Liên hệ: 0912 699 269  Đăng nhập  Đăng ký

Tình Yêu và Lý Tưởng

Tóm tắt & Review (Đánh Giá) tiểu thuyết Tình Yêu và Lý Tưởng của tác giả Thomas Mann. THOMAS MANN QUA TÁC PHẨM TÌNH YÊU VÀ LÝ TƯỞNG Mặc dù được viết vào thời trẻ tuổi của tác giả và mặc dù tính cách mỏng mảnh của nó, Tonio Kroger - mà chúng tôi chuyển sang bản Việt văn với nhan đề TÌNH YÊU VÀ LÝ TƯỞNG - vẫn được hầu hết các nhà phê bình xem là một tác phẩm tiêu biểu cho trọn sự nghiệp của Thomas Mann. Hơn thế nữa, là một kiệt tác của nhà văn Đức, giải thưởng Nobel 1929 này, với những kích thước lớn lao chứa đựng những chủ đề trung kiên nhất của tác giả, cũng như với nghệ thuật hoàn hảo và đầy hàm súc của nó. Viết ở ngôi thứ ba, thiên truyện lại được xem là mang nặng tính cách tự thuật. Tiểu sử của Tonio Kroger, do đó, một phần nào, cũng chính là tiểu sử của Thomas Mann: một vận hành tri thức có tính cách quyết định của tác giả trong cuộc đi tìm ý nghĩa của đời sống và nghệ thuật, của thực tại và lý tưởng. Trong một bài viết vào cuối đời mình, năm 1953, Thomas Mann đã thú thật: “Nói thẳng ra là không có nhiều đức tin, nhưng tôi cũng không tin lắm vào đức tin; đúng ra, và còn hơn thế nữa, tôi tin nơi lòng tốt con người là điều có thể hiện hữu mà không cần tới đức tin và đúng ra là phát sinh từ sự hoài nghi… Nghệ sĩ là người sau cùng còn nuôi ảo tưởng về ảnh hưởng của mình trên định mệnh con người. Vốn khinh miệt cái xấu, hắn đã không bao giờ kéo ngừng lại được sự chiến thắng của cái xấu. Vốn quan tâm đến việc cống hiến một ý nghĩa, hắn đã không bao giờ kéo ngừng lại được những cái vô nghĩa đẫm máu nhất. Nghệ thuật không thiết lập nên một quyền lực, nó chỉ là một sự an ủi”.  Lời tự thú của một nhà văn ở cuối đời mình, về quyền năng và khả hữu tính của nghệ thuật, gói trọn ý nghĩa khốc liệt của một sự thức tỉnh nền tảng, lời tự thú đã từng được bộc lộ ngay trong Tonio Kroger, ra đời trước đó đúng nửa thế kỷ, năm 1903. Có thể xem đó chính là lời tự thú của chàng tuổi trẻ Tonio Kroger với tâm hồn nóng bỏng những ngọn lửa của trí tuệ và đam mê, luôn trên đường tìm kiếm cho đời mình và cho nghệ thuật, một sự cứu rỗi, một cách nào đó, tìm cách giải quyết mối phân ly tàn khốc nội tại nơi ý thức của con người sáng tạo. Chính Thomas Mann cũng đã nói: “Nghệ thuật có sứ mạng nhất thống”. Không mang nặng ảo tưởng, không ngụy tín, không ngộ nhận, nhà văn của chúng ta, sau một đoạn đường dài tìm kiếm, tư duy và sáng tạo, không ngừng nghỉ - đã trầm tĩnh nhìn nhận nghệ thuật sau cùng chỉ là một khả năng thống nhất, giải quyết những mối xung khắc làm nên yếu tính của chính mình. Có thể Thomas Mann bi quan - nếu không nói là tuyệt vọng, nhưng điều ta không thể phủ nhận được là bằng số lượng tác phẩm vô cùng phong phú của mình, ông đã “sống” trọn kinh nghiệm của một ý thức khốn khổ, bị kết án trong cô đơn, phải quờ quạng trong đêm tối mịt mùng của lịch sử (con người đã sống qua hai trận thế chiến), tìm đến một ý nghĩa, một giá trị giữa hư vô và tuyệt vọng bốn bề. Cũng như Thomas Mann đã thừa hưởng hai bản tính xung khắc, một của cha, đại diện cho tinh thần trưởng giả, một của mẹ, với dòng máu lai Nam Mỹ, đại diện cho tinh thần nghệ sĩ đa cảm và phóng khoáng, Tonio Kroger là hiện thân của một mối xung khắc thuộc huyết thống. Cậu là con trai của vị lãnh sự Kroger, thuộc dòng họ Kroger quyền quý, nhưng tâm hồn cậu cũng nghiêng về mẹ, một người mẹ “nồng nàn và thâm u”, chơi dương cầm và măng cầm tuyệt vời. Từ sự xung khắc nội tại đó, chàng tuổi trẻ kia cảm thấy mình xung khắc với tất cả mọi người: bạn, thầy, những người chung quanh. Và vượt lên trên tất cả những xung khắc, đó là sự xung khắc giữa đời sống và nghệ thuật không ngừng đốt cháy tâm hồn chàng. Chính Tonio Kroger đã thú thật với Lisaveta Iwanowna, cô bạn nghệ sĩ Nga của chàng: “Tôi được đặt để vào giữa hai thế giới, không một nơi nào cho tôi cái cảm tưởng là mình đang sống dưới mái ấm của mình, vì thế mà đối với tôi, cuộc sống có phần vất vả”. Tonio Kroger hay là thảm kịch của sự phân ly. Ngay từ những ngày tuổi nhỏ, chàng đã sống trong tận cùng da thịt mình, sự phân ly với đời sống. Phân ly với đời sống. Tại sao? Tại vì chính chàng đã ngoảnh mặt trước đời sống hay ngược lại chính đời sống đã làm chàng thất vọng, đã ngăn chặn, đã cấm đoán chàng tìm đến với nó? Chỉ cần đọc những trang đầu tiên, người đọc nhận ra ngay một khuynh hướng tình cảm có phần trái ngược của chàng: chàng đam mê chống lại chính đam mê của mình. Những đối tượng tình cảm của Tonio Kroger chính là những cực đối nghịch với chàng. Chàng kết thân với Hans Hansen, một đứa trẻ hồn nhiên, thích thể thao và tầm thường. Chàng đem lòng yêu Ingeborg Holm, cô gái có mái tóc vàng nâu, vui tính, thích trò chuyện; trong khi đó thì Tonio lại là một tâm hồn đầy u uẩn, chỉ thích sống với nội giới của mình, luôn say mê những lý tưởng mà mọi nguời đều lấy làm dửng dưng, không ngó ngàng tới. Phải chăng đó chính là những cố gắng đầu tiên của một tâm hồn thuần khiết, muốn tham dự vào đời sống, muốn hòa hợp với tha nhân, bằng một cách thế đau đớn nhất: một cách nào đó, phủ nhận chính mình. Nhưng Tonio Kroger đã thất bại trong nỗ lực thỏa hiệp đầu tiên của chàng với đời sống, trong nỗ lực san bằng sự ly cách giữa chàng với đời sống. Bởi đời sống đã khước từ. Bởi sự xung khắc không chỉ hiện hữu nơi chàng, nó còn hiện hữu nơi đời sống. Những tâm hồn chàng yêu dấu, ngưỡng vọng đã chỉ đáp lại chàng bằng sự lạnh nhạt và sự đần độn. Cậu đón nhận kinh nghiệm đớn đau đầu tiên của sự thỏa hiệp: “Kẻ thường yêu nhiều nhất là kẻ yếu đuối nhất và phải chịu nhiều khổ sở. Tâm hồn non dại của một cậu thiếu niên mười bốn tuổi đã học được bài học đơn giản và nghiệt ngã kia của cuộc đời”. Chàng đã khước từ chính mình một cách sung sướng, để được yêu, được thỏa hiệp, nhưng chính đời sống đã xua đuổi chúng, đã đào sâu thêm cuộc phân ly. Đã đẩy chàng vào chính thế giới nội tâm đìu hiu quen thuộc của mình, với những khát vọng man rợ, ngông cuồng: “(Chàng) làm thơ và không dám nói đến ngay cả việc cậu mong mình trở thành cái gì mai sau”. Đó là điểm khởi đầu của một cuộc đoạn tuyệt đớn đau. Tonio Kroger rời bỏ những tâm hồn yêu dấu, những người bạn nhỏ, những khung cảnh thần tiên của tuổi niên thiếu, tất cả làm nên quá khứ chàng. Chàng rời bỏ không luyến tiếc để dấn thân vào cuộc đày ải, không, vào cuộc phiêu lưu đầy gian nguy và kỳ thú. Bởi đó là cuộc đày ải tự nguyện của một con người sau khi đã “thức tỉnh trước chính mình” và “lấy làm mai mỉa trước cuộc hiện sinh trì độn và ti tiện” đã giam giữ đời mình trong tù ngục tối tăm, mê muội. Thế rồi Tonio Kroger rời bỏ thành phố chôn nhau cắt rốn của mình, lăn xả trọn vẹn vào một thứ quyền lực vô song, hứa hẹn những chân trời kỳ tuyệt, “đó là quyền lực trí tuệ và của lời nói vừa chế ngự vừa tươi cười trên cuộc sống vô thức và lặng câm”, đó là quyền lực của sáng tạo đã từng nung nấu tâm hồn thiếu niên của cậu. Chàng hiến trọn đời mình cho nghệ thuật, trong tư cách một con người sáng tạo thật sự, tự giam hãm đời mình trong niềm đơn độc tuyệt đối, hầu “sản xuất nên những tác phẩm tuyệt vời bằng cái giá của những nỗi xao xuyến khốc liệt”. Nhưng rồi cũng chính những tháng năm miệt mài trong sự sáng tạo đó đã cho chàng biết rằng “người ta phải chết đi mới thật sự là một con người sáng tạo”. Điều mà Tonio Kroger bắt gặp, trên đường tìm kiếm lý tưởng, đó vẫn là sự phân ly, sự phân ly giữa đời sống và nghệ thuật: “Nếu trọn thế giới đã được diễn tả, thì trọn thế giới đã được giải quyết, phóng thích, hủy hoại… Tốt lắm! Tuy nhiên tôi không phải là một người theo chủ nghĩa hư vô…” cho nên kinh nghiệm của Tonio Kroger mãi mãi còn là kinh nghiệm tan nát, hãi hùng của sự xung khắc, của sự mâu thuẫn hệ tại ngay trong tâm thức chàng. Chàng đoạn tuyệt với quá khứ, nhưng chỉ để sau đó trở về với thành phố chôn nhau cắt rốn của mình, bị thúc đẩy bởi một tình hoài hương tiềm tàng, ray rứt. Chàng nhận ra điều này, mặc dù đã cương quyết đoạn lìa, tâm hồn chàng vẫn còn rung động với từng hình ảnh, từng âm thanh của quá khứ. Chặng đường sau cùng của cuộc hành trình đã đưa chàng trở về, trở về với nguồn cội thân yêu mà chàng đã từng quay lưng, chối bỏ. Phải chăng đó là một thất bại của chàng, kẻ vô vọng thỏa hiệp và đồng thời vô vọng đoạn tuyệt với cội nguồn, gốc gác? Phải chăng chính vì thế mà Lisaveta Iwanowna, một tâm hồn bạn của chàng, đã phát biểu về chàng: “Anh là một chàng trưởng giả dấn thân vào một con đường lầm lỡ, Tonio Kroger à, một chàng trưởng giả lạc đường”. Nhưng điều may mắn là chàng trưởng giả lạc đường đó còn biết, một lần nữa, thức tỉnh một chân lý thật tầm thường và cũng thật cao cả: “Chính cái bình thường, cái hợp lý, cái đáng yêu, đời sống trong vẻ tầm thường, quyến rũ của nó, chính tất cả những thứ đó tạo nên thứ vương quốc mà những ước vọng của ta dẫn về”. Nhưng có thật là Tonio Kroger đã thất bại, trong sứ mạng nghệ thuật cũng như trong công trình hiện hữu của chàng? Và cuộc hành trình của chàng đã kết thúc ra sao? Nhưng làm gì có sự kết thúc với con người sáng tạo. Cuốn sách đã xếp lại, nhưng nhân vật tiểu thuyết của chúng ta vẫn còn đang trên đường. Hơn ai hết, Tonio Kroger biết rằng mình còn phải sáng tạo nên “những tác phẩm khá hơn”, như chàng đã hứa với Lisaveta. Nhưng đồng thời, chàng cũng biết rằng “tình yêu sâu xa nhất và bí ẩn nhất của (chàng) thuộc về những người có mái tóc vàng nâu và đôi mắt xanh lơ, những tâm hồn trong sáng và sống thật, những tâm hồn diễm phúc, những tâm hồn đáng yêu, những tâm hồn rất mực thường tình”. Lòng tốt mà Thomas Mann đã nói (được trích dẫn trên đầu bài viết này) đã gặp gỡ, hòa hợp với tình yêu thốt từ miệng Tonio Kroger. Phải chăng hơn ai hết, con người sáng tạo hiểu rõ rằng hắn không có quyền hy sinh đòi sống cho nghệ thuật, tình yêu cho lý tưởng, đạo đức cho thẩm mỹ? Và phải chăng vấn đề sau cùng phải là giải quyết mối xung đột hay sự thất bại nền tảng của mình bằng một sự chọn lựa mà trái lại, bằng sự chấp nhận: “Đừng chê thách thứ tình yêu đó, Lisaveta à, nó tốt đẹp và bổ ích, nó được tạo nên từ những hoài bão khốn khổ, từ ước muốn sầu muộn, từ một chút khinh miệt, và từ một niềm diễm phúc, thật trắng trong, thuần khiết…”.   Nhà văn, Dịch giả Huỳnh Phan Anh Nguyên bản TONIO KROGER *** Tóm tắt Cuốn tiểu thuyết Tình Yêu và Lý Tưởng kể về cuộc đời của Tonio Kroger, một nghệ sĩ trẻ với tâm hồn đa sầu đa cảm. Chàng mang trong mình dòng máu lai, một nửa là dòng máu trưởng giả, một nửa là dòng máu nghệ sĩ, điều này đã khiến chàng luôn cảm thấy mình lạc lõng, không thuộc về bất cứ nơi nào. Thuở nhỏ, Tonio Kroger là một đứa trẻ nhạy cảm, khác biệt với những đứa trẻ khác. Chàng thường cảm thấy mình là kẻ ngoại đạo, không hòa nhập được với đám bạn cùng trang lứa. Chàng yêu thích những điều cao quý, thanh nhã, nhưng những người xung quanh chàng lại chỉ quan tâm đến những điều tầm thường, phù phiếm. Khi trưởng thành, Tonio Kroger quyết định rời bỏ quê hương để tìm đến một nơi khác, nơi mà chàng có thể được là chính mình. Chàng đến với nghệ thuật, nơi mà chàng có thể tự do thể hiện những tâm tư, tình cảm của mình. Tuy nhiên, Tonio Kroger cũng nhận ra rằng nghệ thuật không thể giải quyết được những mâu thuẫn nội tại trong tâm hồn chàng. Chàng vẫn cảm thấy mình lạc lõng, cô đơn, thậm chí là bị cô lập. Cuối cùng, Tonio Kroger quyết định quay trở về quê hương. Chàng nhận ra rằng mình vẫn yêu những người thân yêu, những người bạn cũ, và chàng vẫn yêu những điều bình dị, giản đơn trong cuộc sống. Tonio Kroger đã tìm được sự hòa hợp giữa bản thân và thế giới xung quanh, giữa nghệ thuật và đời sống. Review Tình Yêu và Lý Tưởng là một tiểu thuyết xuất sắc của Thomas Mann, thể hiện những trăn trở, suy tư sâu sắc của nhà văn về nghệ thuật và đời sống. Cuốn tiểu thuyết đã khắc họa chân thực tâm hồn đa sầu đa cảm của Tonio Kroger, một nghệ sĩ trẻ luôn khao khát được tìm kiếm sự hòa hợp giữa bản thân và thế giới xung quanh. Tiểu thuyết được viết theo lối tự sự, với nhân vật chính là Tonio Kroger. Cốt truyện của tác phẩm xoay quanh cuộc đời và những trải nghiệm của Tonio Kroger. Tác phẩm được chia thành ba phần, mỗi phần thể hiện một giai đoạn trong cuộc đời của Tonio Kroger. Trong phần đầu tiên, Tonio Kroger là một đứa trẻ nhạy cảm, khác biệt với những đứa trẻ khác. Chàng cảm thấy mình là kẻ ngoại đạo, không hòa nhập được với đám bạn cùng trang lứa. Chàng yêu thích những điều cao quý, thanh nhã, nhưng những người xung quanh chàng lại chỉ quan tâm đến những điều tầm thường, phù phiếm. Trong phần thứ hai, Tonio Kroger quyết định rời bỏ quê hương để tìm đến một nơi khác, nơi mà chàng có thể được là chính mình. Chàng đến với nghệ thuật, nơi mà chàng có thể tự do thể hiện những tâm tư, tình cảm của mình. Tuy nhiên, Tonio Kroger cũng nhận ra rằng nghệ thuật không thể giải quyết được những mâu thuẫn nội tại trong tâm hồn chàng. Chàng vẫn cảm thấy mình lạc lõng, cô đơn, thậm chí là bị cô lập. Trong phần thứ ba, Tonio Kroger quyết định quay trở về quê hương. Chàng nhận ra rằng mình vẫn yêu những người thân yêu, những người bạn cũ, và chàng vẫn yêu những điều bình dị, giản đơn trong cuộc sống. Tonio Kroger đã tìm được sự hòa hợp giữa bản thân và thế giới xung quanh, giữa nghệ thuật và đời sống. Tình Yêu và Lý Tưởng là một tác phẩm giàu ý nghĩa nhân văn. Tác phẩm đã đề cập đến những vấn đề quan trọng trong cuộc sống, như sự xung đột giữa bản thân và thế giới xung quanh, giữa nghệ thuật và đời sống. Cuốn tiểu thuyết cũng thể hiện niềm tin của Thomas Mann vào khả năng hòa hợp giữa bản thân và thế giới, giữa nghệ thuật và đời sống. Tác phẩm được đánh giá cao về mặt nghệ thuật. Thomas Mann đã sử dụng ngôn ngữ tinh tế, giàu cảm xúc để khắc họa tâm hồn đa sầu đa cảm của Tonio Kroger. Cốt truyện của tác phẩm được xây dựng chặt chẽ, logic, mang đến cho người đọc nhiều suy ngẫm sâu sắc. *** Thomas Mann sinh năm 1875  tại Lübeckvà mất năm 1955 tại Zürich (Thụy Sĩ). Sự nghiệp văn học lẫy lừng của ông mang dấu ấn dân chủ, chống phát xít, mang những nét tư tưởng đặc trưng của dân tộc Đức. Trong cuốn “Truyện ngắn đặc sắc các tác giả đoạt giải thưởng Nobel Văn học” do nhà xuất bản Văn học ấn hành, có truyện ngắn “Ngài Friedemann bé nhỏ” của Thomas Mann khá ám ảnh. Câu chuyện kể về nhân vật Johanes Friedemann khi nhỏ bị rơi từ bàn quấn tã xuống, khi mới sinh được khoảng một tháng, lỗi do chị vú em bất cẩn.  Sau cú rơi nghiêm trọng đó, cậu bé Friedemann đã mang thương tật suốt đời, mà Thomas Mann miêu tả cậu có “bộ ngực nhô cao và nhọn hoắt, tấm lưng khuỳnh khuỳnh, hai tay khẳng khiu dài quá cỡ và nhanh nhẹn hăng hái tách hạt dẻ, nom thật hết sức kỳ dị”.  Cậu bé thích những quyển sách có những hình vẽ đẹp, và có chút dấu hiệu của tự kỷ. Lớn lên một chút, cậu Friedemann cũng  biết rung động như các bạn cùng trang lứa. Cậu cũng biết ghen tuông, khi cậu thấy cô gái mà cậu thích ngồi cạnh một chàng thanh niên tóc đỏ cao lên nghêu.  Thomas Mann mô tả về thái độ ấy: “Được, ta sẽ chẳng bao giờ thèm để tâm đến tất cả những cái đó nữa. Chuyện ấy mang lại cho người khác hạnh phúc và niềm vui, còn ta, ta chỉ chuốc lấy dằn vặt và khổ đau. Ta không muốn liên quan đến cái trò ấy nữa. Đối với ta, thế là xong. Chẳng bao giờ nữa”.  Cậu rất yêu âm nhạc và dành nhiều thời gian cho nó, cậu chơi khá về Violon. Khi trưởng thành hẳn, Mann gọi cậu là ngài. Với thân hình dị dạng của mình, nhưng trong sâu thẳm của Friedemann vẫn mang những rung cảm mạnh mẽ  trước sức hút của phái đẹp. Ngài đã mê mẩn trước nhan sắc của một phu nhân. Ngài bị ám ảnh khủng khiếp bởi nhan sắc tuyệt diệu ấy. Bao nhiêu cung bậc cảm xúc diễn biến trong trái tim của ngài. Sau bao dằn vặt, đấu tranh tư tưởng, suy nghĩ vụn vặt khi cảm giác như bị phu nhân hắt hủi, ngài đã nhảy xuống nước tự tử. Cái kết câu chuyện đóng lại ở đó, Thomas Mann đã khiến người đọc ám ảnh bởi những suy nghĩ, tâm tư, thổn thức yêu đương nơi cõi lòng của một người tàn tật. Một cái kết đầy nỗi buồn.  “Ngài Friedemann bé nhỏ” là truyện ngắn được coi là đầu tay của Thomas Mann, khi ông mới 23 tuổi. Năm 1901, Mann xuất bản tiểu thuyết đầu tiên Buddenbrooks - Verfall einer Familie (Gia đình Buddenbrook) - kể về sự suy sụp của một gia đình ba đời buôn bán ở Lübeck trong bối cảnh cạnh tranh của chủ nghĩa đế quốc. Bộ tiểu thuyết đặc sắc này đã mang lại cho ông giải Nobel năm 1929. Mann tập trung miêu tả quá trình suy sụp của giai cấp tư sản với một ngòi bút hiện thực, mỉa mai, chú trọng phân tích tâm lý, đi sâu vào các khía cạnh bệnh hoạn, cái phù du và cái chết. Những áng văn của ông thể hiện hiểu biết uyên bác của ông trên nhiều lĩnh vực: triết học, tôn giáo, lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, y học, xã hội học, phân tâm học… Năm 1905, Thomas Mann cưới vợ, sinh 6 người con (trong đó có ba người sau này cũng trở thành nhà văn). Cuộc hôn nhân không phải là cách giải quyết cho ông về vấn đề đồng tính luyến ái. Đó cũng là một đề tài mà Mann say mê thể hiện trong sáng tác của mình, tiêu biểu là Der Tod in Venedig (Chết ở Venice, 1913) - một trong những truyện dài xuất sắc nhất của văn chương thế giới. Sau Thế chiến thứ nhất, ông hoàn thành một trong những đỉnh cao sáng tác của mình là Der Zauberberg (Núi thần).  Một số tác phẩm của Thomas Mann: Der kleine Herr Friedemann (Ngài Friedemann bé nhỏ, 1898), tập truyện Buddenbrooks - Verfall einer Familie (Gia đình Buddenbrook, 1901), tiểu thuyết Tristan (1903), tập truyện Tonio Kröger (1903), truyện Fiorenza (1905), kịch 1 hồi Der Tod in Venedig (Chết ở Venice, 1913), truyện ngắn Betrachtungen eines Unpolitischen (Những suy ngẫm ngoài chính trị, 1918), tập kí Von deutscher Republik (Nền dân chủ Đức, 1922), tiểu luận Goethe und Tolstoi (Goethe và Tolstoi, 1923), tiểu luận Der Zauberberg (Núi Thần, 1924), tiểu thuyết Mario und der Zauberer (Mario và người phù thủy, 1929), truyện Joseph und seine Brüder (Joseph và những người anh em), bộ tiểu thuyết, 4 tập Die Geschichten Jaakobs (Những câu chuyện của Jaakobs, 1933) Der junge Joseph (Joseph trẻ tuổi, 1934) Joseph in Ägypten (Joseph ở Ai Cập, 1936) Joseph, der Ernährer (Joseph, người nuôi sống, 1943), Lotte in Weimar (Lotte ở Weimar, 1939), tiểu thuyết Doktor Faustus (Bác sĩ Faustus, 1947), tiểu thuyết …   Mời các bạn mượn đọc sách Tình Yêu và Lý Tưởng của tác giả Thomas Mann.

Nguồn: dtv-ebook.com

Xem

Mở Rộng Phạm Vi Đấu Tranh
Tóm tắt & Review (Đánh Giá) tiểu thuyết Mở Rộng Phạm Vi Đấu Tranh của tác giả Michel Houellebecq & Thuận (dịch). "Mở rộng phạm vi đấu tranh mở ra loạt tiểu thuyết đưa tên tuổi của Michel Houellebcq đến tầm vóc thế giới. Cuốn tiểu thuyết trình bày ở dạng cô đặc các ý tưởng sẽ được triển khai sau này, nhưng ngắn gọn không có nghĩa là kém hiệu quả và những suy nghĩ đầu tiên không đồng nghĩa với sự non nớt, Mở rộng phạm vi đấu tranh đã cho chúng ta thấy rất nhiều yếu tố của một nhà văn đặc biệt tài ba trong cảm nhận cuộc sống xung quanh mình với cái nhìn không thể sắc bén hơn. Và tất cả được thể hiện trong một bầu không khí cay đắng buồn bã đặc trưng ở tác giả cuốn tiểu thuyết lừng danh Hạt cơ bản. Michel Houellebecq sinh năm 1958 tại đảo Reunion và lớn lên ở Pháp. Sở hữu một bút pháp đặc biệt, một tính cách khó gần và nhiều lời tuyên bố xóc nảy, ông gây chia rẽ lớn trong ý kiến độc giả, được rất nhiều người ngưỡng mộ nhưng cũng bị không ít người chê bai, thậm chí căm ghét, ông không mấy thành công với các giải thưởng văn học dù tiểu thuyết nào cũng gây xôn xao văn đàn." *** Một tuần buồn. Bây giờ là cuối tháng Mười một, thời kỳ mà chúng ta công nhận với nhau là rất buồn. Khi không có các sự kiện xác thực hơn, khí hậu thay đổi cũng có thể tác động nhất định đến cuộc sống của tôi, với tôi chuyện ấy thật bình thường; hơn nữa người ta bảo các bác già thậm chí không làm sao nói được sang chuyện khác nữa. Tôi đã sống ít đến nỗi có chiều hướng tưởng tượng rằng mình sẽ không chết; thật khó mà tin được rằng cuộc đời của một con người bó lại trong ít thứ đến vậy; người ta dù không muốn vẫn tưởng tượng rằng cái gì đó sớm hay muộn sẽ xảy đến. Sai lầm nghiêm trọng. Một cuộc đời hoàn toàn có thể vừa trống rỗng vừa ngắn ngủi. Ngày nối ngày vô vị, không để lại dấu ấn hay kỷ niệm nào; sau đó, đùng một cái, tất cả dừng lại. Cũng đôi khi, tôi cảm giác có khả năng tự đặt mình lâu đài trong một cuộc đời vắng mặt. Cảm giác sự buồn tẻ, tương đối đau đớn, sẽ cho phép tôi tiếp tục thực hiện các động tác quen thuộc của đời sống. Sai lầm mới. Sự buồn tẻ kéo dài không phải là một tình thế có thể chịu được; sớm hay muộn nó cũng biến thành những nhận thức đau đớn hơn rất nhiều; đó chính là cái đang đến với tôi bây giờ.” – 64 “Tình yêu giống sự ngây thơ, giống khả năng xây mộng ảo, đúc kết toàn bộ phái bên kia thành một kẻ mình yêu…. Và đương nhiên, sau đó ta sẽ sống một cuộc sống của chiếc giẻ lau càng già càng kém hấp dẫn, vì thế ta chua chát… Chỉ còn lại nỗi chua chát và sự chán ngấy, bệnh tật và chờ đợi cái chết” – 154 – Trích Mở rộng phạm vi đấu tranh, Michel Houellebecq, Thuận dịch. Trích đoạn trên có lẽ sẽ khiến bạn liên tưởng đến một cuốn tiểu thuyết tình cảm buồn lãng mạn, nhưng không cuốn sách này rất buồn, buồn đến buồn cười. Đây là cuốn đầu tiên mình đọc của Michel Houellebecq, tác giả nổi tiếng, tai tiếng và đến cả người dịch nó ra tiếng Việt cũng dính đến nhiều “điều tiếng”. Tất nhiên, mình cũng tò mò tìm đọc 2 cuốn nổi tiếng kia, xem tác giả này thế nào, một phần vì mấy vụ scandal, một phần vì tác giả mình hâm mộ nhất Frédéric Beigbeder có quen biết tác giả này. Rất tiếc, mình lại chỉ thích được cuốn sách mỏng này. Thậm chí vẫn nhớ lúc nằm trên giường đọc có vài đoạn cười khúc khích, khiến bạn cùng phòng tò mò hỏi cuốn gì mà cười. Thường thì mình chỉ thể hiện sự thích thú ấy khi đọc những cuốn sách của Frédéric Beigbeder mà thôi. Dù những thứ mình vẫn hay làm trên những chương trình mình yêu thích rất lãng mạn, thì những cuốn sách mình thật sự thấy thích thú lại là những cuốn chẳng lãng mạn chút nào. Như trích đoạn sau đây, cuốn sách này theo tôi nghĩ chỉ hợp với những ai đang sống và làm việc mà tự kiểm điểm bản thân thấy mọi thứ xung quanh như “tấn trò đời”. “Tôi không thích thế giới này. Chắc chắn là tôi không thích thế giới này. Tôi kinh tởm xã hội mà tôi đương sống; quảng cáo làm tôi kinh tởm; tin học khiến tôi buồn nôn. Tất cả công việc kỹ sư tin học của tôi là nhân lên các tham khảo, các đối chiếu, các tiêu chuẩn quyết định hợp lý. Tất cả điều đó đều vô nghĩa. Nói thẳng ra, thậm chí còn tiêu cực; một đống ngổn ngang vô ích cho các tế bào thần kinh. Thế giới này cần tất cả, trừ các thông tin bổ sung.” – 111 Và đây là đoạn tríchviết về cuộc gặp gỡ của nhân vật chính với người bạn cũ “nhận bằng kỹ sư xong một cái là nó đi dự các lớp giảng đạo; nó rẽ sang hướng khác”.  “Tôi tự coi mình là một kẻ bình thường. Tóm lại, có thể không hoàn toàn bình thường lắm, nhưng ai hoàn toàn bình thường bây giờ cơ chứ? Thôi bình thường 80% vậy. Để có chuyện mà nói với nó, tôi bảo nó rằng ngày nay, tất cả mọi người, trong thời điểm nào đấy của cuộc sống, đều có cảm giác mình là kẻ thất bại. Và chúng tôi nhất trí với nhau ở điểm này” – 43 Ở thời điểm này, có lẽ không riêng gì tôi mà cả bạn cũng vậy, ít nhất một lần gặp lại một đứa bạn cũ, và chỉ nghe nó thao thao bất tuyệt về một sản phẩm nào đó. Cuộc gặp sôi động đến mức, bạn bỗng thấy mình lặng im một cách kỳ lạ. Còn đoạn văn rất thú vị sau đây, với tôi nó vô cùng tinh tế. “Chiếc giường, so với tất cả các đồ gỗ khác, lại đặt ra một vấn đề đặc biệt đau thương. Nếu ta muốn giữ vẻ kính trọng của nhân viên bán hàng, ta buộc phải mua một chiếc giường đôi, dù có cần hay không, dù có chỗ để đặt hay không. Mua một chiếc giường đơn là thổ lộ trước toàn thể công chúng rằng ta không có cuộc sống tình dục, và cũng không dự định có trong một tương lai cả gần lẫn xa…. ( Những chiếc giường bền hơn các cuộc hôn nhân, ta biết rõ điều ấy.) Thậm chí nếu bạn mua một chiếc giường rộng mét tư, bạn sẽ bị coi là một kẻ tiểu tư sản bủn xỉn và hẹp hòi; trong con mắt của các nhân viên bán hàng, chiếc giường rộng mét sáu là chiếc duy nhất thật sự đáng mua chính ở chỗ này mà bạn có quyền được họ kính trọng.” – 138 Chỉ là một đoạn văn ngắn viết về chiếc giường, mà tác giả đã phản ánh một cách sắc nét về tình yêu, hôn nhân. Có lẽ rằng, hiếm có những đoạn văn nào mang tính “xã hội học” sâu sắc và tinh tế như thế. Chắc chắn rằng văn của Michel Houellebecg không dễ đọc, và tôi cũng không phải là một độc giả yêu thích các tác phẩm của ông, nhưng quả thật “Mở rộng phạm vi đấu tranh” là một cuốn sách mỏng nhưng vô cùng thú vị. Tôi bổ sung thêm “Người phàm” và “Người không quê hương”, làm bộ 3 cuốn sách triết học mà tôi yêu thích Bạn có thể khẳng định đây không phải là sách “triết học”, tôi không phải đối, nhưng có thể rất mơ hồ về các khái niệm, định nghĩa thì với tôi 3 cuốn sách này là những tác phẩm “triết học” cực kỳ thú vị, tôi thích vì thấy “buồn cười đến là buồn” khi đọc nó.  “Thượng Đế đã muốn sự bất bình đẳng, chứ không phải sự bất công” – 40 “Nền văn minh của chúng ta, đang cạn kiệt sức sống.” – 42 p/s: Mà cũng phải nói thêm: Bìa cuốn này quá đẹp, sách một thời của Nhã Nam rất mỹ thuật, tiếc là giờ hiếm thấy bìa kiểu này,vi bị “đồ họa vi tính” quá nhiều. Mà có lẽ bìa trong cũng nên có phần phiên âm tên tác giả, mình cũng phải hỏi vài bạn, tập phát âm hàng ngày thì mới đọc được tên tác giả mình yêu thích. Còn tác giả này thì vẫn chịu, nên cần nói đến tác giả nào, tốt nhất là nói tên tác phẩm cho đỡ hiểu nhầm. *** Một cuốn sách, một câu chuyện đời sống mang cái tên có vẻ khô khan và đầy tính "cách mạng". Tác giả cuốn sách này là người đã viết "Hạt cơ bản". Với "Mở rộng phạm vi đấu tranh" Michel Houellebecq đi bước đầu tiên chinh phục lĩnh vực tiểu thuyết, còn nhà văn Thuận xuất hiện với vai trò một dịch giả. Đó là câu chuyện của một lập trình viên có thu nhập khá và những đồng nghiệp không tới nỗi nào với một vài áp lực công việc thông thường. Tuy nhiên, toàn bộ sự sống của anh không mang lại cho anh một chút động lực nào, thậm chí việc anh mất chiếc xe Peugeot cũng chỉ như một sự kiện vô nghĩa. Anh muốn đấu tranh, muốn phá vỡ cuộc sống tù đọng, những điều đang lên men, lên mốc. Sự thật lở lói quanh nhân vật như một vòng vây và anh phải chống lại nó.  Anh rơi vào những trận ốm và rối loạn tâm lý, xúi giục gã đồng nghiệp xấu xí của mình giết người, trở thành bệnh nhân trong bệnh viện tâm thần… Mọi âm mưu dường như đều dẫn tới một kết cục thất bại thê thảm và biến anh thành kẻ quái lạ, điên rồ nhưng không thể làm anh nhụt chí. Anh tiếp tục mở rộng phạm vi đấu tranh. Cuốn sách được coi là bước đột phá đầu tiên của Michel Houellebecq vào lĩnh vực tiểu thuyết, gây ra hàng loạt những tranh cãi không ngừng xung quanh phong cách và nhân sinh quan của tác giả. Toàn bộ cuộc sống đáng chán, mòn ruỗng được miêu tả một cách chi tiết bằng thái độ chán nản, tuyệt vọng và u tối, khiến cho người ta phải day dứt về ý nghĩa sự tồn tại, thậm chí nghi ngờ chính giá trị của mình. Tuy nhiên, ngôn ngữ mỉa mai, hài hước, cay đắng của cuốn sách đủ để tạo nên sự hấp dẫn với bất cứ một độc giả nào.  “Mở rộng phạm vi đấu tranh” đã được dựng thành phim và kịch. Bộ phim do Phillipe Harel cùng Michel Houellebecq viết kịch bản, ra mắt năm 1999.  Phú Duy *** Tóm tắt Cuốn tiểu thuyết Mở Rộng Phạm Vi Đấu Tranh của tác giả Michel Houellebecq & Thuận (dịch) kể về câu chuyện của một nhân vật tên là Bruno. Bruno là một người đàn ông trẻ tuổi, không có mục đích sống, không có đam mê, và không có mong muốn gì ở cuộc đời. Anh sống một cuộc sống vô vị và tẻ nhạt, không có ý nghĩa. Một ngày nọ, Bruno gặp một người phụ nữ tên là Valerie. Valerie là một người phụ nữ xinh đẹp, thông minh, và có nhiều tham vọng. Valerie đã khiến Bruno cảm thấy cuộc sống trở nên thú vị hơn. Anh bắt đầu có những mục tiêu và ước mơ mới. Tuy nhiên, mối quan hệ của Bruno và Valerie không kéo dài được lâu. Valerie sớm nhận ra rằng Bruno không phải là người đàn ông mà cô mong muốn. Cô rời bỏ Bruno và bắt đầu một cuộc sống mới. Sau khi bị Valerie bỏ rơi, Bruno rơi vào trạng thái tuyệt vọng. Anh không biết mình nên làm gì với cuộc đời mình. Anh bắt đầu suy nghĩ về những vấn đề của xã hội và của thế giới. Bruno nhận ra rằng thế giới đang ngày càng trở nên xấu xa và tàn nhẫn. Con người trở nên ích kỷ và chỉ quan tâm đến bản thân mình. Bruno bắt đầu có những suy nghĩ tiêu cực về cuộc sống. Anh cảm thấy rằng cuộc sống là vô nghĩa và không đáng sống. Review Cuốn tiểu thuyết Mở Rộng Phạm Vi Đấu Tranh là một tác phẩm mang đậm phong cách của Michel Houellebecq. Cuốn tiểu thuyết mang đến cho người đọc một cái nhìn cay đắng và u ám về cuộc sống. Câu chuyện của Bruno là một câu chuyện về sự tuyệt vọng và thất vọng của con người. Bruno là một người đàn ông đại diện cho những người trẻ tuổi đang cảm thấy lạc lõng và mất phương hướng trong cuộc sống. Anh không biết mình nên làm gì với cuộc đời mình. Anh cảm thấy rằng mình không có giá trị và không có chỗ đứng trong xã hội. Cuốn tiểu thuyết cũng mang đến cho người đọc những suy nghĩ sâu sắc về những vấn đề của xã hội. Cuốn tiểu thuyết cho thấy rằng thế giới đang ngày càng trở nên xấu xa và tàn nhẫn. Con người trở nên ích kỷ và chỉ quan tâm đến bản thân mình. Điều này khiến cho cuộc sống trở nên vô nghĩa và không đáng sống. Cuốn tiểu thuyết Mở Rộng Phạm Vi Đấu Tranh là một cuốn tiểu thuyết đáng đọc cho những ai muốn tìm hiểu về những vấn đề của cuộc sống. Cuốn tiểu thuyết sẽ khiến bạn suy ngẫm về cuộc sống và về bản thân mình. Một số nhận xét cụ thể về cuốn tiểu thuyết Nhân vật Bruno Bruno là một nhân vật được khắc họa rất thành công trong cuốn tiểu thuyết. Bruno là một người đàn ông trẻ tuổi, không có mục đích sống, không có đam mê, và không có mong muốn gì ở cuộc đời. Anh sống một cuộc sống vô vị và tẻ nhạt, không có ý nghĩa. Michel Houellebecq đã khắc họa nhân vật Bruno một cách rất chân thực và sinh động. Anh đã lột tả được những suy nghĩ và cảm xúc của Bruno một cách rõ ràng và sâu sắc. Chủ đề của cuốn tiểu thuyết Cuốn tiểu thuyết Mở Rộng Phạm Vi Đấu Tranh mang đến cho người đọc một cái nhìn cay đắng và u ám về cuộc sống. Cuốn tiểu thuyết nói về sự tuyệt vọng và thất vọng của con người. Michel Houellebecq đã thể hiện chủ đề của cuốn tiểu thuyết một cách rất rõ ràng và trực tiếp. Ông đã không ngần ngại vạch trần những vấn đề của xã hội và của con người. Phong cách viết của Michel Houellebecq Michel Houellebecq là một nhà văn có phong cách viết rất đặc biệt. Ông sử dụng một lối viết súc tích và thẳng thắn, không ngại đụng chạm đến những vấn đề nhạy cảm. Trong cuốn tiểu thuyết Mở Rộng Phạm Vi Đấu Tranh, Michel Houellebecq đã thể hiện phong cách viết của mình một cách rất rõ ràng. Ông đã sử dụng một lối viết súc tích và thẳng thắn để lột tả những suy nghĩ và cảm xúc của nhân vật Bruno. Nhìn chung, cuốn tiểu thuyết Mở Rộng Phạm Vi Đấu Tranh là một cuốn tiểu thuyết đáng đọc cho những ai muốn tìm hiểu về những vấn đề của cuộc sống. Cuốn tiểu thuyết sẽ khiến bạn suy ngẫm về cuộc sống và về bản thân. Mời các bạn mượn đọc sách Mở Rộng Phạm Vi Đấu Tranh của tác giả Michel Houellebecq & Thuận (dịch).
Tố Tâm
Tóm tắt & Review (Đánh Giá) tiểu thuyết Tố Tâm của tác giả Hoàng Ngọc Phách. Quyển tiều thuyết TỐ TÂM ra đời cũng là một việc ngẫu nhiên nghĩa là chưa đinh thời kỳ xuất bản mà xuất bản. Nguyên lúc ông Song An còn ở trường Cao Đẳng Sư phạm, ông thường cùng tôi đàm luận về luân lý giáo dục theo tân học ngày nay. Ông hay đưa tôi xem những điều ông đã sao tập được lúc ông viết quyển tiểu thuyết TỐ TÂM này đưa tôi đọc, tôi cũng phục cái tài trước thuật của ông và biểu đồng tình một vài vấn đề ông phân giải. Tôi khuyên ông đưa đăng vào tập ký yếu của hội Cao đẳng Ái hữu để các bạn cùng bình phẩm, vì trước khi đem in đã nhiều người xem và cũng đồng ý như tôi vậy. Nhưng tác giả vẫn có ý ngần ngại, một là ông không muốn xuất bản tiểu thuyết như ta thường thấy hằng ngày, hai là ông cho rằng quyển TỐ TÂM ra đời khi sớm quá, lại viết theo một lối mới, ta chưa từng xem quen, tất có người hiểu nhầm thì cái hay chưa thấy đâu đã thấy cái dở. Ông xưa nay viết văn thường hay cẩn thận về những điều đó. Về sau bởi những lời quả quyết của các bạn mà ông thuận đem đăng, nhưng tập ký yếu mấy lâu nay vì có một lẽ riêng mà không xuất bản, thành tiểu thuyết đăng dở dang nên phải in thành sách, sợ độc giả đợi chờ, và những tiểu thuyết về tâm lý như quyển TỐ TÂM này không nên để dở chừng câu chuyện. Ấy thế là TỐ TÂM ra đời. TỐ TÂM ra đời chắc có độc giả tự hỏi rằng người ta viết một quyển tiểu thuyết tất phải có một chút mục đích gì về luân lý vậy thì tâm lý tiểu thuyết có liên lạc gì vời đạo xử thế, cách làm người và câu chuyện là chuyện thuộc về ái tình, biết đã bổ ích gì cho giáo dục, đang lúc này bạn thiếu niên ta cần đem hết tâm hồn thờ một chủ nghĩa thiêng liêng về tương lai chủng tộc ?... Ấy đó là điều cần phải giải tỏ cùng độc giả trước khi xem đến quyển TỐ TÂM này : Học thuyết ngày nay không phải là học thuyết tín ngưỡng cho những lý thuyết lập sẵn từ mấy muôn đời để lại cho kẻ hậu sinh, không ai dám xét đến, mà cũng không ai cần xét đến. Học thuyết ấy ông Descartes đã đánh đổ đi từ hơn ba trăm năm nay rồi. Học thuyết bây giờ bất cứ về môn nào cũng phải tìm đến nguyên ủy ; phải dùng câu TẠI LÀM SAO, VĨ NHẼ GÌ để khảo sát lại những điều mà tự xưa ta vẫn công nhận là "bất dịch". Vậy thì luân lý học phải cần đến tâm lý học để xét những điều hành động, những trạng thái trong tâm trí loài người liên tiếp với nhau có mạch lạc, có luật pháp để cho nhà luân lý xét theo đó mà định phương châm, mà đặt những luật chung cho nhân đạo cũng như nhà giải phẫu tách bạch, những cơ quan của thân thể người để cho các y gia biết những bộ máy lưu hành mà chữa bệnh. Cho nên xét luân lý mà không biết tâm lý thì cũng như chữa bệnh mà không biết phủ tạng ở đâu. Vậy thì viết tâm lý tiểu thuyết tức là giải phẫu một câu chuyện đời khuất khúc éo le theo nguồn các luật của tâm lý để độc giả xem đến tự ngẫm nghĩ vào mình. Đại khái như nguyên nhân kia thì phải có kết quả nọ; tính tình ấy thì phải có hành động này v.v... Cho nên xem tâm lý tiểu thuyết phải nhận kỹ những điều phát động đó, phải trông rõ cái dở lẫn với cái hay, tức là những tính tình tương phản xô xát với nhau trong tâm trí con người ta một cách éo le phiền phức. Nếu xem chỉ xem cho biết chuyện thì không bổ ích gì mà có khi thủ hại, vì không phải là lối tiều thuyết chỉ rõ cái hay cái dở ra một cách nhất thiết, nghiễm nhiên là một ông thầy truyền phải làm điều này, phải tránh điều kia, mà nhiều khi không nói rõ tại sao mà làm, tại sao mà tránh. Tâm lý tiểu thuyết không phải là lối chuyện chỉ kết cấu ở cái hy vọng báo ứng, ở điều thưởng phạt huyền vi, để dạy người đời bằng cái họa phúc về việc lành, hay việc ác. Cho nên các độc giả không có lòng tín ngưỡng ấy không lấy làm thỏa óc, mà nhiều khi thủ ích gì. Những tiểu thuyết kết cấu như vậy không phải là không hay, xưa nay biết bao nhiêu quyển đã cảm hóa được lòng người nhờ những tấm gương sáng láng trong chuyện, nhưng ta cứ theo mãi một lối, tưởng cũng thành sáo cũ lắm rồi, mà lối dạy điều dở điều hay bằng cách "truyền lệnh" chỉ mới là một phương diện luân lý giáo dục mà thôi. ° ° ° Độc giả xem quyển TỐ TÂM xin nhớ là một quyển tâm lý tiểu thuyết, không phải là một tấm gương đúc sẵn cho người ta theo. Quyển TỐ TÂM chỉ tách bạch ra những điều éo le phiền phức của một thứ ái tình, ái tình viển vông khuất khúc, làm cho đôi lứa thiếu niên kia phải nhầm lỗi, nhầm lỗi mà không tự biết, để đến lụy mình mà phiền cho gia đình xã hội. Nhầm lỗi những gì cái nguyên nhân, năng lực kết qua ra làm sao ? Tác giả bày tỏ ra rất rõ. Tác giả đã chịu khó thăm dò ở đáy con sông tình kia mà cắm biển, nhắn cùng những bạn thiếu niên đương lảng vảng trên bờ sông, trong khi cần phải để tâm vào những chủ nghĩa cao xa khác, mấy chữ rằng: ĐÂY À GHỀNH CAO, VỰC THẨM ! Ấy đó là công tác giả chép lại chuyện, mà chính đó là nơi độc giả phải lưu tâm. Còn về phần văn chương tư tưởng trong quyển TỐ TÂM này thì cái văn nghiệp của mấy lâu nay tác giả là ông Song An đã đủ giới thiệu cho ông rồi, tôi không phải bình phẩm. Sầm sơn Juillet 1922  LÊ HỮU PHÚC     MẤY LỜI CỦA NGƯỜI CHÉP CHUYỆN Nhiều khi anh em ngồi đàm luận ve tân học ngày nay, ký giả thường nghe nói đến một bậc thanh niên tân tiến có tính tình, văn chương, tư tưởng, thường hay lạm dụng những tài liệu đó đem ra làm việc cho ái tình, ghẹo lòng người nhi nữ, vội thi hành những ý tưởng trong sách hay, những cảnh mình tưởng tượng ra. Có lúc cố ý mà làm, cũng nhiều khi làm mà không tự biết, miễn là tìm được nơi thí nghiệm ý tưởng của mình và lấy được lòng yêu của người mà thôi, nên xảy ra lắm tấn bi kịch, thiệt cho mình mà khổ cho người, quấy rầy đến gia đình, xã hội. Nguyên do những bực có văn chương tư tưởng như vậy, bên cái hy vọng to lớn về việc công ích, thường vẫn hay mơ màng những cảnh tuyệt vời của ái tình, cố tìm cho được một người cùng mình mà đi tới những cảnh mơ màng ấy, không nghĩ cho rằng phàm những cảnh viển vông phảng phất tự ta mơ tưởng mà vẽ ra trên đường đời cũng như giọt sương buổi sáng lóng lánh trên ngọn cây, như ánh sáng buổi chiều thướt tha trên đỉnh núi, xa trông thì đẹp lạ thường, nhưng tìm đến tận nơi thì tan đi hết, không còn thấy gì là đẹp nữa. Cho nên lúc hai người nam nữ rủ nhau mơ màng đi tìm những cảnh ấy chợt gặp một quãng gai góc đầy đường, rẽ nhau lạc lối; hoặc vì lứa đôi trắc trở với người biết trước, hoặc vì duyên nài phận ép với người đến sau, mà diễn nên bi kịch, bởi một nỗi tính tình không hợp với người đến sau đó, hay lòng đã đem gởi đi cho người biết trước kia rồi, không lấy lại được nữa, nên thất vọng, ngã lòng, điều đau đớn đưa ngay đến. Thường cứ bảo tại tạo hóa không cho hưởng hết những cuộc đặt ra để giữ người nhưng lấy lẽ phải mà xét thì phàm việc gì không thường tất không vững. Nếu người cùng mình đi thi hành điều mơ tưởng đó là một bậc thiếu nữ tầm thường, tính tình thấp hẹp, ý tưởng nhỏ nhen, để vào đâu cũng được gặp cảnh nào cũng xong, thì cái hại không là mấy, nhưng gặp một hạng thiếu nữ cũng thích văn chương, cũng có tư tưởng, đã xem được vài chục bộ tiểu thuyết tây đã viết được ít nhiều văn quốc ngữ, tính tình lại rất là đằm thắm, mà thường hay mơ màng những chuyện đâu đâu, ít khi nghĩ đến thực tình thế sự thì thật là bi một "mũi tên tình ái sát nhân" vì bao nhiêu tinh thần đã bị thu hết, bị thứ văn chương hay, tả những tính tình lai láng, bị những ý tưởng lạ bày ra lắm cảnh tuyệt vời, khéo lựa chiều mà dần dần gieo trong lòng người thiếu nữ một thứ tình mài rũa riêng vào một khuôn khổ. Ta nên biết, khi hai người nam nữ yêu nhau, đem đánh vào tinh thần vẫn đau lâu hơn đánh vào thể chất, vì lấy thể chất mà khiến thì cực nồng nàn, nhưng lại chóng tan, mà có thể lấy thể chất nọ thay thể chất kia được, vì thể chất thường giống nhau; tinh thần thì không thể ảnh hưởng tinh thần hành động chậm, nhưng ở lâu, dần dần mà thấm vào gan óc khó gỡ ra được, dù có được cũng để vết về sau, suốt đời cứ vơ vẩn bên mình mãi. Mới đây, ký giả nghe được câu chuyện riêng của bạn vừa kể lại mà bạn là vai chính trong chuyện này, chuyện rất hợp với điều quan sát kể trên kia, nên ký giả chép ra đây, có ý muốn bày ra trước mặt bạn thiếu nên một việc hiển nhiên của tâm tình, liên lạc với nhau, có nguyên nhân, có kết quả. Chuyện tức là một cuộc hành động của các nguồn tâm lý của ái tình, phát hiện ra ngoài rất hợp với nội dung người trong chuyện, vì lúc xét một việc e vế tâm lý phát hiện phải xét đến cả điều liên lạc chung quanh, đại khái như giáo dục ấy, tính chất ấy, tinh thần ấy v.v... Hành động đã hợp với nguyên nhân thỉ tất là phải theo vào một luật, mà việc bày ra không thể là việc lạ thường chỉ là một mối riêng trong một mối khác của tâm lý mà thôi, nên ký giả chép ra đây để các bạn thiếu niên xét đoán, có lẽ cũng bổ ích cho những lúc bạn thiếu niên tự xét đoán đến tính tình mình, tư tưởng mình. Sau nữa, ký giả chép lại chuyện gọi tỏ lòng thương đôi lứa thiếu mến xô nhau vào bể ái, lôi kéo nhau đến nỗi kẻ bị trọng thương, người không cần sống, để đời thiệt mất một người thiếu nữ chung tình. Phàm một người thiếu nữ đã có tính tình đằm thắm biết chịu thiệt mình để khỏi lụy đến người yêu, lại biết thương một bạn gái khác chính là người "kình địch vô tội" của mình là một hạng người ít có, thật đáng quý mà cũng đáng thương. Tính tình ấy dùng vào đâu cũng là bậc trên cả, đem dùng với nhà thì thành con hiếu, đem dùng với nước thì thành tôi ngay, đem dùng vào cảnh vợ chồng đẹp đôi thì thành vợ thuận, vợ thuận tức là mẹ hiền. Nhưng tiếc thay ! Chỉ vì quá mơ màng những ngoài vòng đời, lỡ lầm vào một cuộc tình ái, nên việc đời chếch lệch mà thành như mây tan, như khói tỏa, rút lại không được ích gì, cảnh huống ấy bọn thiếu niên nên lưu ý. Ký giả không có gì thoa vẽ, mà cũng không quen đem đạo đức bình luận ái tình, ký giả xét là xét cái tình trạng của lòng người, chép là chép cái hành động của tâm lý, còn lý luận luân lý phẩm bình xin để phần dư luận. Ký giả chưa đến tuổi biết sáng tạo ra người trong truyện thì chỉ chép lại chuyện là hơn; nếu có bạn nào quá nghiêm mà trách ký giả sao tuổi còn non, người còn trẻ đã vội đem tách bạch những nỗi éo le bí mật của ái tình mà bày cả ra đây thì ký giả xin thưa rằng: nếu những điều quan sát và lý luận kể trên kia là đúng thì lời trách ấy quá nghiêm, nếu mà sai, thì xin biết cho rằng ký giả vì những điều quan sát đó mà chép. Aout 1922  HOÀNG NGỌC PHÁCH *** Tóm tắt Tố Tâm là một tiểu thuyết tâm lý đầu tiên của Việt Nam, được viết bởi Hoàng Ngọc Phách và xuất bản năm 1922. Tác phẩm kể về câu chuyện tình yêu của hai nhân vật chính là Đạm Thủy và Tố Tâm. Đạm Thủy là một thanh niên trí thức, có tư tưởng tiến bộ, còn Tố Tâm là một cô gái nhà quê, xinh đẹp, ngây thơ. Hai người gặp nhau và yêu nhau say đắm, nhưng vì những rào cản về gia đình và xã hội, họ đã không thể đến được với nhau. Review Tố Tâm là một tác phẩm có giá trị về mặt văn học và xã hội. Tác phẩm đã phản ánh một cách chân thực những vấn đề của xã hội Việt Nam đầu thế kỷ 20, đặc biệt là vấn đề tình yêu và hôn nhân của giới trẻ. Tác phẩm được viết theo lối văn xuôi trữ tình, trau chuốt, giàu cảm xúc. Ngôn ngữ của tác phẩm giản dị, gần gũi, dễ hiểu, nhưng cũng không kém phần tinh tế, gợi cảm. Nhân vật chính của tác phẩm là Tố Tâm. Tố Tâm là một cô gái nhà quê, xinh đẹp, ngây thơ, nhưng cũng rất yếu đuối. Cô yêu Đạm Thủy say đắm, nhưng vì những rào cản của xã hội, cô đã không thể đến được với người mình yêu. Tác phẩm đã thể hiện được những nỗi đau, những bi kịch của Tố Tâm. Tố Tâm là một nạn nhân của xã hội phong kiến, của những hủ tục lạc hậu. Cô là một tấm gương tiêu biểu cho số phận bất hạnh của những người phụ nữ trong xã hội cũ. Tố Tâm là một tác phẩm có giá trị nhân đạo sâu sắc. Tác phẩm đã lên án những hủ tục lạc hậu, những định kiến xã hội đã gây ra những đau khổ cho người phụ nữ. Một số điểm nổi bật của tác phẩm Tố Tâm là một tác phẩm tâm lý đầu tiên của Việt Nam, có giá trị về mặt văn học và xã hội. Tác phẩm đã phản ánh một cách chân thực những vấn đề của xã hội Việt Nam đầu thế kỷ 20, đặc biệt là vấn đề tình yêu và hôn nhân của giới trẻ. Tác phẩm được viết theo lối văn xuôi trữ tình, trau chuốt, giàu cảm xúc. Ngôn ngữ của tác phẩm giản dị, gần gũi, dễ hiểu, nhưng cũng không kém phần tinh tế, gợi cảm. Nhân vật Tố Tâm là một nhân vật được xây dựng thành công, mang đậm tính nhân đạo. Một số nhận xét của độc giả về tác phẩm "Tố Tâm là một tác phẩm có giá trị nhân văn sâu sắc. Tác phẩm đã lên án những hủ tục lạc hậu, những định kiến xã hội đã gây ra những đau khổ cho người phụ nữ."  "Tố Tâm là một tác phẩm tâm lý xuất sắc. Tác phẩm đã thể hiện được những nỗi đau, những bi kịch của Tố Tâm, một nạn nhân của xã hội phong kiến."  "Tố Tâm là một tác phẩm văn học đáng đọc. Tác phẩm đã mang đến cho tôi những cảm xúc sâu sắc."  Mời các bạn mượn đọc sách Tố Tâm của tác giả Hoàng Ngọc Phách.
Ba Ngày Luân Lạc
Tóm tắt & Review (Đánh Giá) tiểu thuyết Ba Ngày Luân Lạc của tác giả Lê Văn Trương. Lê Văn Trương khi viết báo lấy bút danh là Cô Lý. Năm 1934, viết tập truyện ngắn Trước cảnh hoang tàn Đế Thiên Đế Thích. Từ 1939, chuyên viết tiểu thuyết, viết rất nhiều, rất nhanh và cũng rất ẩu. Người ta bảo Lê Văn Trương còn giao cho bọn « đàn em » viết và chỉ đọc lại, chữa qua loa rồi ký tên đưa Nhà xuất bản. Lê Văn Trương luôn luôn hô hào « thuyết sức mạnh » và xây dựng nhân vật theo kiểu một « người hùng » tưởng tượng, khí khái rởm và anh hùng rơm. Có theo kháng chiến một thời gian, đến năm 1953 vào Hà-nội rồi đi Nam, làm việc ở Nha chiến tranh tâm lý Mỹ-Diệm, Đài phát thanh Sài-gòn. Lê Văn Trương mất ngày 25 tháng 2 năm 1964 tại 67 hẽm 100, đường Trần Hưng Đạo (Sài-gòn). (Theo Lược truyện các tác gia Việt nam. Tập II. Nxb KHXH Hà-nội - 1972) Tác phẩm: Trước cảnh hoang-tàn Đế Thiên Đế Thích (H. : Trung-Bắc Tân Văn, 1935 - 183 p. ; 0$40) Cô tư Thung, truyện dài (H. : Tân-Dân, 1er Janvier 1937 - 156 p. ; 0$25) (Phổ-Thông Bán-Nguyệt-San 2) Một người, xã-hội tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1937 - I. 1er Mai, 220 p., 0$25 - II. 1er Juin, p. 211-386, 0$25) (P.T.B.N.S 6-7) Một người cha (H. : Tân-Dân, 1er Nobembre 1937 ; 0$25) (P.T.B.N.S 12) Một trái tim, tâm-lý xã-hội tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Février 1938 - 217 p. ; 0$25) (P.T.B.N.S 15) Con đường hạnh-phúc, tâm-lý tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Juin 1938 ; 0$25) (P.T.B.N.S 19, Bìa trắng) Một lương tâm trong gió lốc, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1938 - I. 1er Août, 103 p., 0$15 - II. 1er Septembre, 0$25) (P.T.B.N.S 21-22) Hận nghìn đời (H. : Tân-Dân, 1938 - 192 p.) (Những Tác-Phẩm Hay 2) Trong ao tù trưởng-giả (H. : Tân-Dân, 1939 - I. 1er Février, 166 p., 0$25 - II. 16 Février, p. 151-313, 0$25) (P.T.B.N.S 28-29) Ngựa đã thuần rồi, mời ngài lên, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 16 Mars 1939 ; 0$15) (P.T.B.N.S 31) Đứa cháu đồng bạc, tiểu-thuyết xã-hội (H. : Tân-Dân, 16 Mai 1939 - 213 p. ; 0$40) (N.T.P.H 6) Một cô gái mới (H. : Tân-Dân, 1er Juillet 1939 - 154 p. ; 0$25) (P.T.B.N.S 38) Tôi là mẹ, tâm-lý tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1939 - I. 16 Septembre, 164 p., 0$25 - II. 1er Octobre, p. 147-304, 0$25) (P.T.B.N.S 43-44) Dưới bóng thần Vệ-nữ (H. : Nam Ký, 1939 - 94 p.) Những mảnh tình (H. : Mai Lĩnh, 1940 - 144 p.) Cánh sen trong bùn (H. : Tân-Dân, 1940 - I. 16 Janvier, 145 p., 0$25 - II. 1er Février, p. 139-282, 0$25) (P.T.B.N.S 51-52) Một linh hồn đàn bà (H. : Tân-Dân, 16 Mars 1940 - 189 p. ; 0$50) (N.T.P.H 11) Bốn bức tường máu (H. : Tân-Dân, 1940 - I. 1er Juillet, 145 p. - II. 16 Juillet, p. 131-260) (P.T.B.N.S 62-63) Tôi thầu khoán hay là : Ba tháng ở Trung-Hoa, phiêu-lưu ký-sự (H. : Tân-Dân, 1940 - 240 p. ; 0$90) (Tủ Sách Tao Đàn 2) Trường đời, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1940 - I. 16 Décembre, 140 p. - II. 1er Janvier, p. 137-278, 0$30 - III. 16 Janvier, p. 263-400, 0$30) (P.T.B.N.S 73-75) Một cuộc săn vàng, phiêu-lưu ký-sự (H. : Tân-Dân, 1941 - 146 p. ; 0$60) (T.S.T.Đ 6) Lịch-sử một tội ác, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1941 - 168 p. ; 0$60) (N.T.P.H 16) Nó giết người, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Juin 1941 - 130 p. ; 0$30) (P.T.B.N.S 84) Người anh cả, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1941 - I. 1er Juillet, 132 p., 0$30 - II. 16 Juillet, p. 123-242, 0$30 - III. 1er Août, p. 235-354, 0$30) (P.T.B.N.S 86-88) Những con đường rẽ, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1941 - 143 p. ; 0$60) (N.T.P.H 19) Điệu đàn muôn thủa (H. : Đời Mới, 1941 - 144 p.) Ái-tình muôn mặt (H. : Lê Cường, 1941 - I. 125 p. - II. 98 p.) Triết-lý sức mạnh (H. : Hương-Sơn, 1941 - 62 p. ; 0$30) Đời nghệ sĩ (H. : Hương Sơn, 1941 - 100 p.) Hai anh em, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Janvier 1942 - 316 p. ; 0$70) (P.T.B.N.S 98, Số mùa xuân) Tiếng gọi của lòng, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1942 - I. 1er Mai, 120 p., 0$35 - II. 16 Mai, p. 105-224, 0$35) (P.T.B.N.S 106-107) Bóng hạnh-phúc (H. : Cộng Lực, 1942, 2 v. - 240 p. ; 1$20) Cô Thơm, xã hội tiểu thuyết (H. : Duy Tân, 1942 - 138 p.) Hai tâm hồn (H. : Đời Mới, 1942 - 260 p.) Đầu bạc đầu xanh (H. : Đời Mới, 1942 - 202 p. ; 1$00) Anh và tôi, giáo-dục tiểu-thuyết (H. : Đời Mới, 1942 - 212 p.) Chồng chúng ta, xã-hội tiểu-thuyết (H. : Đời Mới, 1942 - I. 143 p. - II. p. 141-222, 0p80) Hai người bạn, tiểu-thuyết (H. : Đời Mới, 1942 - 210 p.) Những kẻ có lòng, tiểu thuyết (H. : Đời Mới, 1942 - 209 p.) Kẻ đến sau (H. Đời Mới, 1942 - I. 232 p. - II. p. 236-439 ; 3$00) Những thiên tình hận (H. : Hương Sơn, 1942 - 129 p.) Kẻ si tình, tiểu thuyết (H. : Hương Sơn, 1942 - 154 p.) Sợ sống (H. : Lê Văn Trương, 1942 - 153 p.) Lòng mẹ, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1942 - I. 16 Août, 112 p., 0$40 - II. 1er Septembre, p. 101-220, 0$50) (P.T.B.N.S 113-114) Anh vẹo, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1er Decémbre 1942 - 120 p. ; 0$50) (P.T.B.N.S 120) Sau phút sinh ly, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 1942 - 139 p. ; 0$70) (N.T.P.H 25) Thằng còm, tiểu thuyết (H. : Tân-Dân, 1943 - I. 16 Avril, 110 p., 0$50 - II. 1er Mai, p. 91-200, 0$50) (P.T.B.N.S 129-130) Một lương tâm trong sương mù, tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 16 Août 1943 - 104 p. ; 1$00) (P.T.B.N.S 135) Mũi tên thuốc độc (H. : Tân-Dân, 16 Novembre 1943) Anh em thằng Việt, truyện dài giáo-dục (H. : Tân-Dân, 1943, 2 v. - 154 p. ; 0$40) (Phổ Thông Tuổi Trẻ 1) Chung quanh người đàn bà (H. : Hương Sơn, 1943 - 128 p.) Cùng một kiếp (H. : Hương Sơn, 1943 - 256 p.) Kiếp hoa rơi, tiểu-thuyết xã-hội (H. : Hương Sơn, 1943 - 128 p.) Lịch-sử một tan vỡ (H. : Hương Sơn, 1943 - 264 p.) Người mẹ tội-lỗi, tâm-lý tiểu-thuyết (H. Đời Mới, 1943, 2 v. - 510 p. ; 3$20) Giọt nước mắt đầu tiên (H. : Đời Mới, 1943 - 146 p. ; 1$00) Người đàn-bà (H. : Đời Mới, 1943 ; 0$90) Lỡ một kiếp người (H. : Đời Mới, 1943 - 181 p. ; 1$50) Thằng con trai (H. : Đời Mới, 1943 - 218 p. ; 2$00) Ba ngày luân lạc, giáo-dục tiểu-thuyết (H. : Đời Mới, 1943 - 304 p. ; 3$00) Phút giao-cảm (H. : Đời Mới, 1943 ; 2$00) Những mái nhà ấm, truyện dài xã-hội (H. : Đời Mới, 1943 - 271 p. ; 2$80) Con đường dốc, truyện dài (H. : Đời Mới, 1943 - 160 p. ; 1$80) Dây oan, tiểu thuyết (H. : Đời Mới, 1943 - 168 p. ; 2$00) Những người đã sống (H. : Đời Mới, 1943 - 223 p. ; 2$50) Những kẻ không nghèo (H. : Đời Mới, 1943 - 189 p. ; 2$50) Cô giáo tỉnh lỵ, tiểu thuyết (H. : Đời Mới, 1943 - 225 p. ; 2$80) Chặt xích, tiểu-thuyết (H. : Đời Mới, 1944 - 176 p. ; 2$50) Mấy đường tơ khô, tiểu thuyết (H. : Đời Mới, 1944 - 224 p. ; 3$00) Lá lành lá rách, tiểu-thuyết (H. : Đời Mới, 1944 - 149 p. ; 2$00) Người con nuôi, xã-hội tiểu-thuyết của Lê-văn-Trương (1944 - 268 p. ; 3$50) Chết trong cõi sống, tiểu-thuyết (H. : Đời Mới, 1944 - 240 p. ; 3$50) Mối thù họ Ngô (H. : Đời Mới, 1944 - 156 p.) Cải thiện (H. : Hương Sơn, 1944 - 210 p.) Hai đứa bé mồ côi, tiểu-thuyết xã-hội (H. : Hương Sơn, 1944 - 310 p.) Trên giốc vật chất (H. : Hương Sơn, 1944 - 364 p.) Con dâu Cai Vàng, tuồng cải lương viết theo dã-sử (H. : Thăng Long, 1944 - 96 p.) Lời trong máu (H. : Lê-Văn-Trương, 1945 - 105 p.) Cánh đồng lương tâm (H. : Lê-Văn-Trương, 1946 - 93 p.) Ông hoàng một đêm (H. : Hương Sơn, 1953 - 142 p.) Cô nàng Mường Koòng (H. : Chấn-Nam tức Xuân-Quang) Những người có sứ mạng (330 p.) Những chớp mắt lịch sử (4 v.) Tôi là quân nhân Trận đời, truyện dài (S. : Tấn-Phát, 1956, 2 v.) Đứa con hạnh phúc, tiểu-thuyết xây-dựng gia-đình (S. : Truyện Hay, 1960 - 168 p.) Mối tình ngang trái (S. : Truyện Hay, 1960) Lòng dạ đàn bà (S. : Truyện Hay, 1960 - 143 p. ; 30$) Lỡ-làng, tiểu-thuyết tâm-lý ái-tình (S. : Hạnh-Phúc, 1961 - 96 p.) Một người chồng hoàn toàn (S. : Tân-Thành, 1961, In lần thứ hai - 126 p.) Người vợ hoàn toàn, tiểu thuyết xây dựng gia đình (S. : Hạnh-Phúc, 1962 - 152 p.) Người anh hùng chín núi, tiểu thuyết phiêu lưu phóng sự (S. : Đồng Nai, 1972) Truyện nhi đồng: Con thiên-lý mã, giáo-dục tiểu-thuyết (H. : Tân-Dân, 25 Août 1941 - 35 p.) (Truyền Bá 1) Những người ngày xưa (H. : Tân-Dân, 27 Novembre 1941 ; 0$10) (T.B 8) Giặc cờ đen, truyện (H. : Tân-Dân, 15 Janvier 1942 ; 0$10) (T.B 15) Một truyện ma (H. : Tân-Dân, 19 Mars 1942 ; 0$10) (T.B 23) Con chó dai đầu (H. : Tân-Dân, 7 Mai 1942) (T.B 30) Mưu gia cát (H. : Tân-Dân, 27 Août 1942 - 30 p.) (T.B 46) Giặc Tàu bắt cóc (H. : Tân-Dân, 1942 - I. 26 Novembre, 30 p. - II. 3 Decémbre, 30 p.) (T.B 59-60) Bị sa lầy (H. : Đời Mới, 1942 - 24 p.) (Truyện Học-Sinh Đời Mới) Chờ chết (H. : Đời Mới, 1942 - 27 p.) (T.H.S.Đ.M) Lấy chồng cọp (H. : Đời Mới, 1942 - I. 22 p. - II. 26 p.) (T.H.S.Đ.M) Săn đuổi (H. : Đời Mới, 1942 - 32 p.) (T.H.S.Đ.M 4) Tiếng còi báo động (H. : Đời Mới, 1942 - 30 p.) (T.H.S.Đ.M) Con chim đầu đàn (H. : Đời Mới, 1942 - 32 p.) (T.H.S.Đ.M) Mời các bạn mượn đọc sách Ba Ngày Luân Lạc của tác giả Lê Văn Trương.
Hy Vọng
Tóm tắt & Review (Đánh Giá) tiểu thuyết Hy Vọng của tác giả Katarzyna Michalak & Lê Bá Thự (dịch). Lila Borawa, cô gái Ba Lan, mồ côi mẹ, bố nhà nông; Aleksei Dragonow, người Nga, mồ côi cả cha lẫn mẹ sau vụ nổ tại nhà máy điện nguyên tử Trécnôbưn năm 1986, ở với dì. Họ gặp nhau do một sự tình cờ thú vị và trở thành bạn thân của nhau khi Lila mới sáu tuổi, Aleksei tám tuổi. Chẳng bao lâu số phận đã khiến họ phải xa nhau. Những tưởng con đường của họ sẽ chẳng bao giờ gặp nhau. Tuy nhiên, hai thứ tình cảm mạnh hơn định mệnh đã luôn luôn gắn bó họ: tình yêu và lòng căm thù. Nhiều năm sau đó, dẫu ở cách xa, Aleksei thường xuyên trở về làng thăm bạn, cho dù mỗi lần như vậy cô gái Lila chỉ làm tổn thương, thậm chí xúc phạm bạn mình mà thôi. Lila tựa hồ ngọn lửa, còn Aleksei như con thiêu thân. Tình yêu trở thành nỗi ám ảnh, còn định mệnh trở thành nỗi bất hạnh, và cả Lila lẫn Aleksei không thể hoặc không muốn cưỡng lại. Cái còn lại vẫn chỉ là Hy Vọng. Tiểu thuyết viết về nỗi cô đơn mà không ít người trong chúng ta từng nếm trải, về tình yêu có thể chiến thắng tất cả và về lòng căm thù có thể huỷ diệt tất cả. Hy vọng là tiêu đề của tiểu thuyết, cũng là tên gọi của ngôi nhà thơ mộng, toạ lạc trên trảng cỏ, giữa rừng già nguyên sinh, quanh năm róc rách tiếng suối chảy và vi vu tiếng thông reo, đẹp như miền cổ tích. Nét độc đáo của cuốn sách này, cuốn tiểu thuyết hiện đại – nhuốm màu cổ tích là ở chỗ, nó thực đến đau lòng và rất đời. Sử dụng thủ pháp đồng hiện với mật độ dày đặc từ đầu đến cuối, nữ nhà văn Katarzyna Michalak đã kể cho chúng ta nghe câu chuyện xúc động đầy tính nhân văn, về tình bạn và tình yêu, về giận và thương, về lòng quả cảm và sự hy sinh mà mỗi người chúng ta đều có thể tìm thấy bóng dáng cuộc đời mình trong đó. *** Tình yêu và lòng căm thù trong tiểu thuyết 'Hy vọng'  Nhà văn Ba Lan Katarzyna Michalak kể câu chuyện đầy tính nhân văn, xúc động đến trào nước mắt về tình bạn và tình yêu, về giận và thương, về lòng quả cảm. Lila Borowa, cô gái Ba Lan, mồ côi mẹ, bố nhà nông, nghiện rượu; Aleksei Dragonow, người Nga, mồ côi cả cha lẫn mẹ sau vụ nổ tại nhà máy điện nguyên tử Chernobyl năm 1986, ở với dì. Họ gặp nhau do một sự tình cờ ở trong rừng và trở thành bạn thân khi Lila mới sáu tuổi, Aleksei tám tuổi. Ông Borowy, bố cô bé, không chấp nhận tình bạn này và thường giở thói bạo hành, lắm phen cho cả hai no đòn, đến nỗi Aleksei thề là sẽ cứu bạn thoát khỏi người bố vũ phu. Chẳng bao lâu số phận khiến họ phải xa nhau. Những tưởng con đường của họ sẽ chẳng bao giờ gặp nhau, tuy nhiên hai thứ tình cảm mạnh hơn định mệnh đã luôn luôn gắn bó họ: tình yêu và lòng căm thù. Nhiều năm sau đó, dẫu ở cách xa, Aleksei, chàng trai nặng tình nghĩa và giàu lòng bao dung thường xuyên về làng thăm bạn, dù mỗi lần như vậy cô gái Lila chỉ làm tổn thương, thậm chí xúc phạm bạn mình: "Mỗi bận anh về là một lần em làm tổn thương anh, phản bội anh, lừa đảo anh, anh ra đi, chữa trị vết thương, vết thương trên cơ thể và vết thương lòng, anh tha thứ - lần nào anh cũng tha thứ cho em, rồi anh quay trở lại. Sau một năm, sau hai, ba năm, nhưng luôn luôn quay trở lại. Không hề thay đổi, như mặt trời mọc và lặn, như thủy triều lên và xuống. Và em đã lợi dụng sự yếu đuối này của anh, vẫn tiếp tục càng ngày càng làm tổn thương anh". Thế nhưng, bản thân cô gái cũng phải kìm nén nỗi đau thể xác và tinh thần: "Em đã nhớ anh như điên dại… Em rất lấy làm tiếc về sự đê tiện và sự nhát gan của mình… Em khinh bỉ chính mình… Em lại giam mình trong nhà tắm, mặc dầu cả nhà đi vắng, em cầm lưỡi dao cạo và… tự rạch da làm cho mình đau, đồng thời kết tội bản thân vì những gì em đã làm hại anh, cũng như để làm át đi nỗi đau mất anh. Sau đó em đã tự nhổ vào mặt mình, để càng thêm khinh bỉ cái sự hèn yếu này của em". Lila tựa hồ ngọn lửa, còn Aleksei như con thiêu thân. Mối tình lắm gian nan và nhiều trắc trở của Lila và Aleksei cũng là định mệnh và lời nguyền của đôi bạn trẻ. Nhưng cả Lila lẫn Aleksei không thể hoặc không muốn cưỡng lại. Cái còn lại vẫn là hy vọng. Lila nói về nỗi cô đơn của mình: "Em đã phải mua tình bạn của họ - cô gái nói nhỏ. Con gái thì em trả bằng quà, tặng phẩm, con trai thì em trả bằng làm tình, để cho em hết bị cô đơn. Để một người nào đó quan tâm đến em, một người nào đó trò chuyện với em trong giờ giải lao hoặc sau giờ tan học. Anh Aleksei, anh có biết, thế nào là nỗi cô đơn không anh?". "Hy vọng" là tên của cuốn tiểu thuyết, cũng là tên gọi của ngôi nhà thơ mộng, tọa lạc trên trảng cỏ, giữa rừng già nguyên sinh, quanh năm róc rách tiếng suối chảy, vi vu tiếng thông reo, líu lo tiếng chim hót, đẹp như miền cổ tích. Những áng văn đẹp, mượt mà, về cánh rừng, về con suối, về "ngôi nhà cổ tích" và những bí ẩn của ngôi nhà này cùng những con người từng sống và đang sống trong đó khẳng định điều này. Nét độc đáo của cuốn tiểu thuyết hiện đại nhuốm màu cổ tích, là ở chỗ, nó thực đến đau lòng và rất đời. Bằng những dòng hồi tưởng giầu nội tâm, nữ nhà văn Katarzyna Michalak kể cho ta nghe câu chuyện đầy tính nhân văn, xúc động đến trào nước mắt, về tình bạn và tình yêu, về giận và thương, về lòng quả cảm và sự hy sinh mà mỗi người chúng ta đều có thể tìm thấy bóng dáng cuộc đời mình trong đó.                                                        Thanh Trà *** Tóm tắt Tiểu thuyết Hy Vọng của nhà văn Ba Lan Katarzyna Michalak kể về câu chuyện tình yêu đầy bi kịch giữa Lila Borawa, một cô gái Ba Lan, và Aleksei Dragonow, một chàng trai người Nga. Lila và Aleksei gặp nhau khi còn nhỏ, và nhanh chóng trở thành bạn thân. Tuy nhiên, số phận đã chia cắt họ khi Aleksei được đưa đi sống với dì ở Nga. Nhiều năm sau, Aleksei trở về làng thăm Lila, nhưng mỗi lần như vậy, Lila chỉ làm tổn thương anh. Cô luôn ôm ấp trong lòng nỗi căm thù đối với người Nga, và Aleksei là biểu tượng của nỗi căm thù đó. Tình yêu và lòng căm thù cứ quấn lấy nhau, khiến Lila và Aleksei không thể thoát ra. Họ yêu nhau nhưng cũng ghét nhau, họ muốn bên nhau nhưng cũng muốn xa nhau. Cuối cùng, định mệnh đã đưa họ đến với cái chết, nhưng tình yêu của họ vẫn còn mãi. Đánh giá Tiểu thuyết Hy Vọng là một câu chuyện tình yêu đẹp nhưng cũng rất đỗi bi thương. Tác phẩm đã khắc họa thành công những cung bậc cảm xúc phức tạp của Lila và Aleksei, từ tình bạn, tình yêu, đến lòng căm thù và sự hy sinh. Nét độc đáo của cuốn sách là ở chỗ, nó kết hợp giữa yếu tố hiện đại và cổ tích. Ngôi nhà “Hy Vọng” nơi Lila và Aleksei gặp nhau lần đầu tiên là một nơi đẹp như trong truyện cổ tích, nhưng cũng là nơi chứa đựng nhiều bí mật và đau thương. Tiểu thuyết Hy Vọng là một tác phẩm văn học đáng đọc, mang đến cho người đọc nhiều suy ngẫm về tình yêu, lòng căm thù và định mệnh. Một số nhận xét của độc giả về tiểu thuyết “Một câu chuyện tình yêu đẹp nhưng cũng rất đỗi bi thương. Tôi đã khóc khi đọc những trang cuối cùng của cuốn sách.” “Tác phẩm đã khắc họa thành công những cung bậc cảm xúc phức tạp của Lila và Aleksei. Tôi có thể cảm nhận được tình yêu, lòng căm thù và sự hy sinh của họ.” “Nét độc đáo của cuốn sách là ở chỗ, nó kết hợp giữa yếu tố hiện đại và cổ tích. Tôi đã rất ấn tượng với ngôi nhà “Hy Vọng” nơi Lila và Aleksei gặp nhau lần đầu tiên.” Mời các bạn mượn đọc sách Hy Vọng của tác giả Katarzyna Michalak & Lê Bá Thự (dịch).