0912 699 269

Công ty phần mềm ứng dụng Hà Nội - HanoiSoft

Thư viện cộng đồng

Liên hệ: 0912 699 269  Đăng nhập  Đăng ký

Trí Não Bất Bại

“Quá đát.” “Gần đất xa trời.” “Xế chiều.” “Hưu trí.” Những ngôn từ này cho thấy một sự ngộ nhận dai dẳng rằng tuổi tác là một trải nghiệm tiêu cực và tuổi già êm đẹp chẳng có gì khác ngoài việc làm chậm tiến trình suy thoái tất yếu của thân và tâm. Thật là sai lầm. Một số tặng phẩm quý giá nhất trong cuộc sống chỉ có thể đến bằng tuổi tác: Sự uyên bác, chẳng hạn, và sự tinh thông biết bao địa hạt kinh nghiệm khác của con người đều đòi hỏi hàng chục năm học hỏi. Tuổi tác là lúc con người đầy ắp những kinh nghiệm tích cực, và tuổi cao niên cũng là lúc để khai thác và thể hiện tiềm năng tích cực lớn lao mà mỗi chúng ta đều có, nhằm tiến hóa, thương yêu và hạnh phúc. Tất nhiên, tuổi tác cũng mang lại những thách thức và tổn thất..." Cuốn sách Trí Não Bất Bại (The Mature Mind) của tiến sĩ Gene D. Cohen là cuốn sách đầu tiên công bố một cách súc tích các khám phá đầy bất ngờ về não bộ và tuổi tác, mang lại tin vui thật sự cho những ai quan tâm đến hoạt động trí não, nhất là những người cao niên. Bằng lối mô tả thật cô đọng và đặc sắc về các thành tựu mới nhất của ngành thần kinh học, cùng với những câu chuyện minh họa lý thú và các ca nghiên cứu điển hình, ông đã giúp độc giả thay đổi hoàn toàn cái nhìn về tuổi tác và trí não, hiểu được bản thân và những người xung quanh, và có thể tự đề ra các chiến lược để hoàn thiện cá nhân. *** Trước tiên, tôi muốn cám ơn sự hỗ trợ và kiên nhẫn đầy ân cần từ gia đình tôi trong thời gian tôi soạn sách này. Thực tế là trong suốt mười tháng này tôi đang hồi phục sau khi bị gãy xương đùi và phải giải phẫu hai lần, điều đó càng khiến cho cho sự ủng hộ của gia đình trở nên bội phần quý giá. Vợ tôi, Wendy Miller, và con gái tôi, Eliana, thật phi thường trong thời gian qua, và con trai tôi, Alex, cùng vợ, Kate, và hai cháu gái của tôi – Ruby và Lucy – cũng là một sự cổ vũ tuyệt vời từ nơi xa, ở Camden, Maine. Tôi cũng muốn cám ơn những lời khuyên, sự trợ giúp và khích lệ vô giá mà Teresa Barker dành cho tôi trong quá trình lên kế hoạch, phác thảo sơ bộ và soạn thảo cuốn sách. Tôi cũng hết sức biết ơn Stephen Braun, người đã cộng tác rất chặt chẽ với tôi để giúp bản thảo cuối cùng đi đến đích, góp phần cực kỳ quan trọng trong việc bản thảo đạt chất lượng và kịp thời hạn. Tôi cũng rất biết ơn Gail Ross, đại diện xuất bản của tôi, người đã nỗ lực để kết nối tôi với Basic Books và tiếp tục hỗ trợ để mọi việc diễn ra suôn sẻ. Và tôi cũng biết ơn rất nhiều với Howard Yoon, người đã làm việc cần mẫn với Gail trong suốt quá trình này. Cảm ơn Jo Ann Miller, biên tập viên sách của tôi tại Basic Books, người đã làm việc chặt chẽ với tôi, luôn luôn nhanh nhẹn và tận tình trả lời các câu hỏi, giải quyết vấn đề và thúc đẩy công việc. Xin gửi lời tri ân sâu sắc đến các nhà bảo trợ những cuộc nghiên cứu chủ chốt tôi mô tả trong sách này. Tổ chức Atlantic Philanthropies (USA) Inc. đã hỗ trợ Nghiên cứu Hưu niên Thế kỷ 21. Cùng với Quỹ Helen Bader, họ cũng hỗ trợ biên soạn và đánh giá danh mục sách thiếu nhi đã chọn (để trẻ em có cái nhìn tích cực về sự lão hóa). Nghiên cứu Tính sáng tạo và Cao niên đã được hỗ trợ bởi sáu nhà bảo trợ, dẫn đầu bởi Quỹ Bảo trợ Nghệ thuật Quốc gia (NEA). Năm nhà bảo trợ kia là Trung tâm Dịch vụ Sức khỏe Tâm thần thuộc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ, Viện Sức khỏe Tâm thần tại Viện Y tế Quốc gia, AARP, Quỹ Stella và Charles Guttman và Quỹ Nghiên cứu Âm nhạc Quốc tế. Về cuộc nghiên cứu này, xin đặc biệt cám ơn Paula Terry, cán bộ dự án tại NEA. Sau khi cuốn sách Thời sáng tạo của tôi ra đời, Paula, người đứng đầu Văn phòng Chương trình Tiếp cận và điều phối các dự án về lão hóa tại Quỹ Bảo trợ Nghệ thuật Quốc gia, đã đọc và quan tâm đến phần tóm tắt của cuộc nghiên cứu về tác động của sự biểu đạt sáng tạo đối với sức khỏe ở tuổi cao niên. Quỹ bảo trợ này từ lâu đã cam kết đưa toàn bộ các loại hình nghệ thuật đến với những người không đủ điều kiện tiếp cận, gồm cả người lớn tuổi. Nhận thấy phần dữ liệu ít ỏi ấy đã đề cập đến tác động của các chương trình nghệ thuật chuyên nghiệp đối với người lớn tuổi, Paula đã khuyến khích tôi soạn định hướng cho một cuộc nghiên cứu và nộp đề xuất cho Quỹ. Tôi cũng xin cám ơn Quỹ Small-Alper Family đã đóng góp cho quá trình biên soạn cuốn sách này. Cuối cùng, tôi muốn bày tỏ sự tri ân đặc biệt với các đồng nghiệp của tôi tại ba địa bàn nghiên cứu trong Nghiên cứu Tính sáng tạo và Cao niên mà tôi đã dẫn dắt. Jeanne Kelly, thuộc Trường Âm nhạc Levine, giữ vai trò giám đốc nghệ thuật khu vực Washington, D.C., một phần của cuộc nghiên cứu. Jeff Chapline, người đứng đầu Trung tâm Cao niên và Thanh niên trong Nghệ thuật (CEYA), chỉ đạo khu vực San Francisco. Susan Perlstein, người đứng đầu tổ chức Người cao niên Chia sẻ Nghệ thuật (ESTA), chỉ đạo khu vực Brooklyn và chia sẻ các phát hiện quan trọng của Nghiên cứu về Tính sáng tạo và Cao niên với Trung tâm Quốc gia về Cao niên Sáng tạo (NCCA), mà bà cũng là người lãnh đạo, để thúc đẩy việc đưa các kết quả nghiên cứu vào ứng dụng thực tiễn trong các chương trình nghệ thuật cộng đồng trên cả nước. Làm việc với những đồng nghiệp tuyệt vời này giống như được đứng trong một đội hình lý tưởng. *** Trở ngại lớn nhất đối với hành trình khám phá không phải là sự dốt nát – mà là ảo tưởng về sự hiểu biết. • Daniel J. Boorstin “Quá đát.” “Gần đất xa trời.” “Xế chiều.” “Hưu trí.” Những ngôn từ này cho thấy một sự ngộ nhận dai dẳng rằng tuổi tác là một trải nghiệm tiêu cực và tuổi già êm đẹp chẳng có gì khác ngoài việc làm chậm tiến trình suy thoái tất yếu của thân và tâm. Thật là sai lầm. Một số tặng phẩm quý giá nhất trong cuộc sống chỉ có thể đến bằng tuổi tác: Sự uyên bác, chẳng hạn, và sự tinh thông biết bao địa hạt kinh nghiệm khác của con người đều đòi hỏi hàng chục năm học hỏi. Tuổi tác là lúc con người đầy ắp những kinh nghiệm tích cực, và tuổi cao niên cũng là lúc để khai thác và thể hiện tiềm năng tích cực lớn lao mà mỗi chúng ta đều có, nhằm tiến hóa, thương yêu và hạnh phúc. Tất nhiên, tuổi tác cũng mang lại những thách thức và tổn thất. Nữ diễn viên Bette Davis từng có câu châm biếm nổi tiếng, “Tuổi tác không dành cho những ai yếu đuối”. Mắt có thể mờ, tai có thể ngễnh ngãng, bạn bè có thể lìa trần hoặc không thể đi lại. Tất cả những điều này đều là sự thật, nhưng không phải toàn bộ sự thật. Từ xưa đến nay, khoa học và văn hóa trong xã hội phương Tây tập trung hoàn toàn vào những mặt tiêu cực của sự lão hóa và phớt lờ mặt tích cực. Đã đến lúc phải có một mô hình tốt đẹp hơn, đích thực hơn và giàu cảm hứng hơn – không phải một nhãn quan màu hồng, mọi thứ đều tuyệt vời, mà một cái nhìn chân thực để ghi nhận thực tế khó khăn của tuổi tác đồng thời tôn vinh những lợi ích, niềm vui và thành quả nó mang lại. Với cuốn sách này, tôi muốn phá vỡ ảo tưởng “kiến thức” về lão hóa dựa trên lý luận sai lầm, thiếu nghiên cứu và định kiến về bệnh tật và bệnh lý. Quan điểm tích cực của tôi về quá trình lão hóa xuất phát từ kết quả tiên tiến trong nghiên cứu khoa học cũng như kinh nghiệm của riêng tôi trong vai trò bác sĩ tâm thần, với hơn 35 năm điều trị cho những người cao niên và gia đình của họ. Các kết quả nghiên cứu mới nhất rất đáng khích lệ và quan trọng. Việc chối bỏ hoặc xem thường tiềm năng tích cực của quá trình lão hóa sẽ khiến người ta không nhận thức được trọn vẹn tài năng, trí tuệ và cảm xúc của chính mình. Khi ta kỳ vọng tuổi tác sẽ đến cùng với một sự tiến hóa, sự tiến hóa ấy sẽ được vun đắp. Chúng ta vẫn còn một chặng đường dài để làm chuyển biến nhận thức này, nhưng tôi hy vọng cuốn sách này sẽ là chất xúc tác mạnh mẽ để tạo nên sự thay đổi theo chiều hướng đó. Khoa học mới, những chân trời mới Một số nghiên cứu thú vị nhất hậu thuẫn cho quan niệm tích cực về lão hóa được lấy từ các nghiên cứu gần đây về não bộ và trí tuệ. Phần lớn các nghiên cứu lão hóa được tiến hành trong thế kỷ 20 đều nhấn mạnh việc cải thiện sức khỏe cho cơ thể lão hóa. Kết quả là tuổi thọ và sức khỏe tổng thể được cải thiện đáng kể trong thực tế. Nghiên cứu lão hóa vào đầu thế kỷ 21, ngược lại, đã diễn ra với trọng tâm nhấn mạnh rõ nét vào việc cải thiện sức khỏe tinh thần. Hàng chục kết quả nghiên cứu mới đã làm đảo lộn quan niệm cho rằng não cao tuổi không còn sức tiếp thu. Kết quả chỉ ra rằng não cao tuổi không những tiếp thu tốt mà thật ra, đối với nhiều công việc trí óc, còn tốt hơn cả não bộ trẻ tuổi. Thông tin trọng đại ở đây là não bộ linh hoạt hơn và thích ứng hơn rất nhiều so với những gì mọi người từng nghĩ. Não không những giữ nguyên khả năng tạo ký ức mới, vốn đòi hỏi khởi tạo các kết nối mới giữa các tế bào não, mà còn sinh ra những tế bào não hoàn toàn mới – một phát hiện choáng váng và đầy hứa hẹn. Chúng ta cũng biết được rằng não bộ lớn tuổi có thể xử lý thông tin một cách rất khác so với não bộ trẻ tuổi. Những người lớn tuổi có thể sử dụng cả hai bán cầu não để làm việc trong khi những người trẻ tuổi chỉ sử dụng một bên. Nhiều công trình khoa học cũng khẳng định cơ chế “càng dùng càng tốt”: Trí óc phát triển mạnh mẽ hơn khi bị thách thức, hệt như cơ bắp được luyện tập thì cường tráng. Nhưng não bộ không phải là bộ phận duy nhất có tiềm năng lớn lao hơn ta tưởng. Tính cách, tính sáng tạo và “các thể” tâm lý của ta vẫn tiếp tục phát triển suốt đời. Điều này giờ đây nghe thật hiển nhiên, nhưng suốt nhiều thập kỷ các nhà khoa học nghiên cứu hành vi con người đã không đồng tình quan điểm này. Thật ra, trước cuối thế kỷ 20, người ta không mấy chú ý đến sự phát triển tâm lý trong nửa sau cuộc đời, và mỗi khi quan tâm, họ thường rút ra những kết luận sai lầm. Ví dụ, Sigmund Freud, người có ảnh hưởng lớn đến lý thuyết tâm lý học, đã nói thế này về người cao niên: “Vào khoảng 50 tuổi, như một quy luật, các tiến trình trí não thiếu độ đàn hồi, vốn là nền tảng của trị liệu. Người già không còn đào luyện được nữa”. Trớ trêu thay, Freud khẳng định điều này vào năm 1907, khi ông 51 tuổi, và một số tác phẩm vĩ đại nhất của ông đã được viết sau tuổi 65. Chưa hết, Oedipus Rex của Sophocles, kiệt tác mà Freud dựa vào để hình thành lý thuyết phân tâm học tiên phong của mình, được viết khi kịch tác gia Hy Lạp này 71 tuổi. Freud không phải là người tiên phong duy nhất nói sai về lão hóa. Jean Piaget, người đã có công lớn giúp chúng ta hiểu về sự phát triển nhận thức, đã kết thúc phần mô tả của ông về quá trình phát triển trí tuệ bằng khái niệm ông gọi là “thao tác hình thức”, loại tư duy trừu tượng vốn trưởng thành trong những năm niên thiếu. Theo Piaget, sự phát triển này dừng lại vào đầu độ tuổi trưởng thành và sau đó bắt đầu một tiến trình suy thoái chậm. Ngay cả nhà tâm lý học phát triển vĩ đại Erik Erikson, một trong những vị thầy dạy tôi tại Đại học Harvard, cũng chú ý rất ít đến sự phát triển ở tuổi cao niên. Erikson vạch ra tám giai đoạn phát triển tâm lý và định nghĩa mỗi giai đoạn như một vấn đề, hoặc xung đột, phải giải quyết. Thế nhưng chỉ duy nhất một giai đoạn của ông đề cập đến sự phát triển sau tuổi trưởng thành – được gọi là “thời kỳ trưởng thành,” kéo dài đến 50 năm! Tác phẩm kinh điển của ông mang tên “Bản thể và chu trình sống” đề cập chỉ một trang cho mỗi giai đoạn trong hai giai đoạn cuối của đời người. Erikson được ghi nhận là một trong những nhà tư tưởng có uy tín đầu tiên khẳng định rằng có một dạng phát triển tâm lý diễn ra trong suốt cuộc đời. Ông thừa nhận công trình của mình về lão hóa là không đầy đủ, và đã mời gọi các sinh viên tiếp tục đi vào lĩnh vực này. Cuốn sách này một phần cũng là sự đáp lại của tôi đối với lời kêu gọi Erikson nêu ra cách đây mấy thập kỷ. Bốn giai đoạn Trong cuốn sách này, tôi trình bày một kiến giải mới về sự phát triển tâm lý ở nửa sau của đời người. Quan điểm mới này giải thích nhiều điều về tuổi cao niên, và cơ bản là tư tưởng cấp tiến và lạc quan về tiềm năng con người có thể phát triển, sáng tạo và viên mãn về cảm xúc trong suốt cuộc đời. Dựa trên các nghiên cứu với hơn 3.000 người lớn tuổi, các cuộc phỏng vấn chuyên sâu và câu hỏi khảo sát được tiến hành nhiều lần trong nhiều năm, tôi đã xác định được bốn giai đoạn phát triển ở tuổi cao niên: tái đánh giá ở tuổi trung niên, khai phóng, đúc kết và encore [vẫn tiếp diễn]. Con người bước vào và đi qua những giai đoạn này bởi tác động của những động lực, ham muốn và sự thôi thúc trồi sụt trong suốt cuộc đời. Tôi gọi những động lực này là “Động lực Nội tại” và đã chứng kiến ​​nó ở hàng ngàn đối tượng lớn tuổi tham gia các dự án nghiên cứu và lâm sàng của tôi. Động lực Nội tại là nhiên liệu thúc đẩy sự phát triển; nó vận hành phối hợp với những biến đổi trong não bộ cao tuổi mà tôi khảo sát trong chương 1. Tôi quan niệm các giai đoạn này linh hoạt và năng động hơn so với quan niệm của Erikson vì tôi nhận ra rằng khi lớn tuổi, mọi người rất khác nhau về mọi mặt, và không một hệ thống cứng nhắc nào chính xác cho tất cả. Các giai đoạn tôi đưa ra là có thật – tôi đã nhìn thấy chúng hiển lộ – nhưng mọi người trải nghiệm chúng theo những cách khác nhau và đôi khi theo một trình tự hơi khác với những gì tôi trình bày. Giai đoạn đầu tiên, tái đánh giá ở tuổi trung niên, là thời điểm thăm dò và chuyển tiếp. Đây hoàn toàn không phải “khủng hoảng tuổi trung niên” – khái niệm mà nghiên cứu hiện nay cho thấy đã bị thổi phồng và phần lớn chỉ là một sự ngộ nhận trong văn hóa. Chỉ 10% những người tôi phỏng vấn cho biết họ gặp khủng hoảng tuổi trung niên. Thay vào đó, tôi thấy trong giai đoạn này, từ khoảng 40 đến 65 tuổi, người ta trải qua một cuộc tái đánh giá sâu sắc, và thường tự vấn: Lâu nay tôi đang ở đâu? Giờ tôi đang ở đâu? Tôi sẽ đi về đâu? Với hầu hết mọi người, giai đoạn này không phải một cuộc khủng hoảng mà là một cuộc tìm kiếm – ước muốn tìm được lãnh địa mới, giải đáp được những câu hỏi sâu xa và tìm kiếm những gì xác thực và mang ý nghĩa trong cuộc sống. Tiếp theo giai đoạn tái đánh giá ở tuổi trung niên là giai đoạn mà tôi gọi là khai phóng: Giai đoạn ta cảm thấy muốn thử nghiệm, đổi mới và giải thoát bản thân khỏi những sự kiềm tỏa hoặc bó buộc trước đó. Mong ước này thường chồng lấp với thời điểm tái đánh giá ở tuổi trung niên và sau đó tiếp diễn mạnh mẽ suốt từ cuối độ tuổi 50 và 60 sang đến 70. Trong thời gian này, não bộ chúng ta trải qua những biến đổi sinh lý quan trọng, trong đó có việc sinh sôi các kết nối mới giữa các tế bào não và vận dụng cân bằng hơn hai bán cầu não. Đây là lúc người ta thường nảy sinh ý niệm: “Nếu không phải lúc này thì lúc nào?”. Giai đoạn đúc kết, từ độ tuổi cuối 60 sang 70 và 80, là thời kỳ tổng kết, giải quyết, và đánh giá. Một trong những thành quả chung của giai đoạn tự đúc kết này là ước muốn đáp trả – cho gia đình, bạn bè và xã hội. Hoạt động tình nguyện và tham gia từ thiện, vốn thịnh hành ở những người cao niên và kéo dài cho đến độ tuổi 80, là hai biểu hiện có thể thấy của giai đoạn này. Đối với giai đoạn cuối, tôi dùng từ “encore”, mượn từ tiếng Pháp, để diễn tả nghĩa “một lần nữa”, “vẫn” và “tiếp tục”. Giai đoạn này không phải là vũ điệu bế mạc, mà là ước muốn dấn bước, bất chấp nghịch cảnh hoặc mất mát. Nhu cầu duy trì sức sống này có thể dẫn đến những biểu hiện mới về sáng tạo và hoạt động xã hội, khiến cho thời kỳ này đầy rẫy bất ngờ. Khi mọi người hiểu được các giai đoạn này của nửa đời về sau và cơ chế hoạt động của chúng, tôi thấy họ trở nên tràn đầy động lực và nhiệt huyết. Khi thoát khỏi những ảo tưởng quá tiêu cực về tuổi tác, người ta thường được khích động bởi nhiệt huyết mới, hướng đi mới hoặc mục đích mới. Trí thông minh tiến hóa Trong sách này, tôi giới thiệu một khái niệm mới, trí thông minh tiến hóa, mà tôi cho là lợi ích lớn nhất của não bộ/trí óc cao niên. Trí thông minh tiến hóa là mức độ biểu hiện của mỗi người về năng lực thần kinh, cảm xúc, trí tuệ và tâm lý độc nhất của mình. Nó cũng là tiến trình mà những yếu tố này được hợp nhất tối ưu trong não bộ trưởng thành. Cụ thể hơn, trí thông minh tiến hóa phản ánh sức mạnh tổng hợp thành thục của nhận thức, trí tuệ cảm xúc, sự phán đoán, kỹ năng xã hội, kinh nghiệm sống và ý thức. Tất cả chúng ta đều thông minh về mặt tiến hóa ở một mức độ nào đó và, cũng như với trí tuệ, chúng ta có thể chủ động thúc đẩy sự tăng trưởng của nó. Khi ta trưởng thành, trí thông minh tiến hóa được thể hiện dưới dạng sự uyên bác, óc đánh giá, quan điểm và tầm nhìn. Trí thông minh tiến hóa cao cấp được chia làm ba dạng tư duy và lý luận đặc trưng, và hình thành muộn hơn giai đoạn “thao tác hình thức” của Piaget[1] nên được gọi là “thao tác hậu hình thức” (postformal operations): Tư duy tương đối (nhận thức rằng kiến thức có thể là tương đối chứ không tuyệt đối); tư duy biện chứng (khả năng phát hiện và luận giải sự mâu thuẫn của những quan điểm đối nghịch và dường như không thể tương thích); và tư duy hệ thống (có khả năng nhìn thấy bức tranh bao quát hơn, phân biệt được giữa rừng và cây). Ba dạng tư duy này “cao cấp” theo nghĩa rằng chúng không tự nhiên có được ở tuổi trẻ; chúng ta thích câu trả lời của mình phải đen hoặc trắng, đúng hay sai. Và chúng ta thường thích có câu trả lời bất kỳ hơn không có gì cả. Phải mất thời gian, kinh nghiệm và nỗ lực để có được lối tư duy linh hoạt và tinh tế hơn. Khả năng chấp nhận sự bất định, thừa nhận rằng những câu trả lời thường mang tính tương đối, và gác lại phán xét để đánh giá cẩn thận các luận điểm đối nghịch là một chỉ dấu đích thực của trí thông minh tiến hóa. Trong cuốn sách này, tôi sẽ chỉ cho bạn cách trau dồi trí thông minh tiến hóa để từ đó gặt hái thành quả. Hai nghiên cứu mới Tôi có hân hạnh dẫn dắt hai cuộc nghiên cứu đột phá về tuổi cao niên kể từ năm 2000; một xem xét diện mạo mới của giai đoạn hưu niên và một xét đến những lợi ích tích cực của sự sáng tạo ở người lớn tuổi. Cả hai cuộc nghiên cứu đã mang lại những kết quả bất ngờ – và đáng khích lệ. Nghiên cứu về hưu niên của tôi cho thấy từ “nghỉ hưu” lỗi thời ra sao. Với hầu hết mọi người hiện nay, độ tuổi sau 65 hoàn toàn không phải để “nghỉ ngơi”. Chẳng phải mọi người đều không chịu nghỉ ngơi và tận hưởng cho bản thân, nhưng hầu hết những người tôi phỏng vấn đều xem đoạn đời này như cơ hội lớn để theo đuổi các hoạt động và sở thích mà trước đây họ không có thời gian. Rất khác với tinh thần thoát ly khỏi đời sống xã hội và và văn hóa (như đã được mặc nhiên công nhận bởi các nghiên cứu có uy tín trước đây), thời “hưu niên” giờ đây lại dẫn đến sự tham gia sâu rộng hơn, những mối quan hệ tâm đắc hơn, sự mở mang thêm về trí tuệ, và nhiều niềm vui hơn. Cuộc nghiên cứu kia của tôi khảo sát những tác động về tinh thần, thể chất và cảm xúc khi tham gia một chương trình nghệ thuật cộng đồng. Một lần nữa, tôi và các đồng nghiệp đã có những khám phá bất ngờ. Trái ngược với ngộ nhận của xã hội, sự sáng tạo chẳng phải là độc quyền của tuổi trẻ. Nó có thể bừng nở ở bất kỳ lứa tuổi nào – và thực tế, nó có thể nảy nở sâu sắc và phong phú hơn ở người lớn tuổi vì họ được bồi đắp bởi kho tàng kiến ​​thức và kinh nghiệm rộng lớn. Như tôi sẽ giải thích sau, việc tham gia bất kỳ chương trình nghệ thuật nào, gồm cả nghệ thuật phi thị giác như âm nhạc, múa và sân khấu, đều có thể cải thiện sức khỏe, quan điểm và khả năng hồi phục của bạn. Hai nghiên cứu này hàm chứa những ẩn ý quan trọng, cho các cá nhân và cả những người chịu trách nhiệm hỗ trợ sức khỏe và phúc lợi cho người cao tuổi. Kết quả từ nghiên cứu về tính sáng tạo của chúng tôi, chẳng hạn, là hết sức quý giá với các giám đốc chương trình tại các trung tâm người cao niên. Tương tự, kết quả từ nghiên cứu về hưu niên – rằng nhiều người lớn tuổi đang tìm công việc bán thời gian, sẽ là thông tin đáng quan tâm với giám đốc nhân sự trong các công ty và tổ chức phi lợi nhuận. Khi trình bày các kết quả nghiên cứu, tôi hy vọng sẽ đưa ra được một định hướng giúp cải thiện sự hỗ trợ của xã hội và mang đến cơ hội học tập cho tất cả những người lớn tuổi. Niềm hy vọng của tôi Năm 1971, khi tôi bước vào lão khoa, đó là một lĩnh vực nghiên cứu tương đối mới, còn thiếu thốn và chập chững với các định kiến ​​và quan niệm sai lạc. Cách đây chưa lâu, vào những năm 1960 và 1970, nhiều chuyên gia vẫn coi tuổi già là căn bệnh: Họ tin rằng tâm và thân tự khắc sẽ trục trặc, như một chiếc xe sau nhiều năm sử dụng. Đến giữa những năm 1970, các quan điểm này bắt đầu thay đổi bởi ngày càng có nhiều bằng chứng thực tế về lão hóa và dân số lớn tuổi bắt đầu tăng vọt. Chính phủ liên bang bắt đầu chi hàng triệu đô-la cho nghiên cứu mới thông qua hai chương trình lớn: Viện Quốc gia về Lão hóa và Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Tâm thần Cao niên, mà với cuộc nghiên cứu sau, tôi đã may mắn là giám đốc đầu tiên. Các nhà nghiên cứu bắt đầu hiểu rằng bản thân lão hóa không phải là một bệnh; nó chỉ đơn thuần là một quãng đời mà nhiều bệnh bỗng bộc lộ – những cái gọi là các vấn đề liên quan đến tuổi tác. Trọng tâm mới này đã thúc đẩy lĩnh vực lão khoa và cho một cái nhìn cân bằng hơn về tuổi già. Các nhà nghiên cứu thấy những người lớn tuổi khỏe mạnh vẫn duy trì năng lực tinh thần và cảm xúc mạnh mẽ và thường chỉ suy giảm dần dần về thể lực. Hơn 30 năm sau đó, mức tài trợ cho nghiên cứu về lão hóa đã tăng từ 50 triệu đô-la một năm lên hơn 1 tỉ đô-la hiện nay. Tuy nhiên, bất chấp quỹ thời gian và tài chính dồi dào, các nghiên cứu thường vẫn tập trung vào các vấn đề của tuổi già. Ngay cả cuốn sách quan trọng gần đây, Tuổi cao niên viên mãn (Successful Aging), của John Rowe và Robert Kahn, cũng trình bày mục tiêu nhằm giảm thiểu suy thoái chứ không nhìn nhận tiềm năng to lớn để phát triển tích cực ở nửa đời về sau. Mặc dù Rowe và Kahn đã đúng khi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì sức khỏe, chức năng tâm thần, và sự tham gia tích cực trong đời sống, họ không trình bày khả năng cải thiện những khía cạnh này theo tuổi tác. Cuốn sách này trình bày một mô hình mới của tiến trình lão hóa, một mô hình mà tôi hy vọng rốt cục sẽ thay thế những quan niệm và giả định tiêu cực hiện nay. Mô hình này nhìn nhận tiềm năng, bên cạnh các vấn đề liên quan đến lão hóa. Nó định vị lại tiến trình lão hóa như một chuỗi giai đoạn phát triển để thật sự thúc đẩy sự tiến hóa, ngược với quan niệm lão hóa là một sự suy thoái tất yếu. Cuốn sách này cho thấy ta có thể nâng đỡ và trau dồi năng lực sẵn có của mình ra sao để thay đổi tích cực. Tôi thật lòng hy vọng nó sẽ thúc đẩy sự đối thoại về chủ đề này bằng cách truyền đi thông điệp đầy hứa hẹn về các giá trị và năng lực của trí não cao niên. Mời các bạn đón đọc Trí Não Bất Bại của tác giả Gene D. Cohen.

Nguồn: dtv-ebook.com

Xem

Lòng Tốt Của Bạn Cần Thêm Đôi Phần Sắc Sảo Tập 2
“Có lúc, lòng tốt sẽ trở thành từ đồng nghĩa với thiếu tình thương, tự ti, nhu nhược, cô đơn, cực đoan, thường bị cô lập và bắt nạt. Mãi đến sau khi viết cuốn sách Lòng tốt của bạn cần thêm đôi phần sắc sảo, tôi mới biết trên đời có nhiều bạo lực và ức hiếp như thế, có vô số người ở trong bóng tối, tại công sở, họ bị cấp trên chèn ép, cấp dưới lừa gạt; ở nhà bị càm ràm trách móc, thậm chí đánh đập; ở cạnh bạn bè thì sợ làm phật lòng mà không dám từ chối, nỗi đau khổ và đè nén trong lòng không nơi giãi bày, bởi chẳng ai tin, thậm chí chẳng ai thèm nghe, nên mới có đủ thứ trầm cảm, mất ngủ, lầm lì thậm chí tự sát mà nguyên nhân là bản thân không thể phản kháng. Cảm giác tuyệt vọng và bơ vơ của bạn lan rộng ra khắp các mặt trong cuộc sống, bạn sẽ cho rằng mọi việc mình làm đều không có ý nghĩa và giá trị, rất dễ cảm thấy cuộc đời chẳng còn gì đáng lưu luyến nữa. Đây chính là ý nghĩa xuất bản cuốn sách Lòng tốt của bạn cần thêm đôi phần sắc sảo 2: Nếu bạn vẫn luôn cô đơn bơ vơ, tôi mong bạn hiểu được, dù thế giới này không thể lập tức cho bạn lòng dũng cảm, kiên cường và niềm vui, song ít ra bạn vẫn có thể tự tạo ra cho mình những thứ ấy. Đọc thêm một cuốn sách thì có thể có thêm một phần sức mạnh để từ chối hợp lý và phản kháng đúng mực.” Về tác giả: Mộ Nhan Ca – một bác sĩ tâm lý lựa chọn tin vào sự ấm áp của thế giới, một nghệ sĩ múa uyển chuyển lướt giữa những con chữ, tình cảm tinh tế, thích suy tư, có nhiều công trình nghiên cứu tâm lý và dịch thuật. Tác phẩm tiêu biểu: - Lòng tốt của bạn cần thêm đôi phần sắc sảo - Cuộc đời này phải sống vì bản thân mình - Đời khốc liệt bao nhiêu, bạn phải kiên cường bấy nhiêu *** Trích dẫn những câu, đoạn văn tâm đắc trong cuốn sách: “Trên đời này, người chủ động bao giờ cũng đạt được nhiều hơn. Chủ động là một loại năng lực, chủ động chấm dứt tổn thương cũng là một loại năng lực. Nếu bạn không chủ động chấm dứt tổn thương, ắt sẽ đối mặt với sự tổn thương lẫn nhau không bao giờ dứt… “Trên đời không có bữa cơm nào miễn phí, thế gian cũng không có hạnh phúc nào không cần chủ động đi tìm, nếu bạn không có khả năng chủ động chấm dứt tổn thương, thì cũng không có khả năng hưởng thụ hạnh phúc.” “Lòng tốt thật sự là để người bên cạnh tự sống vui mỗi ngày, vào lúc cần giúp đỡ thì dốc hết sức giúp đỡ. Không ai có quyền áp đặt ý tốt của mình hoặc cưỡng ép người khác tuân theo “ bổn phận đạo đức” mà mình cho là đúng cả. Tôi không muốn phạm “tôi tốt bụng” kiểu này với bản thân và người khác.” “Bạn không dám từ chối người nhờ mình giúp đỡ… bạn tốt bụng làm bao việc cho người khác, chẳng qua vì bạn vẫn chưa nếm đủ trái đắng của “lòng tốt”… Bất kể ý tốt của bạn đổi lại bao nhiêu ấm ức, bạn đều lặng lẽ chịu đựng… “Khi lòng tốt khiến bạn luôn đưa ra lựa chọn sai lầm, hiện thực quần bạn tả tơi, bạn sẽ không còn nghiêm khắc yêu cầu bản thân “tốt bụng vô tội vạ” nữa.” “Chúng ta luôn giỏi làm tổn thương những người yêu thương mình, vì chúng ta hoàn toàn không thể làm tổn thương những người không yêu thương mình.” Hy vọng với những tóm tắt nội dung cuốn sách “Lòng tốt của bạn cần thêm đôi phần sắc sảo” giúp bạn thêm sự dũng cảm, kiên cường và niềm vui. Hơn nữa có thêm một phần sức mạnh để từ chối hợp lý và phản kháng đúng mực. Tuy nhiên, sự thay đổi đó không thực hiện ngay được, cần thời gian để suy ngẫm và xem xét toàn bộ. Vì vậy, để có thể tập trung và toàn tâm dành cho cuốn sách này. Hãy sở hữu ngay cuốn sách để trải nghiệm trọn vẹn các nội dung mà tác giả Mộ Nhan Ca muốn nhắn nhủ đến các bạn nhé! Cuốn sách Lòng tốt của bạn cần thêm đôi phần sắc sảo là một cuốn cẩm nang mà bất kỳ ai cũng cần có trên hành trình hoàn thiện bản thân mình.   Mời các bạn đón đọc Lòng Tốt Của Bạn Cần Thêm Đôi Phần Sắc Sảo Tập 2 của tác giả Mộ Nhan Ca.
Thiếu Tiền
Trên các phương tiện truyền thông ở Việt Nam ngày nay, từ “kiều hối” hoàn toàn không xa lạ gì với nhiều người. Nói một cách ngắn gọn, kiều hối là tiền do người dân định cư hay làm việc ở nước ngoài gửi về cho thân nhân ở trong nước. Với những quốc gia đang phát triển thì đây là một nguồn lực tài chính không hề nhỏ, đặc biệt là trong bối cảnh thế giới càng lúc càng trở nên toàn cầu hóa với những mối liên kết, phụ thuộc lẫn nhau giữa các nước ngày càng chặt chẽ hơn bao giờ hết. Hằng năm, tổng lượng kiều hối trên toàn cầu đạt từ 550-600 tỷ đô la, và con số này đã lên tới 700 tỷ đô la trong năm 2018 vừa qua. Riêng với Việt Nam, lượng kiều hối luôn tăng trong những năm gần đây, cụ thể là từ gần 12 tỷ đô la năm 2016 đã lên tới gần 16 tỷ đô la năm 2018, trong khi GDP của Việt Nam năm 2018 đạt khoảng 240 tỷ đô la. Một phần lớn kiều hối mà Việt Nam nhận được có nguồn gốc từ Mỹ, nơi có cộng đồng Việt kiều đông đảo nhất. Trước kia, người Việt định cư hay làm việc ở nước ngoài thường gửi tiền về nước để hỗ trợ thân nhân trang trải cuộc sống, nhưng gần đây họ còn chuyển tiền về để đầu tư hay góp vốn kinh doanh, khi Việt Nam đang tiến những bước vững chắc trên con đường cải cách nền kinh tế và đạt được tăng trưởng kinh tế khá vững chắc. Các tờ báo kinh tế, tài chính, các cơ quan thống kê trong nước liên tục cập nhật, so sánh các số liệu kiều hối qua từng năm, chia theo địa phương nhận kiều hối, thời gian nhận kiều hối, v.v... Và đó cũng chính là phông nền của câu chuyện mà chúng ta sẽ được đọc trong cuốn sách Thiếu tiền: Văn hóa tiêu tiền trong các gia đình xuyên quốc gia với mức thu nhập thấp này. Đằng sau những con số thống kê khô khan trên báo chí và những đề tài nghiên cứu, Kiều hối mở ra là bao nhiêu cảnh đời, bao nhiêu câu chuyện của những gia đình “xuyên quốc gia”, tức là gia đình bao gồm các thành viên ở cả Việt Nam và Mỹ. Hơn thế nữa, qua cuốn sách chúng ta biết được rằng, không chỉ cho và nhận tiền, việc chi tiêu tiền của Việt kiều trong những lần về thăm quê hương cũng hết sức thú vị và độc đáo. Những người Việt nhập cư vào Mỹ có nghề nghiệp khá bấp bênh, thu nhập tương đối thấp, nhưng vẫn luôn luôn dành ra một phần thu nhập đáng kể để đều đặn gửi về Việt Nam cho thân nhân. Khi về nước du lịch hay thăm thân nhân, họ không ngần ngại tiêu tiền thoải mái cho các nhu cầu của cá nhân. Tại sao họ lại làm như vậy, và những hành vi đó, qua nhiều năm, đã ảnh hưởng ra sao đến cuộc sống và suy nghĩ của cả hai phía - Việt kiều và thân nhân tại Việt Nam? Qua rất nhiều cuộc phỏng vấn và nghiên cứu, phân tích tỉ mỉ, Giáo sư Thái Cẩm Hưng đã làm sáng tỏ những vấn đề tưởng như đơn giản nhưng thực ra vô cùng tinh tế đó. Kiều hối rốt cuộc không chỉ là câu chuyện về tiền bạc và hỗ trợ tài chính, mà nó còn có những hàm ý hết sức quan trọng về mặt cá nhân, tình cảm và văn hóa. Hành vi cho, nhận và chi tiêu tiền trong mối quan hệ giữa di dân và người không di cư, khi được nghiên cứu và phân tích dưới lăng kính xã hội học, đã phản ánh những động cơ và kỳ vọng hết sức đặc trưng của cộng đồng Việt kiều cũng như những người thân của họ đang sống tại Việt Nam. Thông tin về tác giả Là Giáo sư Xã hội học và Nghiên cứu về người Mỹ gốc Á tại Pomona College từ năm 2001, Tiến sĩ Thái Cẩm Hưng tập trung nghiên cứu về các đề tài liên quan tới di dân, các gia đình xuyên quốc gia, hôn nhân và kiều hối của di dân v.v... Sau cuốn sách đầu tiên về đề tài kết hôn giữa Việt kiều và phụ nữ Việt Nam (For Better or For Worse: Vietnamese International Marriages in the New Global Economy - Rutgers University Press, 2008), năm 2014 ông tiếp tục hoàn thành nghiên cứu và cho ra mắt cuốn sách “Thiếu tiền” (Insufficient Funds: The Culture of Money in Low-Wage Transnational Families), như là sự tiếp nối những nghiên cứu về di dân Việt tại Mỹ, nhưng lần này tập trung vào khía cạnh tiền bạc. Đây là kết quả của nhiều năm nghiên cứu, điều tra, phỏng vấn liên quan đến dòng kiều hối Mỹ-Việt. Mời các bạn đón đọc Thiếu Tiền của tác giả Thái Cẩm Hưng.
Không Tự Khinh Bỉ Không Tự Phí Hoài
Tiếp nối thành công từ “Bạn đắt giá bao nhiêu?” và “Khí chất bao nhiêu – Hạnh phúc bấy nhiêu”, cuốn sách tiếp theo “Không tự khinh bỉ - Không tự phí hoài” của Vãn Tình hứa hẹn đem đến cho các bạn độc giả cái nhìn trực diện về cuộc sống trưởng thành người phụ nữ trong xã hội hiện đại. Là cuốn sách bán chạy nhất của Vãn Tình, viết trong đoạn trưởng thành nhất của tác giả, 40 bài viết trong “Không tự khinh bỉ - Không tự phí hoài” là những trải nghiệm của chính Vãn Tình, bạn bè và những người thân quen, về công việc - con đường phát triển năng lực bản thân; về gia đình - tình yêu, vướng mắc trong hôn nhân, đối nhân xử thế với họ hàng, làng xóm; và cả về chính bản thân mỗi người phụ nữ - đời sống, quan điểm, cách ứng xử và đối mặt với vô vàn sóng gió trong cuộc đời. Quan điểm xuyên suốt những câu chuyện của Vãn Tình là: “Nếu một người phụ nữ đánh mất chính mình thì cô ấy sẽ mất đi tất cả.” Ngay khi ra mắt, “Không tự Khinh bỉ - Không tự phí hoài” đã đạt được hàng triệu lượt xem trên mạng, bán được hàng trăm nghìn bản tới bạn đọc Trung Quốc, đồng thời tạo nên một làn sóng mạnh mẽ, góp phần thay đổi tư duy và quan điểm về các mối quan hệ, gia đình, công việc của hàng triệu phụ nữ. “Bạn thử nói xem, trên thế giới này, điều gì có thể huỷ hoại cuộc đời bạn được chứ? Một mối tình thất bại? Một gã trai lỡ lầm? Hay tuổi tác ngày một nhiều thêm? Thực ra không một điều gì hay không một ai có thể huỷ hoại bạn được, trừ khi chính bạn muốn huỷ hoại bản thân. Nếu trái tim bạn mạnh mẽ, chịu được muôn nẻo phong ba đường đời thì những ngăn trở và thử thách đó chỉ làm bạn mạnh mẽ hơn mà thôi. Nếu bạn có thể vượt qua những khó khăn mà người khác chưa từng vượt qua thì bạn sẽ có được cuộc sống mà người khác khó lòng với tới. Riêng về điều này, trời xanh luôn rất công bằng.” *** Cuốn sách Không tự khinh bỉ, không tự phí hoài đánh dấu sự trở lại ấn tượng của Vãn Tình, nữ tác giả self help dành riêng cho các cô gái. Cuốn sách là những câu chuyện nhỏ mang những bài học ý nghĩa ra về cuộc sống và cách đối nhân xử thế. Đó đều là những câu chuyện mà chính tác giả Vãn Tình đã trải nghiệm và rút ra những bài học học bổ ích. Cũng vì thế mà cuốn sách Không tự khinh bỉ, không tự phí hoài  mang màu sắc chân thật và lay động lòng người ngay từ những trang sách đầu tiên.   Mọi người trưởng thành đều cần hiểu một đạo lý: Không ai có thể gánh vác trọng trách đi về phía trước thay ta cả đời. Cha mẹ sẽ già đi, bạn đời cũng có thể ra đi trước, dù hạnh phúc đến đâu thì trong cuộc sống này, vẫn sẽ có lúc ta phải đi một mình. Thế nên, chúng ta hãy cứ hưởng thụ sự ấm áp, chu toàn do người khác mang đến, nhưng đồng thời cũng phải có khả năng để tự mình chống chọi với những phong ba bão táp trên đường đời.   Không ai hủy hoại bạn được, trừ khi bạn cho phép   Tiếp nối thành công của hai cuốn sách trước đây là Bạn đắt giá bao nhiêu và Khí chất bao nhiêu hạnh phúc bấy nhiêu bạn còn tiếp tục cho ra đời đứa con tinh thần thứ ba của mình là Không từ khinh bị không tự phí hoài. Cuốn sách Không tự khinh bỉ, không tự phí hoài của Vãn Tình từ khi được cho ra mắt cho đến nay đã tạo nên một cú hit lớn trong thị trường sách Việt Nam. Cuốn sách vô cùng yêu thích không chỉ bởi tác giả là Vãn Tình, người được mệnh danh là "nữ hoàng" của dòng sách kỹ năng sống dành cho các cô gái. Cuốn sách cầu được yêu thích tại nội dung ý nghĩa và gần gũi đánh bài đọc trong lúc tuổi trẻ.   Đã có bao giờ bạn cảm thấy chân bị bạn có mình chưa? Đã có bao giờ bạn cảm thấy bất lực, buông xuôi, mệt mỏi như trước những thất bại và khó khăn trong cuộc sống của bản thân mình? Cuộc đời này rất nhiều những khó khăn. Đời cho phép bạn thất bại nhưng không cho phép bạn tự khinh bỉ, ghét bỏ bản thân mình. Khi bạn thất bại thì mọi thứ chưa thật sự chấm dứt với bạn nhưng khi bạn khinh bỉ, ghét chính bản thân mình thì mọi thứ thực sự đã kết thúc. Đôi khi điều đáng sợ nhất không phải là thất bại mà thấy cả ý chí để bắt đầu lại từ đầu cũng không có.   Cuốn sách Không tự khinh bỉ, không tự phí hoài của Vãn Tình như như truyền đến một động lực cực kỳ mạnh mẽ nên cho các cô gái rằng dù bạn tầm thường đến đâu, không xuất sắc đến nhau thì bạn tuyệt đối không thể xem thường chính bản thân mình. Tự xem thường, tự khinh bỉ chính bản thân mình thì tuyệt đối không thể làm nên được điều gì lớn lao. Kể từ lúc bạn tự xem thường bản thân mình thì bạn đã tự nhận thua. Hơn thế nữa còn là thua đến mức không thể cứu vãn được. Thế nên trong những ngày pháp luật nhất có khó khăn nhất của cuộc đời bạn càng phải biết trân trọng chính bản thân mình. Tự khinh bỉ bản thân chính là đào hố chôn mình, tự xem thường bản thân chính là dưới cờ trắng đầu hàng số phận. Sẽ không có ai chịu giúp cho những người không có chút động lực vươn đến tương lai nào cả. Và hạnh phúc, thành công cũng sẽ không bao giờ mỉm cười với những người không có chút niềm tin hay cố gắng cả.   Bạn thân mến, Chúng ta luôn bất lực trước cuộc sống khi chưa trưởng thành, nhưng cuộc sống sau khi trưởng thành lại do tự ta quyết định.   Bất kể hiện trạng tồi tệ thế nào, bất kể khó khăn ra sao, từ hôm nay trở đi, chỉ cần bạn không tự khinh bỉ, không tự phí hoài thì rồi sẽ có một ngày, bạn được sống cuộc sống bạn hằng mong muốn.   Khi bạn xác định được điều này, cả thế giới sẽ phải nhường đường cho bạn.   Sẽ không một ai có thể hủy hoại bản thân bạn trừ khi bạn cho phép họ bước vào phá hủy cuộc đời của bạn. Khi bạn đủ mạnh mẽ, kiên cường thì dù có bao nhiêu người muốn làm tổn thương bạn thì kết quả mà họ nhận được chỉ là thất bại mà thôi. Chỉ những kẻ mang trái tim yếu đuối mới sợ kẻ khác hủy hoại mình. Chỉ những kẻ chỉ biết sợ hãi mới phải lo lắng người khác sẽ hại mình như thế nào. Thế nên tuyệt đối không được khinh bỉ bản thân, không được xem thường bản thân. Hãy luôn tin rằng bạn không phải người yếu đuối cũng không phải người không có năng lực. Khi bạn có lòng tin thì mới có thể để gì vậy mà cố gắng vươn lên. Đó là cách tốt nhất để ngăn cản kẻ khác hủy hoại bạn. Khi bạn đủ bản lĩnh thì không những không ai có thể hủy hoại được bạn bạn mà về còn có thể được sống cuộc đời mơ ước mà bản thân mình mong muốn. Nếu bạn có thể vượt qua được những trắc trở mà mọi người không làm được thì hiển nhiên mà cũng sẽ tận hưởng được những hạnh phúc mà người khác không có được. Cuốn sách Không tự khinh bỉ, không tự phí hoài của Vãn Tình cho chúng ta thấy rằng cái giá của sự tự khinh bỉ bản thân mình chính là thất bại còn sự tin tưởng và trân trọng bản thân là sự hạnh phúc và thành công.   Thực ra không một điều gì hay không một ai có thể huỷ hoại bạn được, trừ khi chính bạn muốn huỷ hoại bản thân. Nếu trái tim bạn mạnh mẽ, chịu được muôn nẻo phong ba đường đời thì những ngăn trở và thử thách đó chỉ làm bạn mạnh mẽ hơn mà thôi. Nếu bạn có thể vượt qua những khó khăn mà người khác chưa từng vượt qua thì bạn sẽ có được cuộc sống mà người khác khó lòng với tới.   Riêng về điều này, trời xanh luôn rất công bằng.   Sống không khinh bỉ bản thân cũng không phí hoài tuổi trẻ   Vãn Tình là một trong những tác giả viết sách kỹ năng dành cho các chị em phụ nữ rất được yêu thích bậc nhất tại tại Trung Hoa. Các sáng tác của cô được yêu thích không chỉ bởi nội dung hay hấp dẫn lôi cuốn mà còn bởi những câu chuyện nhỏ trong từng trang sách của cô đều gần gũi và thân thuộc với mọi người. Cứ mỗi câu chuyện nhỏ lại rút ra một bài học ý nghĩa và dễ hiểu. Một cuốn sách chất rắn nhiều thông điệp hay nhưng cách viết rất giản dị và gần gũi.   Cuốn sách Không tự khinh bỉ, không tự phí hoài của Vãn Tình còn khuyên các cô gái không nên phí hoài tuổi trẻ của bản thân. Bạn phải luôn trân trọng bản thân mình để có thể có được hạnh phúc cho bản thân mình. Thực ra điều đáng sợ nhất chính là bạn "không đủ yêu người ấy cũng không đủ yêu bản thân". Vào những lúc khó khăn sóng gió nhất của cuộc đời bạn càng cần trân trọng chính mình hơn. Tuyệt đối không nên phí hoài hạnh phúc tuổi trẻ. Đời người vốn ngắn ngủi, mỗi một lựa chọn bạn đưa ra cần phải là lựa chọn đúng đắn nhất để khi nhìn lại không cảm thấy phí hoài tuổi trẻ, lãng phí tuổi xuân của bản thân. Cuộc đời của bạn là bạn tự quyết định, sống sao cho không uổng phí kiếp này. Nếu yêu một ai đó thật lòng thật dạ thì hãy cùng người đó sống đến bạc đầu giai lão. Không nên gì những tác động bên ngoài mà vẫn vỡ hạnh phúc về mình. Trăm năm là hữu hạn, có những chuyện đã xảy ra sẽ không thể quay lại. Đứng trước ngã rẽ của cuộc đời càng không thể vì những điều không đáng mà đánh rơi mình hạnh phúc một kiếp. Tuổi trẻ ngắn ngủi lắm, bạn chẳng nên phí hoài nó đâu. Cuốn sách Không tự khinh bỉ, không tự phí hoài  còn là một quan niệm sống tích cực dành cho các cô gái gái hiện đại của Vãn Tình. Để sống không phí hoài thì mỗi con gái nên trở thành một người phụ nữ độc lập vui vẻ. Độc lập về tính cách, độc lập về kinh tế thế và độc lập về cuộc sống. Khi một người phụ nữ độc lập về tư tưởng và vật chất thì cô gái ấy thật sự là một người hạnh phúc. Trong tình yêu sẽ sống hạnh phúc hơn, vui vẻ hơn, trong hôn nhân sẽ nhận được nhận được sự tôn trọng hơn. Và nếu ở bên cạnh vẫn không có một ai thì cách sống độc lập sẽ khiến cho các cô gái sẽ không phải bi lụy, yếu đuối vì bất cứ sóng gió nào. Ngay từ đầu, phụ nữ có thể bỏ ngoài tai mọi lời gièm pha, lắng nghe trái tim mình để lựa chọn hoặc chờ đợi một người đàn ông mình yêu thật sự. Vì độc lập về tính cách nên phụ nữ sẽ không chọn đại một ai đó làm chồng chỉ vì những điều người khác nói. Vì độc lập về kinh tế nên phụ nữ sẽ không chăm chăm nhìn vào điều kiện của đối phương. Vì độc lập về cuộc sống nên phụ nữ cũng sẽ không thể không sống nổi nếu thiếu bóng dáng người đàn ông trong hôn nhân. Cô ấy không còn là người hầu của anh ta, anh ta cũng không còn là chúa tể của cô ấy, hai người có thể ngang hàng trong hôn nhân để cùng nhau thương yêu, cùng nhau trưởng thành.   Đứng trước việc cần lựa chọn tuyệt đối không được mơ hồ   Đối với một số người việc đưa ra quyết định còn khó hơn là việc thực hiện nó. Chính sự dao động này tạo nên những sóng gió và khó khăn lớn trong cuộc đời của mỗi chúng ta. Chính vào những lúc quyết định cuộc đời chúng ta sẽ rẽ hướng như thế nào là tuyệt đối không được dao động. Không đưa ra được lựa chọn mà cứ lưỡng lự sẽ tạo nên những sai lầm lớn hơn. Cuốn sách Không tự khinh bỉ, không tự phí hoài của Vãn Tình đặt ra một vấn đề đáng để các cô gái suy ngẫm là điều quan trọng nhất chính là biết được bản thân mình muốn gì, cần gì. Việc đưa ra quyết định quan trọng hơn việc bắt tay thực hiện đó. Bất kể bạn làm việc gì thì cũng phải có định hướng. Nếu không có định hướng thì không thể làm được việc gì cả. Thành công chỉ dành cho người thật của muốn đạt được nó. Và nó sẽ chẳng bao giờ đến với những ai đến cả việc quyết định có nên làm điều này, nên thực hiện điều kia hay không cũng không làm được. Người không có năng lực đưa ra quyết định và lựa chọn rất khó đi đến điểm đến cuộc đời mà họ muốn.   Điều quan trọng nhất với một người chính là biết được: Mình muốn gì? Không một ai có thể sống thay bạn, đương nhiên, cũng không ai có thể lựa chọn thay bạn.   Thật ra, những người rơi vào tình trạng rối tinh rối mù thường là do họ không muốn lựa chọn, mà chỉ muốn tìm cách nào vẹn cả đôi đường, vừa không mất đi thứ này, vừa có được thứ kia. Có người nói, đừng bắt hai con thỏ một lúc, nếu không sẽ chẳng bắt được con nào. Tuy nhiên, trong cuộc sống, chúng ta vẫn thấy có một nhóm người có thể thỏa mãn cả hai: vừa có tình yêu, vừa có sự nghiệp; vừa có sự nghiệp, lại vừa có thể chu toàn cho con cái.   Thế nhưng, tôi phải nói một điều tàn nhẫn thế này: Trong số những người đó, chắc chắn không bao gồm những người đến lựa chọn của mình cũng phải nhờ kẻ khác chọn giúp, bởi vì nếu một người khuyết thiếu khả năng lựa chọn thì họ vốn không có năng lực vẹn cả đôi đường, thậm chí chu toàn một việc cũng không nên hồn.   Phần lớn những người không đưa ra được quyết định chính xác là những người khi đứng trước lựa chọn bạn phải chọn một trong hai thì lại luôn muốn có cả hai thứ. Lúc này họ cảm thấy không biết nên chọn cái nào. Họ muốn có cái này lại không nỡ mất đi cái kia, cứ luôn mơ hồ. Họ vô cùng muốn có được cả hai cánh trong khi nguồn lực của bản thân lại không có đủ. Thế nào là rơi vào vòng luẩn quẩn của sự mơ hồ, Thậm chí có thể mất cả hai thứ gì bản thân không biết đưa ra lựa chọn chính xác.  Thay vì học cách làm thế nào để thực hiện mơ ước, đến thành công thì về nên học cách đưa ra quyết định chính xác trước. Việc đưa ra quyết định còn quan trọng hơn việc thực hiện nó. Chỉ khi bạn biết cách lựa chọn, buông bỏ những thứ không cần thiết và cố gắng cho tương lai của mình bạn mới có thể làm được thứ mình muốn. Cuốn sách Không tự khinh bỉ, không tự phí hoài của Vãn Tình là một cuốn sách hay và vô cùng ý nghĩa đánh đề các cô gái đọc trong những ngày hoang mang, bất lực của tuổi trẻ. Ngôn từ bình dị mà gần gũi khiến cho những bài học trong cuốn sách càng dễ dàng thấm vào lòng được dễ hơn. Nhiều cuộc sống như thế nào thì bạn nhất định phải hiểu đúng giá trị của bản thân, không thể xem thường cũng không thể khinh bỉ bản thân. Hãy sống sao cho thật đáng những năm tháng tươi đẹp, để tuổi trẻ mãi mãi không bị phí hoài. Review chi tiết bởi Trần Hạnh – Bookademy *** Văn Tình là một trong số ít nữ tác giả trẻ người Trung Quốc đi sâu vào khai thác mối quan hệ giữa bản thân, gia đình và cuộc sống. Với ngòi bút tả thực, giọng văn sắc sảo, chiêm nghiệm về cuộc đời sâu sắc và tinh tế, các tác phẩm của Văn Tình đều được coi là hành trang cho các bạn trẻ trong cuộc sống hiện đại. Sách của Văn Tình sẽ đưa bạn phiêu lưu vào thế giới của những người phụ nữ trưởng thành: sự thật về tình yêu, hôn nhân, hạnh phúc, công việc – cuộc sống không phải chuỗi ngày mộng mơ, mà là những tháng ngày phụ nữ biết mình, sống có trách nhiệm với cuộc đời chính mình. Cô đã cho ra mắt rất nhiều tác phẩm Best Seller, thu về cho mình một lượng fan rất lớn, những tác phẩm của cô đều được các bạn độc giả trẻ đón nhận rất nồng nhiệt. Vãn Tình là nhà biên kịch - tác giả của những đầu sách bán chạy tại Trung Quốc. Các tác phẩm của cô đều thẳng thắn, trực diện, đánh trúng tâm lý các cô gái. Ở Việt Nam, Vãn Tình được coi như “nữ hoàng” của dòng sách cảm hứng sống dành cho phái nữ. Cuốn sách Bạn đắt giá bao nhiêu? của cô trở thành cuốn sách Bán chạy nhất trên nền tảng T (2019), tạo nên một làn sóng mạnh mẽ nhằm cổ vũ tinh thần, thay đổi quan điểm hạnh phúc của bất kỳ ai từng đọc cuốn sách. Trong lần trở lại này, Vãn Tình mang đến cho bạn đọc một tác phẩm với văn phong nhẹ nhàng nhưng đầy trải nghiệm về hành trình trưởng thành của một người phụ nữ: “Khi bạn càng Bình tĩnh, bạn sẽ càng tới gần Hạnh phúc.” Sách đã xuất bản: - Bạn đắt giá bao nhiêu? (2018) - Khí chất bao nhiêu – Hạnh phúc bấy nhiêu (2018) - Không tự khinh bỉ - Không tự phí hoài (2019) - Lấy tình thâm mà đổi đầu bạc (2019) - Không sợ chậm Chỉ sợ dừng (2020) - Rất thích rất thích em (2021) - ...   Mời các bạn đón đọc Không Tự Khinh Bỉ Không Tự Phí Hoài của tác giả Vãn Tình.
Trí Thông Minh Thực Dụng - 5 Phút Mỗi Ngày Để Thay Đổi Cuộc Sống
Trí thông minh thực dụng là cuốn sách tư duy giúp khai mở cho chúng ta về trí tuệ cảm xúc (EI) của con người, tìm hiểu thế giới nội tâm và thế giới bên ngoài, từ đó giải quyết các vấn đề liên quan đến khả năng thích ứng, kiểm soát căng thẳng, và chúng ta cũng nhận thức được vai trò của EI trong cuộc sống của mỗi người. Trí tuệ cảm xúc (EI) vẫn được gọi là “lương tri cấp cao” và đã được chứng minh là chỉ số dự đoán thành công tốt hơn nhiều so với IQ. Và không giống chức năng nhận thức, những năng lực cảm xúc của bạn có tính linh hoạt, có thể điều chỉnh và rất có khả năng mở rộng. Với rất nhiều câu chuyện đầy cảm hứng về những công ty đã gõ cánh cửa mở ra sức mạnh của EI, cùng với thông tin về những người đang phải đối mặt với những tình thế khó xử trong thế giới thực, và những kế hoạch hành động dễ thực hiện, cuốn Trí thông minh thực dụng mở ra trước mắt bạn những bài học cuộc sống then chốt, nhưng vẫn thường bị bỏ qua, bao gồm cách: · Giải quyết xung đột theo cách mang mọi người tới gần nhau hơn và biết vì sao sự tách rời là mối lo thực sự.  · Trở nên hòa hợp với đủ các cung bậc cảm xúc và biến chúng từ kẻ thù thành đồng minh của bạn.  · Chuyển từ suy nghĩ về thành công trên phương diện tiền bạc sang khám phá điều bạn thực sự muốn đạt được, và sau đó, tích cực làm việc để đạt được những mục tiêu đó.  · Xây dựng các mối quan hệ cá nhân và nghề nghiệp lành mạnh, nền tảng của hạnh phúc và sự viên mãn. · Sử dụng trí tuệ cảm xúc để chèo lái một cách hiệu quả trước sự thay đổi và đối phó với sự căng thẳng. · Nuôi dưỡng tinh thần lạc quan và những thói quen tinh thần khác của những người hạnh phúc – trong khi tránh cách nhìn hữu hạn “Pollyanna ”. Với rất nhiều câu chuyện thực tế để người đọc có thể rút ra những bài học bổ ích cho việc tăng cường trí tuệ cảm xúc bản thân cũng như ứng dụng trong cuốc sống, Trí thông minh thực dụng là cuốn sách tư duy nên đọc dành cho bất cứ ai muốn thay đổi bản thân để đạt được những mục tiêu thiết thực cho cuộc đời mình. Tác giả cuốn sách HARVEY DEUTSCHENDORF là thầy dạy trí tuệ cảm xúc đã làm việc trong lĩnh vực này hơn 10 năm và là nhà Quản lý được Chứng nhận của BarOn EQi, bài kiểm tra chỉ số EI có giá trị khoa học đầu tiên được Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ chứng nhận. Ông sống tại Alberta, Ca-na-đa. *** BÍ QUYẾT CỦA HẠNH PHÚC Chúng ta hẳn đã có lần đặt câu hỏi, tại sao có những người thành công khá dễ dàng còn một số khác lại phải vật lộn cả đời mà vẫn không có được thành công như vậy, dù đã loại bỏ các yếu tố ngẫu nhiên, may mắn hay nền tảng khác. Trí thông minh thực dụng sẽ giúp các bạn trả lời một phần nào đó câu hỏi trên. Cuốn sách sẽ khai mở cho chúng ta về trí tuệ cảm xúc (EI) của con người, tìm hiểu thế giới nội tâm và thế giới bên ngoài, từ đó giải quyết các vấn đề liên quan đến khả năng thích ứng, kiểm soát căng thẳng, và chúng ta cũng nhận thức được vai trò của EI trong cuộc sống của mỗi người. Từ thế kỷ XX, các nhà tâm lý học đã bắt tay vào việc nghiên cứu nghiêm túc các dạng trí tuệ khác nhau, và cho rằng ngoài IQ còn có những lĩnh vực khác cần xem xét, đó chính là khởi nguồn cho trí tuệ cảm xúc ngày nay. Đúng như trong cuốn sách này khẳng định, mục đích của EI là giải quyết các vấn đề “làm thế nào” của cuộc sống chứ không giải quyết câu hỏi “vì sao”. Và điều này đang dần trở nên thiết thực hơn, quan trọng hơn với tất cả chúng ta, bởi mỗi chúng ta đều đang tìm cách làm thế nào để có một cuộc sống hạnh phúc hơn, một công việc thành công hơn và một cuộc đời đáng sống hơn. Cuốn sách đưa chúng ta tìm về cội nguồn của vấn đề, đó là phải có mục đích rõ ràng để thuyết phục bản thân làm điều này hay điều khác. Bởi từ xa xưa, các triết gia đã cho rằng, hạnh phúc chính là việc theo đuổi một mục tiêu nào đó. Ngày nay, việc lựa chọn mục đích tùy thuộc vào mỗi cá nhân, mỗi người tự tìm cho mình một mục tiêu nhất định để đạt tới. Ở Việt Nam thời gian gần đây rộ lên việc giáo dục kỹ năng mềm cho các độ tuổi, cả trong và ngoài nhà trường. Trước đây, việc giáo dục còn nặng về kiến thức, các cá nhân không được trang bị về những kỹ năng như giải quyết tình huống hay giải tỏa căng thẳng... Giờ đây, khi được học và hiểu về những kỹ năng này, con người linh hoạt hơn trong các tình huống cuộc sống, cũng dễ dàng đương đầu được với những áp lực từ cả xã hội và công việc vốn đang ngày càng đè nặng lên mỗi cá nhân. Để tìm ra được mục đích của mình cũng như trả lời cho câu hỏi làm thế nào để có được cuộc sống thú vị hơn, công việc thành công hơn, trang bị kiến thức về trí tuệ cảm xúc và thấu hiểu về tâm lý con người trong xã hội hiện đại là hoàn toàn cần thiết. Đặc biệt cuốn sách có rất nhiều câu chuyện thực tế để người đọc có thể rút ra những bài học bổ ích cho việc tăng cường trí tuệ cảm xúc bản thân cũng như ứng dụng trong cuộc sống. Đây là một cẩm nang chi tiết, giúp bạn đạt được những mục tiêu thiết thực cho cuộc đời mình. Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc! Hà Nội, tháng 3 năm 2011 NGUYỄN HỒNG CHƯƠNG Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đào tạo Nghề Đông Dương *** Công cụ mạnh nhất là công cụ con người sẽ sử dụng. Những kỹ thuật trong cuốn sách này thật đơn giản, dễ hiểu và dễ sử dụng, không đòi hỏi nhiều thời gian. Tôi hiểu và tôn trọng thực tế rằng, trong cuộc đời, bạn có nhiều mối quan tâm khác nhau mà thời gian thì hữu hạn. Dù có thể bạn rất quan tâm tới trí tuệ xúc cảm thì điều đó vẫn phải phù hợp với thế giới của bạn, chứ không phải ngược lại. Cuốn sách này cung cấp cho bạn những kỹ thuật đơn giản, hiệu quả và chỉ cần năm phút mỗi ngày. Thành công không phải là một bước đột phá. Nó là sự tích lũy những thay đổi nhỏ có được nhờ sự kiên trì, kỷ luật tự giác và học cách tận dụng tối đa trí tuệ xúc cảm. Với câu hỏi: Nâng cao trí tuệ xúc cảm có khó không, câu trả lời là có và không. Không, vì nó không khó về mặt kỹ thuật. Nó không đòi hỏi kiến thức đặc biệt, chỉ số IQ cao hay cần nhiều bí quyết kỹ thuật. Nhưng nó không dễ thực hiện. Nó đòi hỏi ý thức kỷ luật tự giác để duy trì hành động trong một khoảng thời gian dài, ngay cả khi không có kết quả rõ ràng ngay lập tức. Có thể trong phần lớn cuộc đời, tiềm thức chúng ta đã hoạt động theo những cơ chế mặc định tự hủy hoại bản thân. Thời xa xưa, cùng với bản năng sinh tồn, nhiều cơ chế hành vi ra đời do sự cần thiết, nhằm giúp loài người thoát khỏi những tình huống khó khăn. Nhiều người trong chúng ta dựa vào nỗi giận dữ và các xúc cảm mạnh khác để đối phó và thoát khỏi những gia đình bất ổn, những tình huống không may khác trong thời kỳ được nuôi dưỡng. Tuy nhiên, khi thoát ra khỏi hoàn cảnh đó, sự tức giận không còn giúp chúng ta nhiều nữa mà thậm chí còn chống lại chúng ta. Lúc đó, điều quan trọng là chúng ta phải nhận ra rằng suy nghĩ và hành vi trước đây từng cần thiết nay đã trở nên lỗi thời, có hại và chúng ta phải nỗ lực phát triển cách suy nghĩ mới về bản thân, về những người xung quanh và về môi trường của chúng ta. Những gì va vấp phải trong những năm tháng trưởng thành sẽ có ảnh hưởng đối với chúng ta cho đến tận cuối đời – tại nơi làm việc, trong gia đình và trong tất cả những quan hệ tương tác của chúng ta với thế giới. Mặc dù một vài điều chúng ta học được là tốt và sẽ rất có ích thì cũng có một số điều có thể phá hoại tương lai của chúng ta. Tin tốt là chúng ta có thể thay đổi những gì đã học trong quá khứ và học được những cách mới và tốt hơn để tương tác với thế giới xung quanh. Không giống chỉ số thông minh (IQ) – gần như được ấn định cả đời khi chúng ta bước vào tuổi trưởng thành, chúng ta có thể thay đổi được trí tuệ xúc cảm (EI). Bước đầu tiên là xác định đâu là sở trường của bạn và điều gì có ích cho bản thân. Trong cuốn sách Go Put Your Strengths to Work (Tạm dịch: Kích hoạt sức mạnh của bạn), tác giả Marcus Buckingham nói rằng, chúng ta nên tập trung vào việc tạo ra một môi trường làm việc sử dụng các thế mạnh nhiều hơn là quan tâm tới những điểm yếu. Lý thuyết của ông cho rằng, sẽ có lợi hơn khi chúng ta tập trung và cải thiện những lĩnh vực mà chúng ta vốn đã giỏi và có tài năng. Quan điểm này giống với tâm lý học tích cực, khẳng định rằng khi giúp đỡ người khác, chúng ta sẽ đạt được kết quả tốt hơn nhiều nếu tập trung vào những thế mạnh thay vì những điểm yếu của họ. Đây là một sự thay đổi có ý nghĩa so với quá khứ, khi đó tâm lý học tập trung chủ yếu vào các điểm yếu và làm thế nào để cải thiện chúng. Nói chung, tôi nghĩ rằng tập trung vào điểm mạnh là cách làm đúng đắn. Bất kỳ khi nào đưa ra ý kiến đánh giá EI cho ai đó hoặc khi hướng dẫn, đầu tiên tôi xác định và nói về các thế mạnh của người đó trước khi nhìn nhận những thách thức. Tuy nhiên, trong khi tập trung vào các điểm mạnh, vẫn có một số lĩnh vực chúng ta không được phép bỏ qua, ngay cả nếu đó không phải là sở trường của chúng ta. Các lĩnh vực quan trọng này sẽ hủy hoại chúng ta và phủ nhận những thế mạnh của bản thân nếu chúng không được quản lý tốt. Câu hỏi, vì sao một số người thì thành công, trong khi những người khác phải vật lộn cả đời và đạt được rất ít thành công, vẫn luôn hấp dẫn loài người. Trong phần lớn thế kỷ XX, chúng ta vẫn để tin rằng, đó là vì trí thông minh nhận thức, hay IQ, quyết định mức độ thành đạt của chúng ta. Tuy nhiên, thực tế phổ biến và năng lực quan sát giản đơn của chúng ta cho chúng ta biết rằng điều này không đúng, rằng hẳn phải có nhiều yếu tố dẫn tới thành công hơn việc chúng ta đạt kết quả thế nào trong các bài kiểm tra ở trường. Trong cuốn Successful Intelligence (Tạm dịch: Trí tuệ thành đạt), Robert Sternberg xem xét trường hợp của hai sinh viên tốt nghiệp trường Yale và cách họ thể hiện trong thế giới thực. Penn là một thành viên sáng tạo và xuất sắc của lớp, có thể đưa ra những ý tưởng của riêng mình. Về lý thuyết, anh chắc chắn là sinh viên tốt nghiệp thủ khoa trường Yale. Chỉ có duy nhất một vấn đề, Penn khá kiêu ngạo và gần như hoàn toàn thiếu những kỹ năng thực tế. Mặc dù Penn được tất cả các công ty hàng đầu phỏng vấn, sự kiêu ngạo khiến không công ty nào tiếp nhận anh cả. Lời đề nghị duy nhất đến từ một công ty hạng hai và anh cũng chỉ có thể trụ ở đó được ba năm. Còn người kia, Mart, bạn cùng phòng của Penn, không giỏi về học lực nhưng lại có trí tuệ xã hội tuyệt vời. Mart nhận được bảy lời đề nghị sau tám cuộc phỏng vấn. Dù không xuất sắc nhưng anh luôn là người đáng tin cậy và các kỹ năng xã hội giúp sự nghiệp của anh ngày càng phát triển. Hãy nghĩ lại thời kỳ học phổ thông của bạn. Bạn có nhớ những bạn học sáng giá có điểm số tuyệt vời và mọi người đều trông đợi họ sẽ làm được những điều vĩ đại cho thế giới? Họ có làm tốt như mọi người trông đợi? Thế còn những học sinh bị mọi người cười nhạo vì bỏ học đi bán xe cũ? Trong các buổi họp lớp, bạn có thấy những học sinh xuất sắc trước kia thì lái taxi, còn những học sinh bỏ học lại trở thành triệu phú? Tất cả chúng ta đều biết những câu chuyện tương tự như vậy, biết những người từng rất giỏi khi nhìn vào điểm số họ đạt được ở trường, nhưng lại phải vật lộn để thích nghi với xã hội. Ted Kaczynski[1] – được mệnh danh là “Unabomber” (kẻ chuyên đánh bom máy bay và trường đại học) và tên Ted - Ted Bundy khét tiếng[2] - chỉ là hai trong nhiều ví dụ nổi tiếng. Mặt khác, chúng ta biết ai đó có thể sẽ không đạt được kết quả cao trong bài kiểm tra IQ nhưng vẫn sống rất tốt. Do đó, quan niệm rằng phải có những yếu tố khác – ngoài IQ – tham gia vào việc xác định thành công của một người, không phải là điều gì ngạc nhiên đối với phần lớn chúng ta. Trong đời mình, chúng ta vẫn luôn thấy điều này. Ví dụ, trong cuốn sách Working with Emotional Intelligence (Trí tuệ xúc cảm – Ứng dụng trong công việc)[3], Daniel Goleman đã khảo sát trường hợp của một công ty tư vấn để tìm ra những hậu quả do thiếu khả năng kiểm soát sự tùy hứng. Các nghiên cứu về trường hợp thất bại trong công việc - được tiến hành nhờ hồ sơ của công ty tư vấn, đã đánh giá từng nhân viên trong đợt kiểm tra trên 4.265 người, từ lãnh đạo công ty cho tới những người lao động chân tay. Trong những phát hiện của Goleman có trường hợp một nhà quản lý doanh nghiệp. Người này khá hung hăng với tất cả những người ông ta tiếp xúc. Cuối cùng, ông ta bị sa thải vì một nữ nhân viên tố cáo tội quấy rối tình dục. Một trường hợp khác, một nhà quản lý hướng ngoại khác thường, nổi tiếng vì phong cách thoải mái và thích tụ tập đã vượt quá ranh giới bảo mật và rốt cuộc bị sa thải vì để lộ thông tin mật của công ty. Tương tự, cả CEO và CFO được tuyển chọn kỹ lưỡng của ông ta đều bị sa thải do quản lý kém nguồn ngân sách của công ty. Cả hai đều thiếu đạo đức và ít quan tâm tới tác động do hành động của mình gây ra. Tất cả những người này đều thiếu khả năng kiểm soát cơn bốc đồng của mình. Họ có rất ít, hoặc thậm chí không có, khả năng trì hoãn sự thỏa mãn tức thời. Nếu biết tự kiềm chế, con người có thể suy nghĩ kỹ lưỡng về hậu quả có thể xảy ra với những gì họ chuẩn bị làm và chịu trách nhiệm về lời nói, việc làm của mình. Hãng tư vấn đó đã nghiên cứu về sự tự kiềm chế trong công việc và khuyên rằng, “khi lựa chọn nhân lực cho công việc thuộc lĩnh vực công nghiệp – ở tất cả các cấp độ – sẽ là khôn ngoan khi từ chối những ứng viên có mức tự kiềm chế thấp hoặc rất thấp”, vì “khả năng họ gây ra rắc rối là vô cùng lớn”. (Tuy vậy, công ty này cũng lưu ý rằng con người có thể được giúp đỡ để xử lý tốt hơn tính bốc đồng của họ - kiểm soát cơn bốc đồng kém không nhất thiết là bản án tử hình cho sự nghiệp của người đó). Nhiều công việc, cuộc hôn nhân, mối quan hệ và tình bạn khác lại bị phá hủy bởi ai đó, trong một khoảnh khắc tức giận, nói ra những lời do sự thúc bách của tình thế mà sau đó họ phải dành cả đời để nuối tiếc. Do đó, điều quan trọng là phải xác định những lĩnh vực có khả năng gây hại cho chúng ta và ít nhất phải trung hòa chúng để chúng không trở thành những vật cản đường tới thành công. Không may là bộ não của chúng ta không được lập trình như máy tính; chúng ta không thể đơn giản đăng nhập và thay đổi cài đặt trong vòng vài giây. Tuy nhiên, chúng ta có thể phát triển những trạng thái mặc định mới bằng cách liên tục rèn luyện các cách giải quyết vấn đề tốt hơn. Qua thời gian, những kỹ thuật này sẽ trở nên dễ dàng hơn và cảm giác là một phần thực con người ta vậy. Khi đó, những suy nghĩ và hành vi trước đây sẽ bắt đầu có vẻ không tự nhiên và không còn quen thuộc nữa. Lúc này chúng ta sẽ biết rằng, một thay đổi thật sự và lâu dài đang hình thành trong cuộc sống của chúng ta và thay đổi chúng ta theo chiều hướng tốt đẹp hơn. Cuối cùng, những mẫu thức mới này sẽ trở thành trạng thái mặc định mới của chúng ta, tự nhiên và tự động đến với chúng ta. Mời các bạn đón đọc Trí Thông Minh Thực Dụng - 5 Phút Mỗi Ngày Để Thay Đổi Cuộc Sống của tác giả Harvey Deutschendorf.