợ.          Khúa Ly sửa soạn đi chợ trong tiếng dặn ân cần của mẹ.          Con ngựa buộc ở hiên nhà nghe tiếng hí của những con ngựa đi qua cửa cũng gõ móng cong cóc lên các tảng đá lát chuồng. Ngựa vẫn nhai ngô rau ráu, thỉnh thoảng lại thở phì phì trước cơn gió lạnh.          Vàng Khúa Ly vác cái thồ đã buộc mã làn kềnh càng đặt lên lưng ngựa. Có tiếng gọi :          - Khúa Ly, đi chợ thôi !          - Chị Seo Mỷ đấy à, em đi đây.          Khúa Ly chào mẹ rồi cởi sợi dây thừng bằng móc dắt ngựa ra sân. Cô nhẹ nhàng nhảy lên ngồi giữa hai cái mã làn, hai chân vắt về một bên, rồi giật cương cho ngựa chạy xuống đường.          Con ngựa đã chồn vó suốt đêm, giờ đây mặc sức nện vó trên nền đường đá. Chùm nhạc rung reng theo tiếng vó ngựa.          Trời còn tối mò nhưng Khúa Ly đã nhận ra Seo Mỷ đúng đợi ở giữa đường qua tiếng thở phì phì của con ngựa. Hai con ngựa hí dài chào nhau.          - Đi có sớm quá không ?          - Không sớm đâu. Đến chợ thì ông mặt trời cũng lên quá đỉnh Ngũ Chỉ Sơn rồi. - Seo Mỷ trả lời Khúa Ly.          - Em mới đi chợ lần đầu nên sợ lắm.          - Khúa Ly nói dối chị rồi, có lần chị đã gặp Khúa Ly ở chợ đấy.          - Lần ấy em đi theo bố mẹ. Lần này bố mẹ bảo con gái lớn rồi phải đi chợ một mình cho biết mua bán, cho con trai các bản xem mặt. - Khúa Ly bỗng thấy mặt nóng bừng, may mà trời còn tối nên Seo Mỷ không thấy.         Tiếng vó ngựa nện trên đường núi đá giòn tan xen vào trong câu chuyện của hai cô. Họ say sưa ngắm cảnh bình minh đang đến.         Thoạt đầu bầu trời đằng đông chuyển từ màu đen sang màu xanh nhạt. Rồi trên cái nền xanh cẩm thạch ấy lấp lánh những vẩy mây màu sáng bạc. Phút chốc các vẩy mây màu sáng bạc được ánh bình minh dát vàng rực rỡ. Sau cùng là màu hồng phơn phớt rồi đỏ hồng như mặt người say rượu. Gió núi lành lạnh đưa những tảng mây trắng xốp trôi bồng bềnh trên các đỉnh núi nhọn hoắt.         Con đường xuyên qua những đám nương, ruộng bậc thang trồng toàn anh túc. Anh túc đang độ trổ hoa trông như một tấm vải trắng mênh mông trùm khắp các sườn núi. Những bông hoa anh túc ở ven bờ quệt vào cái mã làn đung đưa, nghiêng ngả.         - Năm nay anh túc lại được mùa. Từ nay đến hết tháng không gặp mưa đá thì nhựa anh túc mùa này để đâu cho hết. - Seo Mỷ nói với Khúa Ly.         Khúa Ly bổng buông tiếng thở dài :         - Cứ nghĩ đến nhựa anh túc em lại lo đến héo cả ruột.         - Sao thế ?         - Lý trưởng Giàng Páo bắt bố em năm nay nộp hai mươi nén nhựa anh túc đủ mười tuổi[2].         - Sao nhiều thế ?         - Nó bảo “Phăng Ky” năm nay lấy nhiều để đưa sang Tầu. Chẳng biết ông trời có cho thu không ?         - Ông trời có cho thu thì đám ruộng ấy cũng không đủ hai mươi nén nhựa kể cả tốt lẫn xấu, chứ đừng nói đến hai mươi nén nhựa toàn loại mười tuổi. Nó cũng là người Mông sao nó không thương người Mông ta nhỉ ?         - Bố em nói, con hổ ở đâu cũng muốn ăn thịt lợn, quan ở đâu cũng muốn ăn của dân. Nó còn muốn cướp cả ruộng trồng anh túc của nhà em đấy.         - Ruộng nương nhà Giàng Páo thiếu gì. Năm nào cũng bắt dân đi làm ruộng nương không công cho nhà nó còn chưa đủ hay sao ?         - Nó bảo ruộng nhà em ở giữa ruộng nhà nó. Bao nhiêu phân bón của nó trôi cả vào ruộng nhà em. Vì thế nó đang bắt bố em đổi đám ruộng ấy lấy đám ruộng ven rừng đá của nó.         - Bố Khúa Ly trả lời ra sao ?         - Bố em không chịu. Giàng Páo cho Giàng Seo Tính đến nói xa nói gần rằng : Là tôi muốn lợi cho ông nên nói mãi quan mới bằng lòng. Ông còn tiếc gì cái cảnh “chung ngựa với nhà quan”, phần thiệt bao giờ chẳng đến mình.            - Giàng Seo Tính là người “nhà trong” của Giàng Páo, nó là em họ của Giàng Páo. Nó vừa là con chó săn vừa là cái đầu của Giàng Páo đấy !            - Bố em cũng biết vậy, nhưng đổi lấy đám ruộng ven rừng đá thì sống làm sao được. Ruộng ấy không trồng được anh túc.            - Cả hai con đường đều cụt cả - Seo Mỷ cất tiếng thở dài thông cảm với Khúa Ly.            Hai người đã đến khu rừng già. Những thân cây cao lớn vươn những cành sần sùi đủ các loài tầm gửi và phong lan buông rủ. Hương phong lan phảng phất ngầy ngậy. Các loài chim rừng ríu rít chào ánh sáng ban mai. Píu ! Píu ! Píu !... tiếng hót của bày họa mi bỗng vút lên lảnh lót, vượt lên hàng trăm thứ âm thanh của thế giới động vật có cánh. Một bầy chim “hoàng tử” dáng thanh mảnh, mang bộ lông đủ năm màu lướt nhẹ nhàng như những con thoi chuyền từ cây này sang cây khác.            - Khúa Ly xem kìa, các “hoàng tử” cũng bắt đầu đi dự hội rồi đấy. - Seo Mỷ chỉ vào bầy chim “hoàng tử” nói đùa với Khúa Ly - Không biết con chim nào sẽ được chọn là “công chúa” nhỉ ?            - Em chịu.            - Nếu chị là những con chim “hoàng tử” thì chị sẽ chọn Khúa Ly làm chim “công chúa” đấy. - Seo Mỷ nói rồi cất tiếng cười giòn.          - Chị Seo Mỷ lại trêu em rồi ! - Khúa Ly thấy mặt nóng ran.          Vượt qua rừng già họ đi vào khu rùng sa mu xanh thắm. Những cây sa mu già trên trăm tuổi thẳng vút, trầm tĩnh tấu bản nhạc đều đều vô tận. Lẫn trong tiếng vi vút của ngàn sa mu là tiếng khèn của những chàng trai Mông đi chợ.        ... Vườn có hoa, ong mới về đậu,[3]            Vì có em, anh mới đến đây.            Nơi có hoa, ong mới về kêu            Thấy bóng em, anh mới về hát            ……             Núi cao sinh cây gì ?             Núi cao sinh cây sa mu.             Đồi thấp sinh cây trúc             Anh với em như sa mu với trúc             Em đi khởi lòng anh nhớ khôn nguôi...          Tiếng khèn lúc trầm trầm thủ thỉ, lúc vút lên như tiếng họa mi trong rặng sa mu. Tiếng khèn cứ như quấn quít lấy vó ngựa của Khúa Ly và Seo Mỷ :          ... Cô em hỡi,             Hoa gì nở thắm tươi ?             Hoa đào mùa xuân nỏ thắm tươi             Em có lòng yêu anh,             Xin hẹn chợ này ta gặp nhau một buổi.             Hoa gì nở chi chít ?             Hoa đào mùa xuân nở chi chít             Em có lòng mến anh,             Xin hẹn chợ này ta gặp nhau một ngày...         Không bảo nhau nhưng cả Khúa Ly và Seo Mỷ cùng sửa lại hai vạt áo xáo-khoả che kín bộ ngực. Khúa Ly cất tiếng hỏi Seo Mỷ :         - Anh Sùng Sử có đi chợ không ?         - Có, nhưng đi sau. Còn bắt con lợn mang đi chợ.         - Tưởng mùa này anh chị cưới nhau.         Seo Mỷ buông tiếng thở dài :         - Ông chú không chịu.         - Ông Hảng A Dềnh ấy à ? Sao ông ấy lại không chịu ?         - Ông ấy bảo con ngựa đắt tiền mới là con ngựa quý. Vì thế ông khăng khăng đòi lấy đủ một trăm đồng bạc trắng. Lợn, rượu thì Sùng Sử còn lo được, chứ bạc trắng thì lấy đâu ra. Mấy lần chị nói xin giảm cho Sùng Sử đều bị ông mắng lấn đi : “Mày đừng như con ngựa động đực, vừa thấy hơi ngựa đực đã cong đuôi chạy theo. Thằng Sùng Sử không đủ bạc trắng thì khối đứa có đủ. Chừng nào tao còn sống thì tao còn làm đúng lời bố mày dặn trước khi nhắm mắt”. Có lúc thương Sùng Sử quá chị đã bảo Sùng Sử rủ bạn “cướp”[4] chị chạy đi thật xa, nhưng Sùng Sử không chịu : “Làm thế còn mặt mũi nào nhìn dân bản, thà chịu phận nghèo, cô đơn còn hơn là mang tiếng xấu”.           - Ôi, cuộc đời sao lắm nỗi éo le ? - Khúa Ly chép miệng thở dài.           Câu chuyện của họ đến đây ngắt quãng. Trước mắt hai cô cái đồn “Phăng Ky” đã hiện ra rõ mồn một với những bức tường đá xám xịt bao quanh. Ngay dưới chân đồn, trên con đường dẫn vào chợ một đám vợ lính đứng đón đường mua hàng của những người đi chợ.           - Tả cố mải lá dảng ?[5]           - Mày bán cho tao đi.           - Kỷ tố sền ?[6]           - Tao có tiền trắng, mày bán đi, hay muốn đổi muối, diêm, thuốc lào ? Thứ nào tao cũng có tất, cứ mang vào đây. Mời các bạn đón đọc Cơn Lốc Núi của tác giả Xuân Nguyên.

Nguồn: dtv-ebook.com

Xem

Son Môi Trong Bóng Tối
Cô gái tóc vàng trần như nhộng nhảy qua cửa sổ bỏ trốn ấy là ai? Họ tên: Charlotte Malère Tuổi: Ba mươi, theo phong cách tuổi băm phơi phới. Nghề nghiệp: Phê bình điện ảnh Điểm đặc biệt: Là nạn nhân của mọi sự cố khó tin nhất trên đời. Một buổi sáng đẹp trời, Charlotte tỉnh dậy trơ trọi với cánh tay bị còng vào giường tại nhà người tình, đạo diễn nổi tiếng Richard Bouvier. Để trốn khỏi nanh vuốt của cô vợ người tình, nàng phá khóa, nhảy qua cửa sổ xuống phố trong tình trạng khỏa thân rồi chui tọt vào chiếc xe vừa xịch tới. Khi bị phát hiện, nàng vơ đại áo vest của anh chàng lạ mặt rồi biến mất… mà không thể ngờ rằng, năm tiếng sau, họ gặp lại nhau, thậm chí còn song ca cùng nhau trong buổi lễ bế giảng ở một trường tiểu học. Phải chăng dấu hiệu đầu tiên của một câu chuyện tình đang dần hé mở? Lạc quan, cuồng nhiệt và đầy ắp đam mê, mầm mống điên loạn mang tên Charlotte đó ập đến, khiến bạn phải sững sờ, xúc động và trên hết, bạn thấy rằng có lẽ cô nàng rất giống bạn!   Tác giả Sinh năm 1977,  là một nghệ sĩ đa tài. Cô là diễn viên, ca sĩ và nhà văn tài năng. Charlotte tham gia rất nhiều cuộc thi hát và kịch từ nhỏ, và sau này cô theo học diễn xuất tại trường điện ảnh. Cô đạt được thành tựu đáng kể với vai diễn trong các vở kịch của Obaldia, Molière, Camus... Cuộc gặp gỡ với Marion Michau mang tính quyết định tới sự nghiệp của Charlotte Marin. Hai người đã hợp tác trong nhiều dự án âm nhạc cũng như kịch ngắn. Son môi trong bóng tối chính là kết quả tuyệt vời của sự hợp tác đó, đánh dấu bước lấn sân sang văn học của Charlotte Marin. *** Khen tặng của báo chí “Sống động, tươi vui như một bộ phim hài lãng mạn.” - Elle “Một tiểu thuyết đầu tay xuất sắc, là sự pha trộn tài tình của hài hước đến phi lý và lãng mạn tuyệt đối!” - France Soir   ***   Một mớ tóc vàng thò ra khỏi chăn, là tôi: Charlotte Malère. Tôi tỉnh dậy, mỉm cười mãn nguyện như điệu cười trong quảng cáo cà phê Ricoré trên ti vi, vươn vai... Nói cho đúng thì tôi cố vươn vai: có cái gì đó ghìm bàn tay trái của tôi lại... Ơ... cái quái gì thế này? - Richard? Một tay tôi bị còng vào khung sắt rèn đầu giường! Nhớ lại buổi tối hôm qua, tôi bỗng cảm thấy cần một liều giảm đau quá. Tiếng cửa ra vào bật mở. Tôi bật phắt dậy. Tiếng phụ nữ hét lên “Ối giời ơi!” nghe chẳng khác gì trong một bộ phim hài sống sượng của Almodovar. Ối giời ơi? Thôi xong, chết bỏ xù rồi! Tôi luống cuống rút tay ra khỏi còng, không ăn thua. Tôi dùng đầu ngón chân quắp chiếc quần lót rồi oằn mình dùng một tay mặc nó vào như con giun bị xéo. Một phụ nữ thấp tè thò đầu vào phòng và trố mắt ra nhìn. Tôi chỉ kịp định thần tự nhủ trông bà ta chẳng khác gì hạ sĩ Garcia đeo hoa tai thì người đàn bà đã rống tướng lên như một con bò cái Tây Ban Nha. Lẽ ra tôi đã không nên trốn học như vậy. Cố che chắn ngực mình, tôi chỉ cho bà ta thấy cái còng số tám trên tay. - Tôi bị trói... ờ, xin mở cho tôi! Bà không... tưởng tượng được đâu. Đây là một trò đùa! - Một tròi đuồi* ? bà ta ngây ra hỏi lại. Xin chú thích, sau này tôi mới biết, trong tiếng Tây Ban Nha thì “tròi đuồi” có nghĩa là quần lót. - Đúng, đúng, đây là một trò đùa rất buồn cười! Bà có thể tìm tuốc nơ vít để mở cái khóa này được không? Tôi nói mà ngượng chín hết cả người. Bà ta bỏ đi sau khi sập cửa mạnh đến nỗi bung cả quả nắm cửa. Tôi nghe tiếng bà ta lục lọi ngăn tủ. Cầu mong là bà ta không đi tìm hắc in và lông vũ* . Người đàn bà mở cửa, nhưng lõi khóa cứ xoay tròn vô ích. Cơn ác mộng của Freddy* . Tôi trườn xuống sàn, cố rướn người móc lại quả nắm vào cửa. Bà ta bước vào phòng với hộp dụng cụ trên tay! Tôi cầu Chúa phù hộ cho bà ta bằng thứ tiếng Pháp pha tiếng Tây Ban Nha ngon nghẻ nhất của mình trong khi bà ta rút ra chiếc tuốc nơ vít nhỏ xíu rồi bắt đầu chọc ngoáy cái còng. Ngay khi bà ta giải phóng tôi khỏi món đồ kích dục kia, lại có tiếng cửa ra vào bật mở. Một phụ nữ cất tiếng gọi: - Richard à? Bà Rosa ơi? Rosa và tôi nhìn nhau bàng hoàng. Tiếng phụ nữ lại vang lên từ lối vào. Đột nhiên, mọi thứ xảy ra rất nhanh: tôi nhảy phóc lên quấn chân quanh mình như quấn nem trong khi Rosa thu dọn hiện trường. Bà ta nhặt túi xách và đôi giày cao gót của tôi, mở cửa sổ rồi quẳng chúng ra ngoài. Tôi nhảy tưng tưng ra đến lan can cửa sổ rồi ngay lập tức nhảy xuống dưới, ơn Chúa, đây chỉ là tầng hai. Tôi đã thôi không chơi thể thao từ năm 1987, nhưng vẫn nhảy qua được khoảng cách hai mét từ lan can xuống đến vỉa hè. Chiếc chăn mắc vào bản lề cửa sổ. Tôi đứng giữa phố, độc chiếc quần lót trên người, có thể coi là trần như nhộng. Rosa đóng cửa sổ. Tôi chộp lấy túi xách, cố dùng nó để che thân. Một chiếc taxi xẹt qua ngay bên cạnh. Tôi chạy đuổi theo như có tên lửa gắn đằng mông. Nhìn thấy tôi qua gương chiếu hậu, gã lái xe đê tiện vội tăng tốc. Tôi chỉ kịp đập vào cốp xe hắn mà chửi thề, trước khi ngồi thụp xuống nấp vào khoảng trống giữa hai chiếc ô tô. Tốt, tốt, tốt thôi... Vậy đấy, có những ngày địa, ngục mở toang cửa thế này ư? Vậy mà tôi chẳng biết đấy. Dù đang là tháng Sáu, nhiệt độ ngoài trời khá dịu mát. Đầu ngực tôi căng cứng. Thật phiền phức khi phải động não vào lúc này. Chết tiệt, tệ nhất là mình đã đánh mất một bên khuyên tai trong khi hoảng loạn. Bà chị gái sẽ giết mình mất thôi. Chiếc ô tô màu trắng làm bình phong cho tôi phát ra hai tiếng “tít tít”, báo hiệu có người vừa mở cửa từ xa! Theo phản xạ: tôi lao tới vặn tay nắm cửa sau rồi chui tọt vào trong xe. Một anh chàng tóc nâu cao lớn mở cửa chỗ người lái, vứt chiếc túi nhỏ lên ghế bên, cởi áo vest rồi quầng xuống ghế phía sau cạnh tôi. Khi đã yên vị sau tay lái, anh chàng cất giọng đùa cợt: - Cậu đúng là đồ hư hỏng. Tôi tưởng câu nói đó dành cho mình cho tới khi nhận ra anh ta đang đeo tai nghe điện thoại. Anh ta cười. Tôi lẳng lặng khoác chiếc áo vest của anh ta. - Kệ cậu thôi, Franck, tớ có hẹn với anh trai rồi... Không, chiều nay cơ, nhưng trước đó tớ sẽ tạt về nhà gửi chúng cho cậu. Cậu sẽ thấy thôi, hàng nặng đấy. OK... Cảm ơn nhé... Chào cưng. Ấn tượng đấy. Anh ta tắt điện thoại rồi nổ máy. Vào khoảnh khắc tôi mở cửa, ánh mắt chúng tôi giao nhau qua gương chiếu hậu. Anh ta hét lên một tiếng, tôi cũng hét. Tôi nhảy ra khỏi xe rồi nhanh chân tẩu thoát. *** Khi rốt cuộc cũng về được đến cổng vào chung cư, tôi chạm mặt ngay với lão đưa thư, tóc màu hung đỏ với gương mặt méo mó bởi một cái mụn đã lên mủ. Cạnh mũi lão ta mọc một cái mụn bọc to tổ chảng đủ khiến cho toàn thể hội nghị da liễu phải buồn nôn. Tôi kéo vạt áo của mình ra đê’ trông cho có vẻ tự nhiên (cũng là để tôi cảm thấy bớt căng thẳng hơn chút đỉnh). Im ắng quá. Lão ta hí hửng xóa tan bầu không khí im lặng... - Chầu êm bé! Ôi! Chết tiệt... Lão ta biết tôi làm trong ngành điện ảnh, kể từ cái lần tôi dại dột hỏi xem lão có thích phim của Dany Boon không, lão rất thích chêm vào vài từ theo thứ giọng của người miền Bắc. - Trang phục buồn cười quá, nhưng không nên đếnh giá quơ về bên ngoẩy đâu, êm nhỉ! Đúng đấy, chào mừng đến với thế giới mụn* , đồ đần. Tôi thậm chí không thể ép mình cười nổi. Lão ta khiến tôi thấy kiệt sức, nhất là hôm nay. Tôi có một mong muốn cháy bỏng là dúi cái đầu đỏ khè của lão vào hòm thư nhà tôi và, như Lý Tiểu Long, tôi sẽ dộng cửa liên hồi vào gáy lão cho tới khi cổ lão gãy ra thì thôi. - Xem nào, êm bé, ênh nghĩ là có một lá thư xíu xiu cho êm đây. Charlotte Malère... Charlotte Malère... A, đây rồi! Lão đưa tôi bức thư rồi bảo tôi chờ một lát: có một bưu kiện gửi cho tôi để trong xe tải. Giờ tôi chỉ mong biến khỏi đây ngay lập tức, nhưng không được, đó hẳn là món hàng gần đây nhất mà tôi mua vì không tự kiềm chế được: một chiếc đai lưng giảm eo. Cô gái trên ti vi vừa nói về nó vừa rơm rớm nước mắt. Lần này, tôi đã thề là cô ta sẽ không bao giờ làm đống đồ chất trong phòng tôi cao hơn được nữa: nào đai quấn nóng giảm mỡ bụng, nào xúp thảo mộc đóng gói, nào ống giấy hút ẩm để làm tóc xoăn, nào chân nhái đi bơi cho mông săn chắc và mấy thứ đồ linh tinh làm ngực căng chắc như bê tông. Tôi mở lá thư “xíu xiu” của mình ra thì thấy một tấm thiếp mời. Tối mai, tôi được mời đến dự lễ ra mắt bộ phim của người tình yêu dấu nhưng xấu xa của tôi, Richard Bouvier. Một quý ông đã kết hôn với hai đứa con... nói đúng ra là anh ta kết hôn với một người đàn bà. Lão đưa thư quay trở lại, đưa cho tôi bưu kiện và tờ giấy biên nhận. - Mời ký vào đây, êm bé... Cần phải chấm dứt ngay cái màn lố bịch này trước khi tôi xé lão ra thành trăm mảnh rồi gửi đến Valenciennes* qua chuyển phát nhanh. Tôi nhét thiếp mời vào túi áo vest, ký tên, chào lão rồi quay gót bỏ đi. Thật kỳ lạ, từ phía sau lưng, người ta lại càng cảm thấy mình trần trụi hơn. Mời các bạn đón đọc Son Môi Trong Bóng Tối của tác giả Charlotte Marin.
Dona Flor Và Hai Người Chồng
Kiệt tác của tượng đài văn học Braxin Gợi cảm và là cô giáo dạy nấu ăn giỏi giang, Dona Flor kết hôn với Vadinho, một kẻ vô lại, bài bạc nhưng quyến rũ khó cưỡng. Tám năm sau, chính giữa những ngày vũ hội hóa trang, Vadinho đột tử khi đang cuồng nhiệt trong điệu samba sôi động, trên mình là bộ đồ giả trang thiếu nữ Bahia. Với người chồng thứ hai, dược sĩ Theodoro uy tín, cô được hưởng một sống đủ đầy, êm ả, có phần tẻ nhạt, cho đến một ngày dona Flor bàng hoàng nhìn thấy... một Vadinho trâng tráo, trần như nhộng, nằm trên chiếc giường của vợ chồng cô, mời gọi cô. Điều kỳ lạ là không ai ngoài cô có thể nhìn thấy anh ta… Đậm màu sắc văn hóa ẩm thực và âm nhạc Bahia, với thần Xangô, với samba, lễ candomblé,  rượu cachaça…. “Dona Flor và hai người chồng” còn vượt khỏi một “câu chuyện đạo đức, câu chuyện tình yêu” xúc động để trở thành “trận chiến khủng khiếp giữa Tinh thần và Vật chất” qua lời kể hài hước và sinh động của Jorge Amado, một trong những nhà văn hàng đầu của Braxin thế kỷ XX. Tác phẩm đã được chuyển thể thành phim vào năm 1976, bởi đạo diễn Bruno Barreto với vai dona Flor do Sonia Braga thể hiện. Bộ phim được coi là một trong những tác phẩm thành công nhất trong lịch sử điện ảnh Braxin. *** Đôi nét về tác giả Jorge Amado   Jorge Amado (1912-2001) là cây đại thụ văn học của Braxin, nơi không một nhà văn nào nổi tiếng, được yêu mến và có uy tín như ông. Và ông cũng là nhà văn Braxin nổi tiếng nhất ở nước ngoài. Các tác phẩm của ông đã được dịch ra khoảng 50 thứ tiếng trên khắp năm châu. Dona Flor và hai người chồng là một trong những tác phẩm được ra nhiều thứ tiếng nhất của Jorge Amado. Đây là lần thứ hai tác phẩm này được xuất bản tại Việt Nam. *** Lời khen tặng dành cho Dona Flor và hai người chồng   "Đại sứ văn chương của Braxin.” - NXB Gallimard   “Một trong những tượng đài của nền văn học.” - L’Express *** trường nghệ thuật  ẩm thực và hương vị Phải mời khách món gì trong đêm viếng trước ngày tang lễ? Dona Flor trả lời câu hỏi của một học sinh. Cho dù đó là ngày tang gia bối rối, buồn bã khóc lóc thì cũng không thể để khách tới viếng phải nhịn đói nhịn khát. Nếu bà chủ nhà, đang nức nở nghẹn ngào và sắp ngất xỉu, ngập chìm trong đau đớn, hay chính là người nằm chết trong áo quan, không thể lo được, thì bà con hay bạn bè phải đứng ra lo liệu, vì không thể để những người khách khổ sở đến đây viếng thăm vì tình nghĩa phải nhịn đói nhịn khát suốt đêm; chưa kể lúc mùa đông giá rét hay tiết trời lạnh lẽo. Để cho đêm tang lễ được nhộn nhịp và thật sự tôn kính người đã khuất, chủ nhân của đêm đó, làm cho linh hồn anh được nhẹ nhàng trong đêm đầu tiên và đang rất bối rối trong cõi chết của anh, phải thật chu đáo, chăm chút về cả tinh thần lẫn đồ ăn thức uống. Lúc nào mời và mời món gì? Lúc nào ư? Đơn giản thôi: suốt cả đêm, từ lúc bắt đầu cho đến khi kết thúc. Cà phê thì dĩ nhiên là cần thiết vào bất cứ lúc nào, rót vào những tách nhỏ. Còn bữa sáng đầy đủ cả sữa, bánh mì, bơ, pho mát, bánh bích quy, vài cái bánh sắn, vài lát bánh ngũ cốc kèm trứng đặt trên đĩa thì chỉ cần dọn vào buổi sáng và cho những người đã thức suốt đêm. Quan trọng nhất là luôn luôn phải có nước sôi trong bình để pha cà phê, vì lúc nào cũng có người đến viếng. Thêm cả bánh nướng, bích quy kèm với cafezinho§.Thi thoảng mang ra vài món khai vị như bánh kẹp pho mát, giăm bông, giò, những thứ đơn giản, thể hiện sự tế nhị trước người đã khuất. Nhưng nếu đêm tang lễ của gia đình ở tầng lớp cao, sau đêm này tiền viếng cứ là dồi dào, thì đương nhiên phải có tách sô cô la thật đặc và thật nóng vào lúc nửa đêm, hay bát xúp gà mỡ màng. Sau cùng là cá tuyết viên, các món rán, các loại bánh kẹo, đồ ăn vặt, hoa quả khô. Về đồ uống thì nếu đó là gia đình khá giả, ngoài cà phê, còn có bia hay rượu vang, chỉ một ly thôi và chỉ để uống kèm xúp gà và các món rán. Tuyệt đối không dùng sâm panh, như thế không hợp cảnh cho lắm. Trong mọi trường hợp, dù là đêm viếng ở nhà giàu hay nhà nghèo, bắt buộc và cần thiết, đều phải có rượu cachaça§ nổi tiếng. Có thể thiếu gì cũng được, kể cả cà phê, nhưng rượu đó thì không thể thiếu. Không có chất trợ lực ấy, đêm viếng sẽ mất hết giá trị. Đêm viếng không có rượu tức là thiếu tôn trọng đối với người đã khuất, là vô tình, là ác nghiệt. *** REVIEW “DONA FLOR VÀ HAI NGƯỜI CHỒNG” Chắc chắn là một trong những cuốn tiểu thuyết hay nhất tôi từng đọc về tính hai mặt của tinh thần con người. Cuốn tiểu thuyết này đã chạm đến trái tim và tâm trí của tôi và lôi cuốn tôi vào câu chuyện huyền bí và mê tín của đất nước Brazil. Jorge Amado bắt đầu bằng cách nhắm trúng sự thích thú của độc giả thông qua một câu chuyện tình lãng mạn giữa một cô gái tốt bụng là Flor và một con bạc đáng yêu, gợi tình là Vadinho. Anh ấy là nhân vật phản diện kinh điển mà chúng ta khi đọc sẽ cảm giác vừa ghét vừa thương.  Amado tiếp tục đưa chúng đến với người dân của bang Bahian với những nhân vật tuyệt vời và thú vị. Người đọc gặp gỡ các nhà văn, người mù chữ, người ngoại đạo và người mê tín, người giàu và người nghèo, những lời đồn đoán, gái điếm, chế độ mẫu hệ và rất nhiều chuyện khác nữa. Cuối cùng, chúng ta sẽ thấy một bối cảnh đầy màu sắc với đủ các vấn đề và chi tiết khác nhau. Thêm vào đó, Amado đã vẽ ra nguyên mẫu hình ảnh của Brazil cùng với việc đặt “nền móng” phức tạp cho chủ đề chính của cuốn tiểu thuyết. Ngay cả khi chúng ta đang suy ngẫm về tính hai mặt thể hiện trong tâm hồn của nhân vật chính là Flor thì câu chuyện của Amado nổ ra trong sự hỗn loạn và mâu thuẫn tâm trí đến mức khó tin. Những thay đổi thần bí xảy ra khi các vị thần trở nên minh bạch trong sự trùng lặp của chính họ. Bất bình đẳng giai cấp xã hội, số phận cá nhân, lòng trung thành và tình yêu,... không có chủ đề nào vượt quá giới hạn trong câu chuyện tâm lý sâu rộng này. Amado là một bậc thầy tuyệt vời về khả năng tạo ra một nền văn hóa và cuốn hút người đọc bằng cách sử dụng những câu văn kết nối với cốt truyện kỳ diệu, văn xuôi lôi cuốn, phát triển nhân vật hoàn toàn tài tình và khiến chúng ta mê đắm với màu sắc của bối cảnh truyện. Cuối cùng, người ta có thể tin vào điều gì? Hòa bình đi kèm với sự chấp nhận vừa có cảm giác cưỡng ép vừa có cảm giác thích thú? Hay những góc khuất trong chính con người đang sống trong xã hội hiện nay khi có vô vàn những ước muốn khác nhau và lòng tham vô đáy đã ngự trị hết thảy tâm hồn của mọi người? Tất cả điều này diễn ra tại Bahia - nơi những điều quái lạ và những hành động ma thuật khác xảy ra mà không làm ai ngạc nhiên hay giật mình. Một góc phố nghèo dù cho có chuyện gì kinh thiên động địa hay chuyện con cóc vỉa hè cũng không còn đáng quan trọng nữa.  - Trần Thông Mời các bạn đón đọc Dona Flor Và Hai Người Chồng của tác giả Jorge Amado.
Đoạn Tuyệt
Tiểu thuyết Đoạn tuyệt của nhà văn Nhất Linh xuất bản năm 1934, viết về cuộc đời Loan, một cô gái mới được tiếp thu những tư tưởng mới và hành trình chống lại những luật lệ phong kiến hà khắc, kìm kẹp quyền tự do cá nhân của con người, đặc biệt là người phụ nữ. Qua tác phẩm của mình, Nhất Linh phản ánh một cách trực diện xung đột mới – cũ, cổ vũ sự giải phóng của con người thoát khỏi những hủ tục. Và ông cũng ca ngợi sự tự do sống theo đuổi những ước vọng, khát khao cá nhân, những lý tưởng cải tạo xã hội.  Đoạn tuyệt là một trong những tác phẩm mà Sống (Thương hiệu sách Tác giả Việt) đặc biệt tuyển chọn để đưa vào Tủ sách Khuê Văn – tủ sách gồm những áng văn trác tuyệt được ví như những vì tinh tú trong nền văn học Việt Nam. *** Chuyện nàng tân thời. “Đoạn tuyệt” gồm 28 chương, được viết trong năm 1934 – 1935, nội dung chính xoay quanh cô gái tân thời tên Loan. Loan thuộc hàng ngũ thanh niên có học, được tiếp thu nền văn minh mới, hiểu biết về tư tưởng nhân đạo, trọng tự do cá nhân. Nhưng rồi cảnh nhà túng bấn, nàng buộc phải bỏ học, thuận lời cha mẹ kết hôn với Thân con nhà giàu có, cũng là chủ nợ, dẫu lòng nàng vẫn yêu Dũng tha thiết. Dũng là điển hình của thanh niên tân thời vì thoát ly khỏi khuôn khổ đạo đức cũ mà làm trái ý gia đình, bị thầy me từ mặt. Anh sống một cuộc đời cô độc, lênh đênh, thiếu thốn, nhưng tự do. Dũng là hình tượng hướng tới của Loan, không chỉ là tình yêu, anh là hạt nhân trong tính cách của Loan, khiến nàng khát vọng được như Dũng, có những phẩm chất của Dũng, sống một cuộc đời như Dũng. Loan về nhà chồng, gạt bỏ cái tôi, cố sống như mọi người, cố lấy gia đình chồng làm gia đình mình, nhưng nàng muốn yên mà gia đình chồng không để cho nàng yên. Nàng cưới chồng mà cảm tưởng như bị người ta mua về hì hục lạy người ta để nhận làm cái máy đẻ, làm con sen hầu hạ không công. Mâu thuẫn tư tưởng mới cũ diễn ra gay gắt. Đỉnh điểm là con trai bé bỏng của Loan không may sinh bệnh, mẹ chồng mê tín tin bọn thầy bùa, chữa bệnh bằng uống tàn hương nước thải và có khi lại dùng roi dâu để đánh đuổi tà ma ám ảnh, nghĩa là đánh người ốm. Bé con qua đời một cách tức tưởi. Vốn khó sinh, Loan không còn khả năng mang thai, mẹ chồng bắt Loan đứng ra cưới vợ lẽ cho Thân, thật ra là hợp thức hóa một cuộc hoang dâm, ngoại tình. Vợ lẽ sinh được con trai, lại tỏ ra “kẻ trên”. Khi chức năng đẻ đã bị hỏng, Loan sống như một nô lệ không công, không thiếu đòn roi đánh mắng. Thương thân sinh và bởi cả món nợ cha mẹ chưa trả cho gia đình chồng, Loan tiếp tục nhẫn nhịn. Những tưởng cái đời sẽ từng bước đi lùi, mãi lùi về điểm già cỗi như thế, thì định mệnh xảy ra. Một vụ án mạng. Một phiên hầu tòa. Trắng án. Tự do! Nỗ lực tái thiết xã hội. Viết “Đoạn tuyệt”, Nhất Linh có chủ ý muốn bạn đọc đương thời yêu mới ghét cũ. Để thực hiện chủ ý ấy, ông dựng nên một cuộc xung đột giữa mới và cũ, ở đấy cái cũ hiện hình với tất thảy những xấu xí hủ bại: luân lý cay nghiệt ép con người vào đời nô lệ dưới vỏ bọc bổn phận gia đình, trọng nam khinh nữ, gia trưởng, dân trí thấp, mê tín dị đoan, bạo hành… Quyết định trắng án của quan tòa dành cho Loan, là thêm một tầng khẳng định để tác giả kết án chế độ đại gia đình cũ và dựng lập một chế độ mới, nơi con người cá nhân, đặc biệt là người phụ nữ có thể vui sống tự do trong tư tưởng lẫn thể xác, thoát ly mọi khuôn khổ gò bó của lễ giáo phong kiến. Ở một chừng mực nào đó, Nhất Linh đã thành công. “Đoạn tuyệt” được xem là một trong những kiệt tác của văn xuôi Việt Nam. Nhà nghiên cứu văn học Trương Tửu đã viết trên báo Loa năm 1945: ““Đoạn tuyệt” là một vòng hoa tráng lệ đặt lên đầu chủ nghĩa cá nhân. Tác giả đàng hoàng công nhận sự tiến bộ và hăng hái ở tương lai. Ông giúp cho bạn trẻ vững lòng phấn đấu. Nghĩa là vui mà sống.” Hẳn nhiên, không thiếu những ý kiến trái chiều, họ cho rằng xung đột trong gia đình  Việt Nam thời bấy giờ là kết quả tai hại của đầu óc lãng mạn trái mùa chạy theo Âu hóa (điều này đúng với cậu Văn Minh con cụ cố Hồng trong “Số đỏ”), nhưng lại sai đối với cô Loan. Loan trong “Đoạn tuyệt” là một người con gái có học, đứng đắn, khôn ngoan, đủ lý trí để xem xét mọi việc, đủ nghị lực để vượt qua thống khổ. Một người con gái mà khát khao “sống một cuộc đời tự lập, cường tráng” như Dũng, như một đấng nam nhi. Tuy nhiên, dùng tình tiết ngẫu nhiên để tạo bước ngoặc cởi bỏ nút thắt truyện đã gây nên một sự may rủi trong giải quyết vấn đề. Và bởi sự may rủi đó, nỗ lực tái thiết xã hội của Nhất Linh cũng còn bỏ ngỏ. Góc nhìn thiên lệch của Nhất Linh. Các sáng tác của Nhất Linh nói riêng, của Tự Lực văn đoàn nói chung đã “mở đầu một chặng đường mới trong văn xuôi” (chữ của Tô Hoài), góp phần định hình cho tiểu thuyết Việt Nam hiện đại, và “đóng góp lớn vào văn học sử Việt Nam” (chữ của Huy Cận). Tiểu thuyết của Nhất Linh hay! – Cho đến hiện tại, đây có lẽ đã là sự thật được chia ở thì hiện tại đơn. Cái hay ấy được tạo nên từ bút pháp nghệ thuật, lời văn, cách viết vừa uyển chuyển, vừa mạnh mẽ. Nhưng về nội dung đề tài, phải nhận định rằng Nhất Linh đã có góc nhìn khá thiên lệch. Bản thân là một trí thức du học trời Tây 3 năm, Nhất Linh thành lập Tự Lực văn đoàn với 10 tôn chỉ, mà điều thứ 8 trong số đó là “Làm cho người ta biết đạo Khổng không hợp thời nữa.” Để thực hiện tôn chỉ mà mình đưa ra, Nhất Linh kiên quyết bài trừ phong tục truyền thống, song song với ủng hộ văn minh, ủng hộ Âu hóa. Chưa nhắc đến việc Âu hóa trong bối cảnh đất nước bấy giờ có phải tất cả đều tốt đẹp hay không (cái này phải hỏi cụ Vũ Trọng Phụng). Nhưng phải chăng phong tục cũ nào cũng đáng bị công kích? Đạo Khổng du nhập vào Việt Nam hơn 1000 năm, để lại dấu ấn rất lớn trong quá trình giáo dục và lịch sử dựng giữ nước ở các triều đại phong kiến. Một ví dụ đơn giản dễ hiểu, đạo Khổng răn dạy con người phải “Trung quân ái quốc”, “Quốc gia hưng vong thất phu hữu trách”, bởi vậy góp phần không nhỏ tạo nên truyền thống bất khuất chống ngoại xâm của nhân dân ta. Những truyền thống ấy có giá trị vĩnh hằng! Quay lại với “Đoạn tuyệt”, với luận đề giải phóng phụ nữ, mở rộng ra là giải phóng cá nhân và đấu tranh chống lễ giáo phong kiến, chống chế độ đại gia đình, phê phán nền luân lý khắc khổ… Nhất Linh đã đặt toàn bộ phong tục tập quán truyền thống trong cái nhìn thành kiến, ông gạt bỏ toàn bộ, gạt bỏ luôn cả một cái lạy của đứa con khi tiễn đưa người mẹ về nơi chín suối. Ông đã để Loan, vì thể hiện thái độ chống cự lại tập tục cũ, mà không tế lễ, không bàn cỗ trong đám tang của mẹ mình. Dĩ nhiên, không cần rầm rộ “một đám ma gương mẫu” như cái cách ông vua phóng sự đất Bắc trào phúng trong “Số đỏ”, và đành rằng, có tưởng nhớ trong lòng, nhưng cái dập đầu với tất cả lòng thành kính tiếc thương đối với đấng sinh thành trước khi đưa người về nơi an nghỉ cuối cùng chưa bao giờ là điều thừa thãi hay đáng bài trừ cả! Nói cho cùng, đứng trước phong tục tập quán cũ, cần có thái độ gạn đục khơi trong để không làm mất đi bản sắc văn hóa truyền thống cũng như các giá trị tinh thần, chứ không phải là phủ định toàn bộ như cách mà Nhất Linh tuyên ngôn và thực hiện. Hiểu thêm về Nhất Linh (1906 – 1963). Nhất Linh tên thật là Nguyễn Tường Tam, nguyên quán ở Quảng Nam nhưng sinh ra tại phố huyện Cẩm Giàng, Hải Dương. Nhất Linh Nguyễn Tường Tam là anh ruột của Hoàng Đạo Nguyễn Tường Long và Thạch Lam Nguyễn Tường Lân. Ông từng theo học ngành Y và Mỹ thuật nhưng đều bỏ dở. Năm 1927, Nguyễn Tường Tam du học Pháp ngành khoa học, thời gian này ông có nghiên cứu nghề báo và nghề xuất bản. Năm 1930, ông lấy bằng cử nhân khoa học và về nước trong năm. Nguyễn Tường Tam đứng ra thành lập Tự Lực văn đoàn (03/1933), giữ vị trí cây bút chủ chốt và là linh hồn của nhóm. Ông cũng từng đảm nhiệm Chủ bút tờ tuần báo Phong Hóa, Ngày Nay. Ngoài cái tên Nhất Linh được dùng phổ biến hơn cả, ông còn sử dụng các bút danh Tam Linh, Nhất Chi Mai, Bảo Sơn, Lãng Du khi viết văn làm báo, Đông Sơn khi vẽ, Tân Việt khi làm thơ. Nguyễn Tường Tam còn là một chính trị gia. Ông sáng lập Đại Việt Dân chính Đảng, từng làm Bí thư trưởng của Việt Nam Quốc dân Đảng (khi Đại Việt Dân chính Đảng hợp nhất với Việt Nam Quốc dân Đảng và Đại Việt Quốc dân Đảng) và giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao trong Chính phủ Liên hiệp Kháng chiến. Nhất Linh Nguyễn Tường Tam là một cây bút có tài, đồng thời là một chính khách có lòng yêu nước nhưng tham quyền lực và thiếu tầm nhìn nên đã lầm đường lạc lối. Bỏ qua lăng kính trính trị, cần khẳng định và thừa nhận những đóng góp có giá trị của Nhất Linh nói riêng và Tự Lực văn đoàn nói chung vào nghệ thuật tiểu thuyết và tính hiện đại của tiểu thuyết, vào câu văn và tiếng nói của dân tộc Việt Nam. *** Một buổi trưa chúa nhật, về mùa đông. Trong gian phòng ấm áp, bốn người ngồi quây quần nói chuyện trước lò sưởi đỏ rực. Bên ngoài, mưa bụi lặng lẽ bay qua mờ mờ như hơi sương. Hai gốc hoàng lan cạnh cửa sổ đứng rũ rượi, cành lá nặng nề, ướt át. Nghe có tiếng trẻ rao báo ngoài phố, cô giáo Thảo nhìn ra vườn hỏi chồng: – Cậu đã mua báo hôm nay chưa? Ông giáo Lâm đáp: – Mua rồi, tôi quên không đưa mợ xem – Thế họ có đăng tin gì thêm không, cậu? – Không. Thảo quay về phía một cô thiếu nữ ngồi ở ghế đệm dài, rồi hỏi: – Thế nào, chị Loan đã biết tin cô Minh Nguyệt tự tử chưa? Loan đáp: – Tôi biết rồi, biết trước khi họ đăng báo, vì tôi có quen cô ta. Khốn nạn, việc quái gì mà phải tự tử. Mẹ chồng ác thì về nhà bố mẹ mà ở, tội gì rước khổ vào thân rồi đến nỗi tự tử. Thảo nhìn bạn mỉm cười: – Chị nói dễ quá. Còn chồng, còn con… Loan ngắt lời: – Cô ấy chưa có con. – Vâng thì cô ấy chưa có con. Nhưng còn chồng… con gái đã bỏ chồng là mất cả một đời rồi còn gì. Mẹ chồng ghét, chồng bênh mẹ đuổi đi, cô Minh Nguyệt cho đời mình là hết hy vọng. Loan nói: – Việc gì mà hết hy vọng. Mẹ chồng ác thì đi chỗ khác mà ở, chồng ghét thì lại càng nên đi lắm. Khổ là vì cứ tưởng mình là thân con gái thì phải lấy gia đình chồng làm gia đình mình, nếu mất gia đình ấy là đời mình bỏ đi. Sao lại thế được. Mình sống, muốn sống thì không thể một mình mình sống được sao, nếu cái gia đình kia không cho mình được sung sướng. Sao đàn ông họ bỏ vợ này lấy vợ khác lại là sự thường. Thảo thấy bạn nói có vẻ giận dữ, mỉm cười đáp: – Chị đã biết ở xã hội mình, lấy chồng là lấy cả gia đình nhà chồng. Nếu không muốn thế thì chỉ có một cách là không lấy chồng nữa hay là chọn người nào không có gia đình mà lấy. Rồi nghĩ đến việc riêng của Loan, thấy Loan hiện đang bị bố mẹ ép lấy một người mà Loan không thuận, Thảo liền ôn tồn nói tiếp: – Nhưng nào mình có được tự ý kén chọn đâu mà bảo kén chọn. Từ nãy đến giờ, Dũng ngồi sát lò sưởi, loay hoay xếp lại mấy thanh củi, không nói một câu. Thấy hai cô bạn bàn tán mãi về một câu chuyện đã cũ kỹ, chàng liền quay lại nói: – Chuyện gia đình bao giờ cũng rắc rối; nào tự do kết hôn, nam nữ bình quyền, mẹ chồng nàng dâu, bao nhiêu thứ lôi thôi, muốn yên ổn thì đừng nghĩ đến nữa. Thảo đáp: – Anh thì anh cần gì gia đình mà bảo nghĩ đến. Còn chị Loan nay mai phải về nhà chồng, chị ấy không để tâm sao được. Rồi nàng mỉm cười tinh nghịch: – Chỉ trừ khi nào chị Loan lấy được người chồng không có gia đình như anh. Câu nói đùa làm cho Loan buồn rầu cúi mặt nghĩ đến nhân duyên của nàng. Nàng bị cha mẹ ép phải lấy Thân, một người bạn học thuở nhỏ của nàng, con một nhà giàu ở ấp Thái Hà. Việc này nàng thấy cha mẹ nói từ hồi nàng mới để tóc. Hai nhà trong mười năm trời nay vẫn đi lại thân mật, hai bên cha mẹ đã định ước cho Thân và Loan lấy nhau. Loan vẫn nhất quyết không chịu không phải là Loan chê gì Thân, vì Thân đối với nàng chỉ là một người quen, nàng không yêu mà cũng không ghét. Nhà Thân lại giàu, Loan chắc chắn rằng khi về nhà chồng, sẽ được sung sướng, an nhàn. Nhưng chỉ vì Loan càng ngày càng thấy cái tình của mình đối với Dũng không phải chỉ là cái tình bạn bè như trước kia. Nàng yêu Dũng và cái hy vọng của nàng lúc đó là được làm vợ Dũng. Tuy định bụng không chịu lấy Thân, nhưng nàng cũng hằng lo lắng, vì nàng biết cha mẹ nàng đã quả quyết về việc đó. Nếu nàng cưỡng tất có sự rắc rối trong gia đình. Thảo nói: – Chị Loan nghĩ ngợi gì mà ngồi thừ ra thế kia? Hay là nghĩ đến đường chồng con sau này đấy? Loan mỉm cười rồi muốn giấu ý nghĩ riêng, nàng ngồi ngay người, hai tay để vào lòng, mặt nghiêm trang nhìn thẳng, bắt chước dáng cô dâu ngoan ngoãn, thỏ thẻ nói: – Cha mẹ đặt đâu, con xin ngồi đấy. Thảo cười bảo: – Còn cô rồi lại không thế à? Loan nói: – Em không lấy chồng. – Không lấy chồng thì làm gì? Loan ưa mắt nhìn Dũng đáp: – Thế anh Dũng thì sao? – Anh Dũng khác. Có phải không, anh Dũng? Dũng thẫn thờ đáp lại: – Phải, tôi thì đâu dám nghĩ đến đường vợ con. Không cửa, không nhà, nay đây mai đó, chính thân tôi, tôi cũng không biết sau này ra sao nữa là. Tôi chỉ có bạn chứ không có gia đình nào cả. Dũng đưa mắt nhìn vợ chồng ông giáo như cảm ơn hai người bấy lâu đã không sợ gì lời dị nghị của thiên hạ, sẵn lòng để chàng đi lại và lúc nào cũng âu yếm, coi chàng như một người em nhỏ đáng thương vì đã bị nhà và họ hàng ruồng bỏ. Ông giáo Lâm dựa vào câu của Dũng bảo đùa vợ: – Đấy, mợ xem sống như anh Dũng mới là đáng sống. Không vợ, không con, thênh thang tự do. Tôi thì có đi đâu một tí, mợ đã kêu la ầm trời đất. Cả ngày chỉ co ro ngồi đánh bóng tủ chè, đỉnh đồng. Cái đời vô vị tẻ ngắt. Mọi người cười ồ. Thảo nói tiếp câu của chồng: – Nhưng mà yên thân. Loan thoáng nghĩ đến hai cảnh đời trái ngược nhau: một cảnh đời yên tịnh ngày nọ trôi theo ngày kia như dòng sông êm đềm chảy, nhẫn nại sống trong sự phục tùng cổ lệ như mọi người con gái khác và một cảnh đời rộn rịp, khoáng đạt, siêu thoát ra hẳn ngoài lề lối thường. Loan nhìn Dũng, ngắm nghía vẻ mặt cương quyết, rắn rỏi của bạn, nghĩ thầm: – Học thức mình không kém gì Dũng, sao lại không thể như Dũng, sống một đời tự lập, cường tráng, can chi cứ quanh quẩn trong vòng gia đình, yếu ớt sống một đời nương dựa vào người khác để quanh năm phải kình kịch với những sự cổ hủ mà học thức của mình bắt mình ghét bỏ. Mình phải tạo ra một hoàn cảnh hợp với quan niệm mới của mình. Dũng chợt thấy Loan nhìn mình đăm đăm không chớp, có ý ngượng, quay lại với điếu thuốc lá, gắp than hồng châm hút, rồi uể oải đứng dậy xin phép về nhà. Thảo nhìn ra cửa sổ: – Trời vẫn còn mưa. Chúa nhật nhàn rỗi hãy ngồi ít lâu nữa. Rồi âu yếm như chị nói với em, Thảo ân cần hỏi: – Thế nào anh Dũng dọn nhà chưa? – Tôi vừa dọn xong, hôm nào thong thả mời anh chị và cô Loan lại chơi. Tôi xuống bếp đun nước lấy. Có thế mới quý. Thấy bộ quần áo của Dũng đã cũ kỹ, bạc màu, nghĩ đến cảnh nghèo của người bạn sống cô độc trong một gian nhà trọ, không thân thích, không đầy tớ, Loan bùi ngùi thương hại, hai con mắt dịu dàng nhìn Dũng, nói nửa đùa nửa thật: – Anh Dũng cần người hầu hạ thì đã có em. Em lấy rẻ mỗi tháng có năm hào công thôi… Câu nói đùa có ngụ ý không được tự nhiên làm cho Dũng ngượng nghịu, chàng gượng cười bắt tay ông giáo, cúi đầu chào Thảo và Loan, rồi cầm mũ, mở cửa đi ra ngoài mưa gió. Mời các bạn đón đọc Đoạn Tuyệt của tác giả Nhất Linh.